Sovyet efsanesi Ural: Sahibi ABD vatandaşı, üretim Çin'de
"Sovyet döneminin simge modeli Ural, bugün ilginç bir üçgenin tam ortasında duruyor: Marka hukuken bir Amerikan vatandaşına ait, üretimin bir kısmı Çin’de planlanıyor, fabrika ise hâlâ Uralların doğduğu Irbit’te ayakta kalmaya çalışıyor."
N. İzvestiya'nın bu girişle başlayan haberine göre klasik Ural, Rusya’da sadece "meraklısına" hitap eden bir ürün. 2022 öncesinin en iyi yıllarında bile yılda sadece 500-700 adet üretim bandından indi. Şimdi ise iç pazarda talep yılda 50-60 motosiklet civarında ve bu da fabrikayı ancak kısmen çalışarak hayatta kalmaya zorluyor.
Batılı yaptırımlar ve tedarik zinciri kısıtları, şirketi üretimin bir bölümünü Kazakistan’a taşımaya zorladı. Ancak Nisan 2025’te ABD Başkanı Donald Trump’ın bu ülkeden gelen mallara yüzde 27 ek gümrük vergisi koyması, bu güzergâhı ekonomik olmaktan çıkardı. Irbit’teki tesis bugün ağırlıklı olarak yedek parça ve garanti bakımı ile uğraşıyor, montaj hattı ise çoğu zaman atıl durumda. Fabrikanın geçici direktörü Vladimir Kurmaçev, ihracata yönelik bir işletmenin yüzde 90 oranında dış pazara bağımlı olduğunu hatırlatıyor, buna rağmen “bu zor dönemin sonsuza kadar sürmeyeceğine” dair umutlu konuşuyor.
Yönetimin krizden çıkış için öne sürdüğü formüllerden biri, Çinli Yingang ile birlikte geliştirilen Ural Neo. Fakat motosiklet daha üretime geçmeden, markanın sadık takipçilerinden sert tepki aldı. Tutkunlar, “yabancı bir şasiye sadece Ural etiketi yapıştırmanın” efsane modeli geri getirmeyeceğini düşünüyor. Uzmanlara göre bu hibrit modelin geniş kitlelere ulaşması için fiyatının 500 bin rubleyi, yani yaklaşık 6 bin 500 doları geçmemesi gerekiyor. Oysa açıklanan rakam bunun iki katından fazla, 1 milyon 200 bin ruble civarında, yani yaklaşık 15 bin 600 dolar. Buna karşılık klasik Ural modelleri 1,5-2 milyon ruble arasında, yaklaşık 19 bin 500-26 bin dolar bandında satılıyor ve koleksiyoncular bu bedeli nostalji uğruna ödemeye razı.
Markanın kaderi konusunda Rusya’da millileştirme tartışmaları da alevlenmiş durumda. Ural Motorcycles şirketi 2000’lerin başında, iflas eden eski tesisin oligark Kaha Bendukidze’den satın alınmasıyla Amerikan vatandaşı İlya Hait’in kontrolüne geçti ve şirketin merkezi Washington’a taşındı. Bugün Hait, Seattle’da yaşıyor, Ural’ın krizini uzaktan izliyor. Bazı motosikletçiler fabrikayı yeniden devlet kontrolüne alma fikrini dillendirirken, sektör uzmanları bunun çok masraflı ve düşük talep nedeniyle riskli bir adım olacağı uyarısında bulunuyor. Custom atölyesi sahibi Sergey Maltsev, “zarar eden bir işletmeyi kim satın almak ister” diye soruyor ve millileştirme durumunda bile motosikletlerin ABD pazarına dönüşünün hukuken çok zor olacağını savunuyor.
Bir başka senaryo ise Ural’ın geleceğini butik ve askeri siparişlere dayalı bir modelde görüyor. Uzmanlar, sınırlı sayıda el yapımı motosiklet, spor serileri ve güvenlik birimleri için özel versiyonlarla markanın yaşatılabileceğini söylüyor. Ural’ların cephede hafif yük ve personel taşımada kullanıldığı, özellikle insansız hava araçlarının yoğun olduğu bölgelerde küçük ve basit araçların hayatta kalma şansının daha yüksek olduğu anlatılıyor. Savunma Bakanlığı’ndan gelebilecek olası bir büyük sipariş, Irbit fabrikasına yeni nefes anlamına gelebilir. Şimdilik gözler, Mart 2026’da piyasaya çıkması planlanan Çin montajı Ural Neo’nun vereceği ilk sınava çevrilmiş durumda.
Geçen ay Ural Motorcycles’ın ve İrbit Motosiklet Fabrikasının (İMZ) sahibi, direktörü İlya Hait, klasik Ural motosikletlerinin üretiminin süresiz olarak durdurulduğunu açıklamıştı. Hait, ihracatın askıya alınması ve üretimin sürdürülemez hale gelmesi nedeniyle şirketin yeni bir döneme geçtiğini söyledi. Klasik modellerin yerini, Çinli Yingang ile ortak geliştirilen ve Çin’de üretilecek Ural Neo serisi alacak. Hayt, montaj hattının Kazakistan’a taşınmasından sonra lojistik kopuklukları, yaptırımlar, maliyet artışı ve düşen kârlılık nedeniyle 2024–2025 döneminde her bir motosiklette zarar etmeye başladıklarını ifade etti. Bu nedenle klasik modellerin üretimi “belirsiz bir süre” için durduruldu ancak tamamen kapanma kararı alınmadı. İrbit’teki tesis sınırlı kapasitede iç piyasa için üretimi ve ihracat yedek parça imalatını sürdürecek.
Şirket, ilk model olan Ural Neo 500’ün mühendislerin doğrudan katkısıyla geliştirildiğini, bunun yalnızca marka etiketinin değiştirildiği bir proje olmadığını vurguladı. Yeni serinin Çin’de üretilmesi kararının, yoğun tedarikçi ağı sayesinde fiyatları erişilebilir tutmak için alındığı belirtildi. 1941’de kurulan Ural Motorcycles’ın merkezi hâlen ABD’nin Washington eyaletindeki Redmond kentinde bulunuyor; güncel montaj hatları ise Kazakistan’ın Petropavlovsk şehrinde. Şirket, 2022’de üretimin bir kısmını buraya taşımış, İrbit’te ise şasi ve gövde elemanlarının bir bölümü üretilmeye devam etmişti. Hayt, taşınmanın zorunlu olduğunu, özellikle Avustralya ve Kanada gibi büyük pazarlara sevkiyatlarda yaşanan sınırlamaların şirketi alternatif üretim çözümlerine yönelttiğini söyledi.
9.12.2025
Реклама