Azerbaycan: "Rus askeri aracına yanlışlıkla ateş açıldı"
- Azerbaycan Başsavcılığı, Dağlık Karabağ'da 20 Ağustos'ta düzenlenen saldırı sonucu beş Rus barış gücü askerinin öldüğünü, soruşturmanın sürdüğünü duyurdu. Açıklamada, "Canyatag köyünde terörle mücadele faaliyetlerine katılan Azerbaycan ordusunun Rus barış güçlerinin bulunduğu bir araca yanlışlıka ateş açtığı, zorlu arazi, sisli ve yağışlı hava koşulları nedeniyle yanlışlıkla Rus askeri personelinin bulunduğu aracın yasadışı Ermeni silahlı gruplarına ait sanıldığı" belirtildi. Başsavcılık ayrıca Rus barış güçlerine ait başka bir aracın da bombalandığını, bu olaydada bir Rus askerin öldüğünü, bir diğerinin de yaralandığını duyurdu. İkinci saldırının, Ermeni silahlı gruplarının kimliği belirsiz üyeleri tarafından gerçekleştirildiği açıklandı.
- Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan sosyal medya hesabında yayımladığı video mesajında Karabağ’daki durumun istikrarlı bir şekilde devam ettiği fakat bazı ihlallerin olduğunu dile getirdi.
Ermenistan Başbakanı Paşinyan, üzerinde anlaşmaya Çarşamba günü varılan ateşkesin genel itibariyle devam ettiğini belirtti. Paşinyan, “Karabağ birlikleri yerlerinde kalmaya devam ediyor, aynı husus Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri’ne ait birlikler için de geçerli. Bazı noktalarda ihlaller olsa ateşkes rejimine genel olarak uyuluyor. Durum ise genel olarak istikrarlı” açıklamasında bulundu.(Sputnik)
- Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Dağlık Karabağ'da Rus askerlerinin hayatını kaybettiği olayla ilgili soruşturma yürütüldüğünü açıkladı.
- Bakü, Dağlık Karabağ'da yaşayan Ermenilerin ülkeye entegrasyonu için hazırladığı planı muhattaplarına iletti. Taraflar bugün Yevlah şehrinde bir araya gelerek müzakerelere başlamıştı.
- Dağlık Karabağlı Ermenilerle Azerbaycan arasında müzakereler, Azerbaycan'ın Yevlah şehrinde başladı. Görüşmelerde Karabağlı Ermenilerin durumu ele alınacak. Görüşmeye gelen Ermeni temsilcilere Rus barış gücü birlikleri eşlik ediyor.
- Karabağ'da hayatını kaybeden Rus askerlerinin kimlikleri belli oldu. Kommersant gazetesi, Rus barış birliklerinin komutan yardımcılığı görevini yürüten 53 yaşındaki donanma kaptanı İvan Kovgan'ın olayda hayatını kaybeden askerlerden biri olduğunu yazıyor.
Kremlin'den yapılan açıklamada Azerbaycan lideri İlham Aliyev'in olayla ilgili Rusya'ya üzüntülerini bildirdiği bilgisi yer aldı.
Önceki gelişmeler
- Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile telefonda görüştü ve desteği için Türkiye'ye bir kez daha teşekkür etti.
- Kremlin açıklamasına göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile yaptığı telefon görüşmesinde, "tarafların Dağlık Karabağ'daki ihtilafın akut aşamasını atlattığına memnuniyetle" ifade etti. Görüşme Ermeni tarafının inisiyatifiyle gerçekleşti.
- Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev halka hitaben yaptığı konuşmada, Azerbaycan ordusunun Dağlık Karabağ operasyonu çerçevesinde belirlenen tüm görevleri 24 saat içinde tamamladığını söyledi. Aliyev, “Karabağ'da yaşayan Ermeni nüfusunun yakında daha iyi yönde değişiklikler göreceğinden eminim. Çünkü niyetimiz barış, karşılıklı anlayış ve karşılıklı saygı temelinde birlikte bir yaşam inşa etmektir. Bizim Ermeni halkıyla hiçbir sorunumuz yok, hiçbir düşmanlığımız yok” dedi.
- Rusya Savunma Bakanlığı Karabağ'da Rus barış gücü askerlerinin uğradıkları saldırı sonucu öldüğünü bildirdi. Dağlık Karabağ'ın Canyatag köyü yakınlarında bir askeri araca yapılan silahlı sadırı sonucu can kaybı olduğu kaydedildi. Açıklamada, “20 Eylül'de Canyatag köyü bölgesindeki Rus barışı koruma birliği gözlem noktasından dönerken, askeri personelin bulunduğu bir araca hafif silahlarla ateş edildi. Saldırı sonucunda araçtaki askeri personel öldürüldü" denildi. Can kaybı konusunda henüz net bir açıklama yapılmadı. Ateş açılan araçta kaç kişinin bulunduğu, saldırıyı kimin düzenlediği henüz belli değil. Rus ve Azerbaycanlı soruşturma ekiplerinin olayla ilgili ortak soruşturma yürüttükleri vurgulandı.
