"Trump'dan geri adım: Dosyayı hızla kapatma arayışı"
ABD’nin Ukrayna krizine yönelik yeni barış planı dün gece dünya gündemine "bomba gibi" düştü. Tüm başkentlerde tartışmalar hızlandı. Wall Street Journal, planın Rusya’nın uzun süredir diplomatik kanallarda sunduğu önerilere dikkat çekici biçimde benzediğini yazdı. Gazete, Trump’ın Alaska’daki görüşmeler sırasında Putin’den duyduğu tezleri kendi planına neredeyse eksiksiz yerleştirdiğini belirtti. Beyaz Saray kaynakları ise Moskova’nın Batı ile ilişkileri yeniden düzenlemeye istekli olduğunu düşünüyor.
New York Times, planı “Washington’ın Ukrayna dosyasını hızla kapatma arayışı” olarak değerlendirdi. Gazete, ABD’nin Kiev’den taleplerini sertleştirdiğini ve Ukrayna ordusunun küçültülmesi ile Rusçanın resmi statüsünün masaya getirilmesinin Amerikan siyasetinde tartışma yarattığını yazdı. NYT’ye göre bu yaklaşım Kongre’de ciddi bölünmeler yaratıyor.
Financial Times, planı “Ukrayna krizinde güç dengelerini değiştirebilecek riskli bir manevra” olarak yorumladı. FT, özellikle Avrupa başkentlerinde bu önerinin Moskova’ya fazlasıyla yakın bulunduğunu belirtti. Londra ve bazı Doğu Avrupa ülkeleri, Ukrayna’nın askeri kapasitesinin azaltılmasının Rusya’nın stratejik pozisyonunu güçlendireceğini savunuyor.
Rusya’dan Kommersant, planın “Washington’ın Moskova ile zorunlu pragmatik yakınlaşması” olduğunu belirtti. Gazete, Kremlin’de bu planın temkinli iyimserlikle karşılandığını yazdı. Kommersant’a göre Moskova, Ukrayna’nın ordusunun küçültülmesi ve Rusçanın resmi statüsü gibi maddelerin nihai anlaşmanın temeli olacağını düşünüyor.
RBC ise haberi “ABD planı Rus taslağına yakınlaştırıyor” başlığıyla aktardı. RBC analizinde, Washington’ın son haftalarda Ukrayna üzerindeki baskıyı artırdığı, Kiev’in manevra alanının daraldığı belirtildi. Rus uzmanlar planın Kremlin’e diplomatik üstünlük sağladığını savunuyor.
Izvestia, planı “ABD’nin Ukrayna denkleminde geri adımı” olarak yorumladı. Gazete, Rusya’nın diplomatik çizgisinin sabit kaldığını, Washington’ın ise sahadaki tabloyu kabul etmeye başladığını yazdı.
RIA Novosti, planın Moskova’da “beklenen ama aceleci” bulunduğunu aktardı. Ajans, Rus siyasi çevrelerinde Washington’ın Zelenskiy yönetiminde değişiklik arayışının dillendirildiğini yazdı.
BBC News, haberi “Putin ve Trump arasında jeopolitik bir pazarlığın yeni perdesi” şeklinde sundu. BBC, Alaska görüşmesinin ardından ABD ile Rusya arasında neredeyse açık bir müzakere sürecinin başladığını yazdı. Kurum, özellikle İngiltere’nin bu planı temkinle karşıladığını vurguluyor.
Almanya’dan Die Welt, planın “Avrupa’nın Ukrayna politikasını zayıflatma ihtimali” üzerinde durdu. Gazete, Berlin’in Washington’ın adımlarını kaygıyla izlediğini belirtti. Alman analistler, ordunun küçültülmesi ve dil statüsü gibi taleplerin Ukrayna’yı müzakere masasında zayıflatabileceğini düşünüyor.
Fransa’dan Le Monde, planı “Ukrayna’nın geleceğine dair büyük bir güç mimarisinin değişim hamlesi” olarak yorumladı. Paris’in, ABD’nin Kiev üzerindeki baskısını artırmasından rahatsız olduğu kaydedildi. Le Monde’a göre Fransa, toprak statüsü ve güvenlik garantilerinin Rusya’yla bu hızda pazarlık edilmesine istekli değil.
