Putin-Erdoğan zirvesiyle, Ankara-Şam diyalogu beklentisi gündemde
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, 29 Eylül'de Rusya'ya günübirlik ziyaret düzenleyeceğinin teyit edilmesi, bir kez daha Suriye sorununu gündeme taşıdı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ev sahipliğinde Soçi’de yapılması beklenen görüşmenin, Putin’in Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ı Moskova’da ağırladıktan iki hafta sonra gerçekleşecek olması da dikkati çekiyor.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, ziyaretin hazırlıklarının yapıldığını belirtirken, “(Görüşmelerin) gündemi oldukça geniş olacak, zira ülkelerimizin ilişkileri çok yönlü. İkili ilişkilerden başlamak üzere liderlerin bu bakımdan her daim üstünde konuşacağı pek çok konu var. Suriye dahil, bölgesel krizler mutlaka görüşmenin gündeminde yer alacak” demişti.
Rusya’nın önde gelen gazetelerinden Moskovskiy Komsomolets haberi, "Erdoğan, Suriye'de Türk askerlerinin ölümünün ardından Putin'e uçacak” başlığını kullandı. Haberde, "Daha önce, Moskova'nın Ankara'dan askerlerini Suriye'den çekmesini talep ettiğine dair kanıtlar vardı” denildi.
Russia Today ise, Beyrut merkezli Al Modon’a atfen "Putin Erdoğan'ı Şam'la müzakere masasına oturmaya ikna etmeye çalışacak” diye duyurdu.
Yazıda, "Uzmanlar, Soçi'deki toplantıda Vladimir Putin'in Erdoğan'ı Suriye tarafıyla müzakere masasına oturmaya ikna etmeye ve böylece Şam'daki rejimi değiştirme çabalarına son vermeye çalışacağına inanıyor. Al Modon'a göre Moskova, Suriyeli mülteciler konusunda Ankara'nın zor durumda olmasına, Türkiye’de halkın iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi üzerindeki artan baskısına ve Türkiye'nin bölgedeki çeşitli ülkelerle ilişkileri iyileştirmeye yönelik yeni politikasına bel bağlıyor” denildi.
Russia Today, “Lübnan merkezli haber portalı yazının devamına, Putin’in Suriye’deki yabancı askerlerin çekilmesi ile ilgili siyasi mesajına paralel olarak İdlib'e yönelik Rus hava saldırıları da sıklaştı. Görünen o ki Moskova, durumun daha da kötüleşmesinden korktuğu için Ankara'ya bu şekilde baskı yapıyor. Al Modon’a göre bu, Türkiye sınırlarına yeni bir mülteci akınına neden olacak ve böylece ülkeyi Suriye meselesinde büyük tavizler vermeye zorlayacak” tahminini aktardı.
BBC’de yayınlanan bir haber analizde ise, "Mart 2020'den bu yana sakin bir dönemden geçen Suriye'nin İdlib bölgesinde son dönemde yaşanan saldırılar ve artan askeri hareketlilik yeni bir gerginlik dönemi mi başlıyor kaygılarına neden oldu. 10 Eylül'de Türk Silahlı Kuvvetleri'ni (TSK) hedef alan saldırı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ay sonunda Soçi'de yapmaları beklenen görüşme öncesi gerçekleşmesi dikkat çeken bir gelişme olarak yorumlandı” denildi.
"Esad-Putin görüşmesi ve Soçi buluşması” vurgusu yapılan yazıda şu bölümler dikkati çekiyor:
"Zamanlamanın ikinci ve belki de daha önemli unsuru ise Suriye odaklı diplomatik hareketliliğin hemen öncesine denk gelmesi. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Putin ile görüşmesi, Türk askerlerini hedef alan saldırıdan sadece 4 gün sonra gerçekleşti.
Putin'in bu görüşme sırasında Türk ve Amerikan askeri varlığını kastederek Suriye'deki yabancı güçlerin çekilmesi gerekliliğini vurgulaması, bu açıklamadan bir hafta önce de Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un İdlib'teki "terör gruplarının" eylemleriyle ilgili Türkiye'yi sorumlu tutması Moskova-Şam diyaloğunun içeriğini göstermesi açısından önemli bir kayıt olarak görüldü.
Rusya'nın benzer bir pozisyonu ay sonunda gerçekleşmesi beklenen Soçi zirvesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'a iletmesi ve İdlib sorunun artık kalıcı olarak çözülmesi gerekliliği vurgusunda bulunması bekleniyor. Putin'in bu adımının Erdoğan'ın Şam yönetimi ile "istihbarat kurumları" arasında "güvenlik ve terör konularında" görüşmeler yapılabileceğine ilişkin mesajlar vermesinin ardından gündeme getirecek olması da önemli görünüyor.
Uluslararası basında çıkan haberlerde Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı Hakan Fidan'ın Suriye Ulusal Güvenlik Başkanı Ali Memlük ile görüşeceği iddiası yer almış, bu iddialar yalanlanmamıştı.
Aynı zamanda Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu Başkanlığı üyesi olan Prof. Burhanettin Duran da Sabah gazetesinde 20 Eylül'de çıkan köşe yazısında, son saldırının Erdoğan ile Putin görüşmesi öncesinde Türkiye'yi sıkıştırmak amacıyla yapıldığını kaydederek, Moskova'nın temel amacının Ankara-Şam diyaloğunu başlatmak olduğunu yazdı.
Duran, "Türk ve Suriye istihbarat birimlerinin görüştüğü ara ara basına yansıyor. Açık bir diplomasinin başlaması için istihbari görüşmelerde yeterli mesafe alınması gerekiyor. Şam yönetimi, halkını ülkelerine geri almaya razı ve hazır olmalı. Bunu göstermek için de muhaliflerin katıldığı süreçleri önemsemeli. İdlib'deki milyonları Türkiye sınırına itmekten vazgeçmeli" ifadeleriyle olası bir diyaloğun koşullarını da kayda geçirmiş oldu.”
22.9.2021
Реклама