"En somut sonuç, Kiev'in Tomahawk alamayacak olması"
Moskova'dan gelen taleple Putin ve Trump arasında yapılan son telefon görüşmesi büyük yankı yarattı. Rus basınına konuşan bazı analistler Putin'in bu adımının cuma günü yapılacak Trump-Zelenskiy zirvesi öncesi bir hamel olduğu, öncelikle Tomahawak uzun menzilli füzeleri verilmesini engelleme amacı taşıdığını ve "hedefe ulaştığını" savunuyor.
Görüşmenin ardından Moskova Borsası yüzde 6’ya yakın yükselirken, uzmanlar iki liderin yeniden diyaloğa yönelmesini “önemli ama temkinli bir adım” olarak değerlendirdi. Başbakan Viktor Orban, Budapeşte’de yapılması planlanan zirve için “barış isteyenler adına iyi bir haber” ifadesini kullanırken, Rusya Doğrudan Yatırım Fonu Başkanı Kirill Dmitriyev görüşmeyi “tüm dünya açısından olumlu ve verimli” olarak nitelendirdi. Ancak Rus uzmanlara göre asıl önem taşıyan, görüşmenin Ukrayna cephesindeki olası diplomatik sonuçları.
Rusya Dış ve Savunma Politikası Konseyi Başkanı Fyodor Lukyanov, Business FM’e yaptığı değerlendirmede “Zelenskiy cuma günü Washington’da hiçbir Tomahawk alamaz. Trump, Ukrayna’ya askeri destek yerine barış ve diplomatik çözüm mesajı verecektir” dedi.
Lukyanov, Trump’ın müzakere tarzını “döngüsel” olarak tanımladı:
“Trump aynı dairenin etrafında dönüyor. Önce umutlar yükseliyor, ardından hayal kırıklıkları, sonra yine yeni bir başlangıç. Şimdi tam o noktadayız.”
Uzman, iki lider arasında yaz aylarında bir çözüm çerçevesinin şekillenmiş olabileceğini, ancak bunun Ukrayna’nın tutumu nedeniyle hayata geçmediğini belirtti:
“Trump, Ukrayna’yı kendi istediği yönde hareket etmeye zorlayamıyor, bu yüzden sürekli manevra yapıyor.”
Siyasi analist Georgiy Bovt ise görüşmenin en somut sonucunun “Zelenskiy’nin Tomahawk füzelerini alamayacak olması” olduğunu söyledi.
Bovt’a göre, Beyaz Saray’daki görüşmenin gündemi tamamen değişti:
“Zelenskiy artık silah değil, uzlaşma koşullarını konuşacak. Trump onu zor durumda bırakmayı sever; yarınki görüşmede de durum böyle olacak.”
Bovt, Trump’ın Ukrayna liderine “Elindeki kartlar az, bu işi bitirmemiz gerekiyor” mesajı vereceğini öngördü.
Analiste göre, Trump Putin’le olumlu bir temas kurduğunu vurgulayarak Zelenskiy’den “bazı tavizler” isteyecek. Bovt, “Artık Zelenskiy Kırım’ı geri alacağını iddia edemez. Bu mümkün değil. Şimdi mesele, çatışmayı dondurmak ya da tamamen sonlandırmak olacak” dedi.
Bovt ayrıca Putin ve Trump’ın danışmanları arasında başlayacak görüşmelere dikkat çekti:
“Bu süreç Lavrov ve Rubio arasındaki temasla başlayacak. Ancak ayrıntılar arttıkça hazırlık süreci uzayabilir ve Budapeşte zirvesi ertelenebilir.”
Analist, görüşmeden hemen barış beklentisinin gerçekçi olmadığını da ekledi:
“Ortada henüz bir mutabakat yok, sadece bir yön arayışı var.”
Budapeşte’nin toplantı yeri olarak seçilmesini ise “siyasi pragmatizmin göstergesi” olarak nitelendiren Bovt, “Hiç kimse Uluslararası Ceza Mahkemesi kararı üzerinden bu süreci sabote etmeye kalkışmaz, bu yetişkin devlet adamlarının yürüttüğü büyük bir oyundur” ifadesini kullandı.
Uzmanlar genel olarak, Trump’ın Ukrayna konusunda Avrupa ve Kiev’in baskısı altında olduğunu, ancak yine de Moskova’yı tamamen karşısına almak istemediğini vurguladı.
Fyodor Lukyanov, “Trump asla Ukrayna’nın yanında Rusya’ya karşıymış gibi görünmek istemiyor. Bu onun stratejik içgüdüsü” dedi.
Bovt ise olası bir anlaşma taslağını şöyle özetledi:
“Büyük ihtimalle cephe hattında çatışmanın dondurulması ya da Ukrayna’nın bazı bölgelerden geri çekilmesi, karşılığında da yaptırımların kademeli olarak kaldırılması konuşuluyor. Ardından Avrupa devreye girecek ve yeni bir güvenlik mimarisi tartışması başlayacak.”
Moskova’daki yorumculara göre Budapeşte görüşmesi, savaşın kaderini hemen değiştirmeyecek, ancak uzun süredir donmuş durumda olan Moskova-Washington diyaloğuna yeniden hareket kazandırabilir. Kremlin kaynakları, Putin’in görüşmede “Rusya’nın Ukrayna’da siyasi ve diplomatik çözüm yoluna bağlı kalacağını” yinelediğini, Washington’un da benzer bir tutum göstermesinin yeni bir dönemin kapısını aralayabileceğini belirtiyor.
17.10.2025
Реклама