Al Jazeera, gelişmeyi “Küresel güçlerin Ukrayna üzerindeki nüfuz yarışında yeni bir dönemeç” şeklinde değerlendirdi. Kanal, özellikle Orta Doğu’da ABD ve Rusya’nın Suriye dosyasında da yeniden pozisyon aldığını, Ukrayna planının bunun bir uzantısı olarak görüldüğünü yazdı.
Çin basınından China Daily, planı “ABD’nin Rusya ile kontrollü bir yeniden denge arayışı” şeklinde yorumladı. Pekinli analistler, Washington’ın Avrupa cephesini rahatlatmak için Rusya ile geçici bir düzen kurmaya çalıştığını savunuyor. Gazete, bu gelişmenin Asya güvenlik mimarisine de etkileri olacağını vurguluyor.
Japonya’nın kamu yayıncısı NHK, Washington’ın Moskova ile “ölçülü bir yeniden yakınlaşma” adımı attığını yazdı. Tokyo’nun, Ukrayna’daki değişimin Pasifik dengelerine dolaylı etkileri olabileceği görüşünde olduğu belirtildi. NHK analizlerinde Kuril Adaları meselesinin yeniden gündeme gelme ihtimali dahi tartışıldı.
İtalya’dan Corriere della Sera, planın “Avrupa’yı stratejik olarak ikilemde bıraktığını” yazdı. Gazete, Roma’nın ABD ile AB arasındaki Ukrayna stratejilerinin giderek ayrışmasından kaygı duyduğunu ifade etti. İtalya’da bazı yorumcular bu planı Washington’ın Avrupa’yı hesaba katmadan ilerlemesi olarak görüyor.
İngiltere’den Guardian, planı “Trump döneminin en tartışmalı dış politika hamlelerinden biri” olarak nitelendirdi. Gazete, Ukrayna’nın egemenlik tartışmalarını derinleştirecek yanların öne çıktığını, Kiev’in bu önerilere direnç göstereceğini belirtti. Guardian, özellikle Rus ordusunun sahadaki pozisyonu güçlüyken böyle bir planın Ukraynalılar için kabul edilemez olacağını yazdı.
Brezilya’dan Folha de São Paulo, gelişmeyi “ABD ile Rusya arasında yeni bölgesel nüfuz paylaşımı” olarak yorumladı. Güney Amerika basınında, Washington’ın Ukrayna planının Latin Amerika’daki güç ilişkilerine dolaylı etkisi olup olmayacağı da tartışılıyor. Folha’ya göre Lula yönetimi tarafların masaya dönmesini olumlu görüyor.
Arjantin’den La Nación, planın “Küresel kutuplaşmayı yeniden tanımlayan adım” olduğunu yazdı. Gazete, Buenos Aires’in bu barış girişimini temkinle izlediğini çünkü Rusya ile ABD arasında yapılan anlaşmaların küçük ve orta ölçekli devletlere her zaman alan bırakmadığını belirtti.
Afrika’dan Kenya merkezli Daily Nation, planı “Küresel bir çatışmanın Afrika cephesinde etkiler yaratmaya devam eden yeni aşaması” olarak yorumladı. Gazete, enerji fiyatları ve tahıl ticareti üzerinden Ukrayna krizinin Afrika’da hissedildiğini, Washington’ın yeni planının bu ekonomik etkileri değiştirebileceğini ifade etti.
Güney Afrika’dan Mail & Guardian, haberi “ABD’nin dünya düzeni üzerindeki kontrolünü toparlama çabası” olarak gördü. Analizde, Ukrayna çatışmasının barış planlarının Afrika’nın stratejik önemini artırdığı belirtiliyor. Gazete, Rusya ile Afrika ülkeleri arasındaki yakın temaslara da değindi.
Orta Doğu’dan Suudi Arabistan’ın Asharq Al Awsat gazetesi, gelişmeyi “ABD ve Rusya arasında kontrollü bir rekabetin şeffaflaşması” olarak yorumladı. Gazete, Riyad’ın hem Moskova hem Washington’la temaslarını sürdürdüğü için planı dikkatle incelediğini aktardı. Orta Doğu’da enerji piyasalarının etkilenme ihtimali öne çıkarıldı.
İsrail’den Haaretz ise planı “Ukrayna dosyasının Ortadoğu dengelerine uzanan karmaşık bir yansıması” şeklinde tanımladı. Gazete, özellikle ABD’nin bölgedeki askeri varlığını yeniden düzenleme ihtimalinin Ukrayna planı ile bağlantılı olabileceğini yazdı.
20.11.2025
Реклама