Trump'ın 'küçük sürprizi' Rusya'da nasıl yankı buldu?
Donald Trump’ın Rusya'ya yaptırımlar ve Vladimir Putin ile kişisel temaslarına dair son açıklamaları, Rus uzmanlar tarafından "ihtiyatlı" yorumlandı. Trump, Putin ile konuşmalarının her zaman “çok keyifli” geçtiğini ama bunun Ukrayna’daki saldırıları durdurmaya yetmediğini belirterek, Moskova ile dört kez anlaşmaya vardığını düşündüğünü, fakat sözlerin bir sonuca ulaşmadığını söyledi. Trump’ın bu sözleri, Kremlin çevresinde “alışıldık söylem” olarak görülüyor.
Trump’ın Rusya’ya 50 gün içinde ilerleme sağlanmazsa yüzde 100 gümrük vergisi koyacağını açıklaması, Moskova Borsası’nı şaşırtıcı şekilde yukarı taşıdı. Piyasa, daha sert adımlar beklerken, Moskova Borsası endeksi yüzde 2,7’den fazla yükselerek 2722 puana kadar çıktı. Uzmanlara göre, Trump’ın açıklamalarındaki belirsizlik ve “henüz Kongre’den yasa gerekmediği” mesajı, Rus yatırımcıları daha ağır yaptırımların şimdilik ertelendiğine ikna etti.
Rusya Dış ve Savunma Politikası Konseyi Başkanı Fyodor Lukyanov, Trump’ın söylemlerini “baskı aracı” olarak değerlendiriyor. Lukyanov’a göre, Trump askeri yardımı doğrudan göndermek yerine Avrupa ülkelerine devrederek kendine geri dönüş alanı bırakıyor.
Rus uzman, Washington’un yeni yaptırımlar veya silah sevkiyatı tehditlerinin Moskova’nın tutumunu değiştirme ihtimalini zayıf buluyor. Lukyanov, Rusya’nın resmi tutumunun ise temkinli eleştirilerle sınırlı kalacağını, sahada ise geri adım beklenmemesi gerektiğini söylüyor.
Siyasi yorumcu Georgiy Bovt ise Trump’ın yeni hamlesinin zamana oynayan bir taktik olduğunu savunuyor. Bovt’a göre, Moskova’nın 50 günlük bir sürede önemli tavizler vermesi beklenmiyor. Aksine Rusya, cephede hızlı ilerleme sağlayarak durumu kendi lehine çevirmeye çalışabilir. Bu nedenle Kiev üzerinde daha fazla baskı kurulması ve olası tavizler konuşulabilir.
Ancak Bovt, Trump’ın açıklamalarının küresel enerji dengelerini kökten etkilemeyeceğini, Çin ve Hindistan gibi ülkelerin Washington’un isteklerine tam uymayacağını belirtiyor.
Rus analistler ayrıca Trump’ın sözlerinin piyasalar üzerindeki etkisine de dikkat çekiyor. Bazı uzmanlar, Trump’ın sert ifadelerine rağmen piyasaların tehdidi ciddiye almadığını düşünüyor. Nitekim Moskova Borsası endeksi Trump’ın çıkışının ardından yükselirken, petrol fiyatları geriledi ve ruble dolar karşısında değer kazandı. Uzmanlara göre, piyasalar Trump’ın sert mesajlarının ardında geri adım payı bırakmasını, yeni bir pazarlık arayışı olarak görüyor. Bu nedenle önümüzdeki haftalarda Trump’ın söylemlerinin tonunun değişip değişmeyeceği dikkatle izlenecek.
Komsomolskaya Pravda gazetesine göre, Trump’ın Rusya’ya yönelik 50 günlük barış ültimatomu ve yüzde 100’lük ikincil yaptırım tehdidi Moskova’nın sahadaki hedeflerini değiştirmeyecek.
Gazete, Kremlin’in daha önce de defalarca dile getirdiği gibi, Batı’dan gelen bu tür baskıların Rusya’nın temel taleplerine ve özel askeri harekâtın hedeflerine etkisinin olmadığını hatırlatıyor. Trump’ın Avrupa üzerinden dolaylı silah yardımı formülü ise Rus tarafında yeni bir unsur olarak görülmüyor; çünkü Kiev’e yönelik askeri destek zaten çoktan kurumsallaşmış durumda.
KP analizinde, Trump’ın ültimatom dilinin Rus piyasasında beklenen tedirginliği yaratmadığı da vurgulanıyor. Aksine, Moskova borsaendeksinin artışı, piyasanın Trump’ın tehditlerinin arkasında esnek bir pazarlık zemini gördüğünü gösteriyor. Kremlin çevrelerinde de benzer bir okuma hâkim: Trump, seçim öncesi sert lider imajını tazelerken, olası bir geri adım için manevra alanını açık tutuyor. Bu nedenle Moskova’da yeni yaptırımların gerçek etkisinin değil, sahadaki gelişmelerin belirleyici olacağına inanılıyor.
14.7.2025
Реклама