Rusya'nın Asya'yla ticareti raylara takıldı: "Modernizasyon şart"
Avrupa ile ekonomik ilişkilerin zayıflamasının ardından yönünü Asya-Pasifik ülkelerine çeviren Rusya, dış ticarette büyük bir yeniden yapılanma sürecinden geçiyor. Forbes dergisinin Rusça edisyonunun aktardığı habere göre, 2024 yılında Rusya’nın Asya ile ticaret hacmi yüzde 7,6 artarak 329,2 milyar dolara ulaştı. Aynı dönemde ithalat da yüzde 1,9 artarak 191,2 milyar dolara yükseldi. Asya’nın Rusya dış ticaretindeki payı yüzde 75’e yaklaşırken, Avrupa ve ABD’nin toplam payı yalnızca yüzde 13–14 seviyesine indi.
Ancak bu büyük yön değişikliği, Rusya’nın lojistik altyapısında ciddi baskılara neden oluyor. Çin, Hindistan ve Vietnam gibi ülkelerle artan yük akışı, Uzak Doğu’daki limanlar ve demiryolu hatlarında darboğazlar oluşturdu. Transsibirya ve BAM hatlarında kapasite yetersizliği nedeniyle trenler ya ikinci hatlara yönlendiriliyor ya da günlerce istasyonlarda bekletiliyor. 2024 sonunda Uzak Doğu limanlarında ihracat konteyner trafiği yüzde 37’yi bulurken, ithalatta bu oran yüzde 54’e ulaştı.
Denizyolunda ise Maersk ve CMA CGM gibi Batılı taşıyıcıların 2022’de Rusya’dan çekilmesi, konteyner taşıma piyasasında ani boşluk yarattı. Bu açığı Çinli ve yerli firmalar doldurmaya çalışsa da gemi yetersizliği, artan kira maliyetleri ve slot bağımlılığı tarifelerde dalgalanmalara neden oluyor. Örneğin, Şanghay–St. Petersburg hattında 40 ft’lik bir konteynerin navlunu 6 bin dolara kadar çıkabilmekte. Çinli taşıyıcılar, yerli rakiplerine göre yüzde 8–19 oranında daha ucuz tarifeler sunarak fiyat rekabetinde öne çıkma çabasında.
Karayolu ve demiryolu trafiğinde de yığılmalar dikkat çekiyor. Vladivostok, Dostık-Alaşankoy ve Zabaykalsk sınır geçişlerinde yüzlerce vagonluk kuyruklar oluşabiliyor. Bunun nedeni ise ray açıklığı farkı, lokomotif değişimi ve gümrük kontrolleri gibi teknik sınırlamalar. Yetkililer, bu darboğazları aşmak için yarı açık vagonlarda konteyner taşıma, uzun tren kombinasyonları ve alternatif güzergâhlar (örneğin Kazakistan ve Moğolistan üzerinden) gibi çözümler üzerinde çalışıyor.
Uzmanlara göre, lojistik altyapı üzerindeki baskı 2025’te de devam edecek. Uzak Doğu terminallerindeki modernizasyon sayesinde aktarma süresi bir yıl içinde 21 günden 14 güne düşse de, demiryolu altyapısının sanayi talebine yetişmesi için 2–4 yıl daha şart. Rus yetkililer, bu süre zarfında ticaret büyüme hızını yıllık yüzde 2–4 ile sınırlı tutarak sistemin uyum sağlamasını hedefliyor.
28.6.2025
Реклама