Rusya'dan BDT'ye para akışı kesiliyor, ne olacak?
Rusya'nın askeri operasyonunun başlamasını ardından bazı BDT ülkelerine doğrı yaşanan "para akışı" kesildi, sonuçları tartışma ve tahmin konusu oldu. RBC'nın incelemesine göre 2022’de Rusya’dan Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerine doğru yaşanan ani sermaye ve insan akışı, bölge ekonomilerinde kısa vadeli bir büyüme yarattı. Özellikle Ermenistan, Kırgızistan ve Kazakistan gibi ülkeler, Rus şirketlerinin taşınması ve bireysel para transferlerinin artması sayesinde ciddi döviz girişleri kaydetti. Ancak 2025’e gelindiğinde, hem bu finansal akışlar azaldı hem de Rusya'dan gelen göçmen sayısı düşüşe geçti. Örneğin, Güney Kazakistan’daki Rusyalı yeni yerleşen (relokant) sayısı iki yıl içinde 300 binden 80 bine geriledi.
Ermenistan Merkez Bankası, 2022’ye göre para girişlerinde belirli bir düşüş yaşansa da sürecin tamamen tersine dönmediğini bildiriyor. Ülkenin yerel para birimi dram, 2022’den bu yana en istikrarlı bölgesel para birimlerinden biri olmayı sürdürüyor. Ancak analistler, dramatik bir “Hollanda hastalığı” gelişmediğini, çünkü döviz akışının birçok farklı sektöre yayıldığını ve tek bir kaynağa bağımlı hale gelinmediğini vurguluyor. Bu bağlamda Ermenistan, hem ticari hem de mali akışlar açısından bölgedeki en kazançlı ülkelerden biri olarak öne çıkıyor.
Buna karşılık, Özbekistan ve Tacikistan gibi ülkelerde Rusya kaynaklı yatırımlarda gerileme başladı. Uzmanlar bu eğilimi, Rus şirketlerinin Batı yaptırımlarına uyum sağlamak adına rölantiye geçmesi ve BDT ülkelerinde de bankacılık düzenlemelerinin sıkılaşmasıyla açıklıyor.
2025’in ilk çeyreğinde Kırgızistan’a yapılan doğrudan yabancı yatırımlar %40 artarken, Kazakistan’da %47’lik bir düşüş yaşandı. Bu, bölgedeki yatırımların yön değiştirdiğine ve Rus sermayesinin daha seçici hareket ettiğine işaret ediyor.
Uzmanlar, sürecin iki temel senaryoya açık olduğunu düşünüyor:
"Eğer Rusya Batı ile ilişkilerini normalleştirirse, bazı sermaye akışları geri dönebilir ancak BDT ülkeleriyle kurulan yeni ticaret ve finans ilişkileri tamamen ortadan kalkmayacaktır. Tersine, yaptırımların daha da sertleşmesi halinde bölge ülkelerinin hem ekonomik büyüme hızları düşebilir hem de ikinci dalga yaptırımlara maruz kalabilirler. Her iki durumda da, Rusya ile kurulan ekonomik bağımlılığın şekli ve yoğunluğu yeniden tanımlanmak zorunda kalacak."
14.7.2025
Реклама