- Reuters ajansına konuşan Ermenistan Dışişleri Bakanı Vaan Kosyanyan, Karabağ Ermenilerinin teorik olarak Azerbaycan idaresi altında yaşayabileceğini, ancak diyaloğun tesis edilmesinin gerektiğini söyledi.
- Kommersant gazetesi Ermeni kaynaklara dayandırdığı haberde, Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ yönetimine bir liste vererek bazı resmi görevlilerin ve askerlerin kendilerine teslim edilmesini istediğini yazıyor.
Dağlık Karabağ'daki taraflar, çatışmaların durdurulması konusunda anlaşmaya vardı. Sputnik Ermenistan'ın haberine göre, Erivan yönetimi Karabağ'daki Ermeni yönetiminin Rusya barış gücünün ateşkes teklifini kabul ettiğini duyurdu. Ardından Azerbaycan Savunma Bakanlığı, "Karabağ'ın Ermeni sakinlerinin temsilcilerinin Rus barışı koruma birliği aracılığıyla yaptığı başvuru dikkate alınarak, 20 Eylül saat 13.00'te yerel nitelikteki terörle mücadele tedbirlerinin askıya alınması konusunda anlaşmaya varıldığı" açıklamasını yaptı.
Medyaya yansıyan açıklamalardan, Azerbaycan'ın taleplerinin kabul edildiği sonucu çıkıyor. Tek tarafı ilan edilen ve tanınmayan Dağlık Karabağ yönetimi yetkilileri bugün yerel saatle saat 13.00'te yürürlüğe gireceğini duyurdu Ateşkes anaşmasının Rus barış gücü komutanlığının arabuluculuğu sağlandığı belirtildi. RBC'daki habere göre taraflar şu konularda anlaştı:
- Ermenistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetlerinin geri kalan birimlerinin ve askeri personelinin “Rus barış gücü birliğinin konuşlanma bölgesinden” çekilmesi;
- “Dağlık Karabağ Savunma Ordusu”nun dağıtılması ve tamamen silahsızlandırılması;
- Bu güçlere ait ağır teçhizat ve silahların hızlı bir şekilde imha edilmesi amacıyla Dağlık Karabağ topraklarından çekilmesi;
- Varılan anlaşmaya göre, Dağlık Karabağ Ermenilerinin yeniden entegrasyonu, haklarının ve güvenliğinin sağlanması ve ayrıca Dağlık Karabağ nüfusunun geçim kaynaklarının Azerbaycan Anayasası çerçevesinde sağlanmasına ilişkin konular görüşülecek.
Haberde, yerel Ermeni nüfusunun temsilcileri ile Azerbaycan Cumhuriyeti makamları arasında 21 Eylül 2023'te Yevlah şehrinde yapılacak toplantıda ve sonraki toplantılarda konuların ele alınacağı belirtildi.
Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı, Dağlık Karabağ'da 1049'u çocuk olmak üzere 2 binden kişinin tahliye edildiğini duyurdu.
Karabağ'daki Ermeni kaynakları, çatışmalarda sonucu 32 kişinin öldüğünü, 200'den fazla yaralı olduğunu duyurdu.
Önceki gelişmeler:
Azeri ve Ermeni güçleri arasındaki çatımaların sabah saatlerinde de devam ettiğine dair haberler alınıyor. Ermeni tarafı Dağlık Karabağ'da 27 ölü ve 200 yaralı olduğunu bildirdi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Dağlık Karabağ bölgesinde çatışan taraflara derhal kan dökülmesine son verme, çatışmaları durdurma ve siviller arasında can kaybının yaşanmasından kaçınma çağrısında bulundu. Bu arada ABD devreye girerken, Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile telefonda görüştü.
Sputnik'in haberine göre Rusya Dışişleri Bakanlığı, Dağlık Karabağ'daki duruma ilişkin yazılı bir açıklama yayımladı. Açıklamada, “Dağlık Karabağ'daki silahlı çatışmanın keskin bir şekilde tırmanmasıyla ilişkili olarak, çatışan tarafları derhal kan dökülmesini, düşmanlıkları durdurmaya ve sivil halk arasında can kaybını önlemeye çağırıyoruz” ifadeleri kullanıldı.
