Yüksek atlama rekorlu çekirge!
HABER ANALİZ// Bu ismi bilmeden, anlamaya çalışmadan, kerameti üzerine kafa yormadan Rusya'nın yakın tarihini anlayabilmek mümkün değil... "Anlamaya çalışmadan" dememiz tesadüfi değil; çünkü Çubays'ı "anlamak", çözmek, tıpkı Rusya'yı anlamak kadar zor, ya da imkansız!
1991'de, daha 36 yaşında Yeltsin'in hızlı özelleştirme kampanyasının başına getirdiği isimdi Anatoli Çubays. Kimi uzmanlara göre, 25 milyar dolarlık devlet varlığını, kısa süre içinde 1 milyar dolara sattırdı. Karşıtlarına göre, "Sovyet mirasını, haraç mezat yakın çevresindekilere sattı ve oligarkları yaratırken kendisi de gizli oligark oldu. Servetinin haddi hesabı yok". Az sayıdaki taraftarlarına göre, "O ülkeyi serbest ekonomiye açan en zor adımı cesur şekilde atan, Rusya'yı safralarından kurtaran, IQ'sü çok yüksek, dünyanın en parlak yöneticilerinden biri". Hatta 2004'te PricewaterhouseCoopers ve Financial Times'ın ortak anketinde, tüm dünyada, işdünyasının en saygın 54'üncü ismi bile seçildi!
Çubays Rusya halkının gözünde bugün bile "en çok nefret edilen isim" listesinde genelde ilk sırada çıkıyor. Stalin bile onun kadar nefretle hatırlanmıyor. Çünkü sokaktaki adam, 90'ların başında, yıkılan devletin varlıkları pay edilerek kendilerine dağıtılan "voucher"ların, Çubays'ın oyunuyla zenginlere yok paraya satıldığını, o politikalar yüzünden rekor enflasyonla bankalardaki mevduatlarının bir günde gazete kağıdına döndüğünü düşünüyor.
Çubays daha ilk günden itibaren hep şimşeklere paratöner olmasına rağmen, sürekli zirvede kalmayı başardı. Yeltsin döneminde halkın nefreti taştığında kovuldu ama kritik zamanlarda (seçimin komünistler kaybedilmne ihtimalinin olduğu 1996'da) apar topar Kremlin'e geri çağrıldı. Oligarklarla el ele verip, tüm PR ve baskı yöntemlerini uygulayıp Yeltsin'i koltukta tuttu. Yeltsin gttikten sonra artık Putin döneminde bavulunu toplayacağı sanıldı ama tersine "üst düzey yönetici" olarak vitrinde kalmaya devam etti. Bu arada öfkeli birilerinin suikast girişiminden de kıl payı kurtuldu.
Önce Rusya'nın elektrik tekel şirketi devasa Birleşik Enerji'nin yüksek maaşlı patronu oldu, orada "özelleştirme" operasyonunu tamamladı. Burada pek çok eleştiri ve itham almasına rağmen, devamında 2008'de Rusya'nın "gelecek umudu" sayılan devlet nano teknoloji devi "Rusnano"nun başına getirildi. Hem de milyarlarca dolar para oluk oluk akıtılarak...
Ve Çubays dün yine "negatif" bir haberle yeniden manşetlere çıktı. Haber şöyle:
“Rusya'da kamu işletmesi Rosnano'nun patronu Anatoli Çubays'ın başı, şirketin uğradığı zararla ilgili ilgili belaya girebilir.” Rusya'da medyada gündeme gelen bu iddia konuşuluyor.
Kommersant gazetesinin Dengi (Para) ekininin haberinde, Sayıştay'ın Rosnano'yu takibe aldığı, Çubays'ın hesaplarla ilgili ciddi sorunlarla karşı karşıya gelebileceği iddiasına dikkat çekildi.
Rossiya 1 TV kanalında “Rosnano'nun batan projeleri” adı altında yayımlanan programda, “kamu bütçesinden Rosnano'ya aktarılan milyarlarca rublenin sokağa atıldığı" savunuldu.
Şirketin “etkili yönetilemeyişinin” Rosnano'yu 22 milyar ruble (yaklaşık 733 milyon dolar) civarında zarara uğrattığı öne sürüldü.
Business FM'e konuyu değerlendiren ünlü politolov Stanislav Bekovski ise, “Rusya'da 'liberalizmin simgesi' olan Çubays ile ilgili bu iddialar 20 yıldır çıkıyor. Ama Çubays'ın bugün hala keyfi yerinde” dedi.
RİA ajansının bildirdiğine göre Çubays ise, “Denetmenlerle doğrudan görüşmeye hazırız. Tabii televizyon aracılığıyla da olabilir. Ama bana kalırsa doğrudan görüşmek daha doğru” yorumunu yaptı."
KERAMETİ KENDİNDEN MENKUL!
Bu haberin ardından aynı soru soruluyor: "Rusya yakın tarihinin en büyük hacıyatmazı olan Çubays zirvedelerdeki pozisyonlarını nasıl koruyor? Sürekli şapkadan tavşan çıkarma vaadiyle nasıl ayakta duruyor? Putin'e siyasi olarak karşıt açıklamaları da sık sı yapmasına rağmen Kremlin neden onu koruyup kolluyor?"
Bu sorulara verilen yanıtlar da tartışmalı. Ancak en çok öne çıkan iddialar şunlar: "Putin'in St. Petersburg'dan Moskova'ya getirilmesinde doğrudan etkin olan isim Anatoli Çubays idi. O St. Petersburg ekibinin 1990'lardaki kaptanıydı. Bu yüzden Putin vefa duygusu içinde. Ayrıca, Çubays'ın iyi bir profesyonel yönetici olduğuna inanılıyor. En son ihtimal ise, 'karşımızda olacağında yanımızda olsun' politikası".
Çekirge sürekli sıçrıyor. Saçlarının rengine atfen "Kızıl" diye anılan Çubays yüksek atlama rekorları kıra kıra yoluna devam ediyor. İddialar hep havalarda uçuşsa da... Rusya gibi Çubays'ı anlamak da zor...
16.4.2013
Реклама