Beklenen olmadı: "Petrol fiyatları neden rekor kırmıyor?"
Bir hafta önce İsrail’in İran’ın enerji altyapılarına yönelik saldırılarıyla başlayan gerilim, başta Güney Pars gaz sahası olmak üzere Tahran yakınlarındaki büyük rafinerileri ve petrol depolama tesislerini hedef aldı. İran ise buna, Hayfa’daki bir rafineriyi vurarak karşılık verdi. Ancak tüm bu askeri operasyonlara rağmen küresel petrol piyasalarında beklendiği kadar sert bir dalgalanma yaşanmadı. Forbes dergisinin Rusça edisyonu, Brent tipi petrol fiyatı kısa süreliğine 78 dolara kadar yükselse de fiyatın hızla gerileyerek 18 Haziran itibarıyla 75-76 dolar seviyelerine indiğini yazıyor.
Derginin görüşüne başvurduğu uzmanlara göre, piyasalar olası bir çatışma senaryosunu önceden fiyatladığı için yaşanan gelişmeler büyük bir şok etkisi yaratmadı. Ayrıca, Hürmüz Boğazı üzerinden yapılan petrol sevkiyatlarında bir kesinti yaşanmaması da fiyatların dengelenmesine katkı sağladı. Öte yandan, İran’ın yaptırımlar nedeniyle küresel petrol piyasasındaki etkisinin sınırlı olması da bu sönük tepkinin nedenlerinden biri. İran petrolünün büyük kısmı yalnızca Çin’e ihraç ediliyor. Avrupa, Hindistan ve Japonya gibi pazarlar ise 2019’dan bu yana İran’dan alım yapmıyor.
Bu gelişmeler kısa vadede Rusya açısından avantajlı bir tablo ortaya koyuyor. Gerilimin ardından Brent petrolün varil fiyatı yaklaşık 10 dolar yükselirken, Rus Ural tipi petrolün fiyatı son bir ayda yüzde 14'ün üzerinde arttı. Bu artış, düşen bütçe gelirleriyle karşı karşıya olan Moskova için geçici bir nefes alma fırsatı sundu. Ancak uzmanlar, Rusya’nın bölgedeki çatışmanın daha fazla büyümesini istemediğini, istikrarlı bir denge durumunu tercih ettiğini belirtiyor.
Öte yandan, Çin’in Şandong bölgesindeki bağımsız rafinerileri, İran’dan yaptıkları petrol alımlarını son aylarda önemli ölçüde azalttı. Mayıs ayında ithalat hacmi bir önceki aya göre yüzde 27, mart ayına göre ise yüzde 35 düştü. Bu rafinerilerin, tedarik zincirlerindeki riskleri değerlendirerek daha istikrarlı kaynaklara yönelmesi bekleniyor. Rusya’nın, bu boşluğu doldurarak Çin pazarındaki payını artırması olasılık dahilinde.
19.6.2025
Реклама