'Yumuşak iniş süreci' başladı
"Rusya ekonomisi 2024 yılının sonlarında ve 2025’in başlarında planlı bir şekilde “yumuşak iniş” sürecine girdi. Ancak, bu süreç iş gücü piyasasında belirgin yansımalar yarattı." FinExpertiza’nın raporunae göre, ülkede part time çalışma oranı 2024 yılı sonunda son 10 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Yalnızca dördüncü çeyrekte sınırlı süreyle çalışanların sayısı 4,7 milyon kişiye yükselirken, bu sayı bir önceki yıla göre %8, toplamda 300 bin kişi arttı.
Yıl boyunca ortalama 4,6 milyon kişi kısmi çalışma kapsamında, yani yarım gün, ücretsiz izin ya da üretim duraklamaları şeklinde çalıştı. Bu sayı, 2023 yılına kıyasla %6,2’lik bir artışı temsil ediyor. Karşılaştırma açısından, 2020 pandemi yılında kısmi çalışan sayısı 4,2 milyondu.
Nezavisimaya'nın haberine göre ekonomideki bu soğuma, özellikle imalat sanayi, inşaat ve hizmet sektörlerinde belirginleşti. Örneğin, Tikhvinsky Vagon Yapım Fabrikası, 23 Temmuz – 24 Kasım 2025 tarihleri arasında üretim sürecinin yeniden yapılandırılması amacıyla kısmi çalışma uygulamasına geçileceğini açıkladı. Yaroslavl’deki motor ve dizel aparat fabrikaları da benzer şekilde, 1 Temmuz – 31 Aralık 2025 tarihleri arasında dört günlük çalışma haftasına geçti. Bu kararlara gerekçe olarak, ticari taşıt talebindeki daralma ve mevcut üretim hatlarının aşırı yüklenmesi gösterildi. FinExpertiza verilerine göre, otoparklar, metalürji ve gıda üretimi gibi sektörlerde de üretim yavaşlaması gözlemlendi.
Verilere göre, kısmi çalışma en fazla otelcilik ve restoran sektöründe (yaklaşık %29) ve otomotiv sektöründe (%28,6) yaygın. 2024 yılında kısmi çalışma yapan işçilerin toplam sayısı 1,15 milyon kişi olurken, bu sayı bir yıl öncesine göre %6,7 artış gösterdi. Ücretsiz izin alanların sayısı ise %10,8 artışla 3,4 milyona ulaştı. Buna karşılık, tamamen üretim dışı bırakılan çalışan sayısı %2,7 düşüşle 120 bin kişiye geriledi. Kısmi çalışmanın yaygınlaşması, hem işverenlerin maliyetleri düşürmeye çalışmasının hem de mevcut ekonomik durgunluğun bir yansıması olarak değerlendiriliyor.
Uzmanlar, bu eğilimin hem risk hem de fırsat içerdiğini belirtiyor. Akademisyen Evgenia Pyatakova, “Bu yöntem, şirketlerin işçi çıkarmadan maliyetleri dengelemesine olanak tanıyor. Ayrıca, bazı sektörlerde (örneğin perakende ve hizmetler) proje bazlı ya da esnek iş gücüne yönelik talep artışına işaret edebilir” değerlendirmesinde bulundu. Öte yandan, Gaidar Enstitüsü’nün uzmanı Lyubov Filin, ücretsiz izinlerin yaygınlaşmasının ekonomik daralma ve mali baskılarla doğrudan ilişkili olduğunu vurguladı.
Son olarak Vladimir Putin, ekonominin “soğumasının” kontrol altında tutulması gerektiğini belirterek, Merkez Bankası’nın faiz oranlarını düşürmesinin önünün açılabileceğine dikkat çekti. Ancak, bazı uzmanlar bu sürecin “soğuma” değil, “aşırı soğuma” olduğunu ileri sürüyor. Özellikle imalat sektörü, tarım makineleri üretimi ve ticaret gibi alanlarda üretim gerilemesi, ekonomide yapısal sorunların derinleştiğine işaret ediyor. Bu nedenle, yetkililer ve şirketler, istihdam politikalarını gözden geçirerek hem üretim hem de istihdam dengesini korumaya çalışıyor.
Diğer yandan Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanlığı, ülke ekonomisindeki “aşırı soğuma” risklerine dikkat çekerek, bu durumu dengelemek için Merkez Bankası’nın kilit faiz oranını düşürmesini umuyor. Bakan Maksim Reşetnikov, 2024 sonu ve 2025 başındaki eğilimleri hesaba katarak yıllık enflasyonun %7,6 seviyesinde gerçekleşeceği öngörüsünde bulundu. Ancak TASS’a konuşan bakanlık yetkilileri, ekonomik faaliyetlerdeki yavaşlamanın enflasyon oranlarını baskılayacağını ve Merkez Bankası’nın faiz indirimi için zemin hazırlayacağını belirtti.
Ekonomistler ise, RBC’nin haberine göre, Rus halkının enflasyon beklentilerinin ikinci ay üst üste yükselerek Mayıs ayında %13,4 seviyesine çıktığını bildirdi. Bu artışa rağmen, mevcut durumda gerçek enflasyon oranları düşüş eğiliminde ve ruble güçlenmeye devam ediyor. Ancak halk, özellikle gıda ürünlerinin fiyatlarında belirgin artışlar olduğunu gözlemliyor, bu da enflasyon beklentilerindeki yükselişi açıklıyor.
27.5.2025
Реклама