Perde arkası: Rusya'da aşırı döviz birikti, dış kapı açıldı
Rusya Merkez Bankası'nın askeri operasyonun başlangıcından bu yana yürürlükte olan sert sermaye çıkışı kısıtlamalarını geçen hafta kaldırması "rubledeki hızlı değerlenmeyi frenleme çabası" olarak yorumlanıyor. 8 Mart 2022’den bu yana Rus vatandaşları yurt dışına banka kanalıyla en fazla 1 milyon dolar, para transfer sistemleri üzerinden ise yalnızca 10 bin dolar gönderebiliyordu. Cuma günü yapılan açıklamada bu sınırların artık geçerli olmadığı bildirildi.
Analistler, kararın rubledeki aşırı güçlenmeye karşı verilen açık bir sinyal olduğunu belirtiyor. Yıl başından bu yana doların ruble karşısında yüzde 30, euronun yüzde 24, yuanın ise yüzde 22 değer kaybetmesi hem federal bütçeyi hem de büyük ihracatçı şirketleri zorluyordu.
Moskova Borsası’nın denetim kurulu başkanı Sergey Şvetsov, rublenin güçlenmesinin temel nedeninin yurt dışına yatırım yapılamaması olduğunu söyledi. Şvetsov, daha önce ülke dışına çıkan döviz akışının durması nedeniyle piyasada aşırı likidite biriktiğini, bunun da kuru aşağı bastırdığını belirtti.
Ekonomiye sıkıntı veren bu tablo, ihracat gelirleri rubleye çevrildiğinde bütçede ciddi kayıplara yol açıyor. T-İnvestitsii’nin hesaplamalarına göre hükümet, kurun öngörülenden yaklaşık 20 ruble daha düşük seyretmesi nedeniyle bu yıl 1 trilyon ruble civarında gelirden mahrum kaldı.
Merkez Bankası ağustosta ihracatçılara uygulanan zorunlu döviz satışını kaldırarak kuru zayıflatmayı hedeflemişti, ancak etki kısa sürdü. Dolar kısa süreliğine 80 rubleye yükseldi, ardından yeniden düşüşe geçti ve cuma günü 75,5 ruble ile 2023 baharından bu yana görülen en düşük seviyeye geriledi.
Uzmanlar, sermaye çıkışının serbest bırakılmasının tek başına rublenin yönünü değiştirmeyeceğini düşünüyor. Renaissance Capital başekonomisti Andrey Melaşenko, Merkez Bankası’nın bütçe açığını kapatmak için Ulusal Refah Fonu’ndan döviz sattığını, bunun da rublenin güçlenmesine katkı verdiğini hatırlattı. Aralık ayında bu satışların günlük miktarının yüzde 60 artarak 14,54 milyar rubleye çıkması bekleniyor.
Ekonomistler ayrıca Rusya’nın AB’nin kara para aklama “kara listesine” eklenmesinin ödemeler kanallarını daha da sıkıntıya sokabileceğini belirtiyor. Dmitriy Polevoy, rublenin fiyat baskılarının düşen petrol gelirleri ve Rosneft ile Lukoil’e yönelik yaptırımlar nedeniyle zaten zayıflamaya başladığını söyleyerek 2026’nın ilk çeyreğinde doların 80–85 ruble aralığına, yılın ikinci yarısında ise 90 rublenin üzerine çıkabileceğini öngörüyor. VTB’den Aleksey Miheyev ise petrol fiyatlarındaki düşüşün döviz gelirlerini azaltacağı gerekçesiyle doların 85–90 ruble seviyesine daha erken, ilk çeyrekte ulaşmasını bekliyor.
7.12.2025
Реклама