Rus uzmanlar kripto piyasasındaki çöküşü nasıl okuyor?
11 Ekim sabahı dünya kripto piyasasında yaşanan sert düşüş, bir günde 19 milyar dolarlık pozisyonun zorla kapatılmasıyla tarihin en büyük likidasyon dalgasına dönüştü. Bitcoin’in fiyatı birkaç saat içinde 122 bin dolardan 102 bine inerken, bazı altcoin’lerde kayıp yüzde 80’e ulaştı. Rus uzmanlar, bu ani çöküşün yalnızca spekülatif değil, sistemik nedenleri olduğunu ve küresel finans dengeleriyle doğrudan bağlantılı hale geldiğini düşünüyor.
Moskova’daki finans analistleri, çöküşün ilk nedenini “aşırı açgözlülük” olarak tanımlıyor. Kripto fonlarının büyük kısmı yüksek kaldıraçla işlem yaparken, fiyat hareketlerinin yön değiştirmesi zincirleme likidasyonlara yol açtı. RBC'ya konuşan HSE (Yüksek Ekonomi Okulu) uzmanı Viktor Perşikov, “Bu durum piyasadaki fazla borçlanmanın kendi kendini tasfiye etmesi anlamına geliyor. Aslında bu bir temizlenme süreci” diyor. Analistler, tıpkı 2022’deki Three Arrows Capital ve FTX çöküşlerinde olduğu gibi, aşırı risk iştahının her döngüde piyasayı yeniden sarsmaya devam ettiğini hatırlatıyor.
Bazı Rus ekonomistler, ABD Başkanı Trump’ın Çin’e yönelik yeni gümrük tarifeleri açıklamasının bardağı taşıran son damla olduğunu savunuyor. Alfa-Capital analisti Aleksandr Krayko’ya göre “Küresel piyasalarda risk algısı birkaç saatte tersine döndü, kripto da bu paniği en sert hisseden alan oldu.” Öte yandan, bazı uzmanlar düşüşün doğal seyrinden çok, büyük oyuncuların likiditeyi çekerek fiyatları kasıtlı şekilde aşağı ittiği görüşünde birleşiyor. Coinwatch verilerine göre, 11 Ekim gecesi piyasa yapıcıların likidite desteği 40 dakika içinde yüzde 98 oranında azaldı; bu da düşüşü derinleştirdi.
Moskova’daki kripto araştırmacısı Andrey Luzgin, olayın ardından sosyal medyada yayılan “komplo teorilerine” temkinli yaklaşıyor. Binance’in bazı teminatlı tokenlerde sistemsel hata yaşadığını, bu nedenle çöküşün teknik zincirleme bir reaksiyona dönüşmüş olabileceğini söylüyor. Ancak Luzgin’e göre asıl sorun, kripto piyasalarının “finansal mühendislik oyununa” dönüşmesi: “Bu kadar karmaşık kaldıraç sistemleri ve algoritmik işlemlerle inşa edilen yapı, klasik bankacılık krizlerinden farksız.” Uzmanlar, yaşananların düzenleyici kurumları harekete geçirebileceğini, önümüzdeki aylarda özellikle ABD’de ETF onay sürecine etkisinin hissedileceğini belirtiyor.
16.10.2025
Реклама