"Ruslar borcunu 'üç haneli' krediyle kapatmaya başladı"
Rusya’da kredi alma alışkanlıkları değişiyor. VTsİOM’un son anketine göre, her üç Rus vatandaştan biri bankalar yerine "fahiş faizle" kredi veren mikrofinans kuruluşlarına (MFO) başvuruyor. Katılımcıların yüzde 37’si kredi için MFO’ları tercih ederken, yalnızca yüzde 3’ü düzenli borçlanmasını bu kurumlarda yaptığını belirtiyor.
Başlıca nedenler arasında belgelerin azlığı, çevrimiçi işlem kolaylığı ve paraya hızlı erişim öne çıkıyor. Özellikle tek bir pasaportla kısa sürede borçlanabilme imkânı, ekonomik sıkışıklık yaşayan birçok vatandaşı bu seçeneğe yöneltiyor.
MFO’ların cazibesi hızla para sağlama imkânı olsa da riskler çok büyük. Bu kuruluşlarda faiz oranları yasal olarak yıllık yüzde 293’e kadar çıkabiliyor. Anket, borç alanların yüzde 25’inin krediyi ev aletleri ve elektronik için, yüzde 24’ünün gıda ve ev ihtiyaçları için, yüzde 20’sinin ise başka bir krediyi kapatmak için kullandığını ortaya koyuyor. Uzmanlara göre “krediyle kredi kapatma” pratiği, sürdürülemez bir borç döngüsünü besliyor.
M. Komsomolets'e konuşan Freedom Finance Global’den Natalya Milçakova, maaş artışlarının ülkedeki geniş kesimlere yansımadığı için MFO’lara olan ilginin devam ettiğini belirtiyor. Rus uzmana göre, bu krediler kısa vadede tüketici talebini canlı tutsa da borç yükünü ağırlaştırıyor.
Finans uzmanı Mihail Belyaev ise toplam borç stokunun 35 trilyon rubleye ulaşmasının tehlikeli boyutlara geldiğini vurguluyor. 2026 bütçesinin gelir kısmı ile neredeyse aynı düzeyde olan bu borcun önemli bölümünün geri ödenmeyeceğini düşünen Belyaev, “Bu aslında bir kredi piramidi, günün birinde çökebilir” ifadelerini kullanıyor.
Rusya’da 50 milyon kişinin en az bir kredisi bulunuyor ve ortalama olarak her borçlunun üç farklı kredisi var. Bir kısmının ise ondan fazla borcu geri ödenmemiş durumda. Yüksek faizler ve ağır kredi koşulları, birçok borçluyu yasal takip ve icra süreçlerine sürüklüyor. Ancak kimi borçlular mal varlıklarını yakınlarına devrederek borç tahsilatını imkânsız hale getiriyor. Uzmanlara göre, Merkez Bankası’nın sıkı para politikası da tüketici kredilerini erişilmez kılıyor ve bu durum vatandaşı MFO’ların daha da riskli kredilerine yöneltiyor.
6.10.2025
Реклама