Bakanlık, ‘Dağlık Karabağ sorununun kaderinin, Ekim 2022 ve Mayıs 2023'te Avrupa Birliği (AB) himayesinde yapılan zirvelerde Erivan'ın Dağlık Karabağ'ı Azerbaycan topraklarının bir parçası olarak tanımasından dramatik bir şekilde etkilendiğini’ vurguladı ve şunları ekledi:
“Bu; Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan liderlerinin 9 Kasım 2020 tarihli açıklamasının imzalandığı temel koşulların yanı sıra Rus barışı koruma güçlerinin statüsünü de değiştirdi.”
Paşinyan, geçen mayısta yaptığı açıklamada, Dağlık Karabağ'ın Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanınmasının, Ermeni nüfusunun güvenliğinin sağlanması halinde mümkün olduğunu belirterek “86.6 bin kilometrekarelik bölge Dağlık Karabağ'ı da içeriyor. Ancak Dağlık Karabağ Ermenilerinin hakları ve güvenliği konusunun Hankendi-Bakü diyaloğu çerçevesinde tartışılması gerektiğini şarta bağlamalıyız” ifadelerini kullanmıştı.
Bakanlık, açıklamasının devamında, Rusya barışı koruma güçlerinin, bölgede görevlendirilmelerinden bu yana "ateşkesi koruma ve Azerbaycanlı ile Ermeni tarafları arasındaki temasları sağlama görevlerini bağlılıkla yerine getirdiğini" belirterek, Rus barış güçlerinin "insani durumu iyileştirmeye yönelik çabaları koordine ettiğinin, ayrıca Bakü ile (Karabağ şehri) Stepanakert arasında doğrudan diyaloğun başlatılmasına da katkıda bulunduğunun altınız çizdi.
"Bu saatlerde bile Rus Barışı Koruma Birliği, tıbbi yardım da dahil olmak üzere sivil halka yardım sağlıyor ve tahliye (operasyonları) yürütüyor” denilen açıklamanın devamında şu ifadelere yer verildi:
"Şu anda önemli olan şey, 2020'den 2022'ye kadar olan dönemde en üst düzeyde imzalanan ve Karabağ sorununun barışçıl çözümüne, silahlı çatışmanın durdurulmasına ve gerekli önlemlerin alınmasına yönelik tüm adımları tanımlayan üçlü anlaşmalar paketine acilen geri dönülmesi ve bölge nüfusunun güvenliğini ve haklarını sağlanmasıdır."
Daha önce Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova da yaptığı açıklamada, Rusya’nın çatışan taraflara kan dökülmesine son verme, çatışmaları derhal durdurma ve siyasi ve diplomatik çözüm yoluna dönme çağrısında bulunduğunu vurgulamıştı.
ABD devrede
Bu arada ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, dün gece geç saatlerde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile telefonda görüştü.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mathew Miller, görüşmelere ilişkin yazılı açıklama yaptı.
Açıklamaya göre, Blinken, Aliyev ile görüşmesinde "askeri faaliyetlerin" acilen durdurulması ve itidal çağrısı yaptı.
Askeri bir çözümün mümkün olmadığına işaret eden Blinken, Bakü'ye, Karabağ'daki Ermenilerle sorunların diyalog yoluyla çözülmesi yönünde çağrıda bulundu.
Cumhurbaşkanı Aliyev'in "askeri faaliyetleri durdurmaya hazır olduğunu" not eden Blinken, tarafların bir araya gelmesi gerektiğini bildirdi.
Blinken, Paşinyan ile telefon görüşmesinde ise "Dağlık Karabağ'daki gelişmeleri endişeyle takip ediyoruz" dedi.
Azerbaycan'a diyalog çağrısı yaptığını ifade eden Blinken, "ABD, Ermenistan'ın egemenlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğünü destekliyor" mesajı verdi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adrienne Watson ise X sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "ABD, Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ'daki askeri eylemlerinden derin endişe duyuyor. Azerbaycan'ı, insani durumu daha da kötüleştiren bu çatışmaları derhal sonlandırmaya ve Dağlık Karabağ halkının temsilcileriyle diyalog kurmaya çağırıyoruz" ifadelerine yer verdi.
Aliyev'den Erdoğan'a teşekkür
Öte yandan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, yayınladığı bir mesajla Erdoğan'a teşekkür etti.
Sosyal medyadaki mesajında Aliyev, "Sevgili kardeşim, BM Genel Kurulu'ndaki konuşmanızda Azerbaycan'a verdiğiniz destekten dolayı teşekkür ediyorum. Kardeş Türkiye her zaman olduğu gibi Azerbaycan'ın yanındadır ve haklı davamızda bize destek vermektedir. Azerbaycan ve Türkiye iyi günde de, acı günde de her zaman birliktedir. Uluslararası kuruluşlarda her zaman birbirimizin haklı konumunu savunuyoruz. Şuşa deklarasyonuyla ilişkilerimiz stratejik ittifak düzeyine yükseldi. "Sizler ve ben, Azerbaycan halkının milli lideri Haydar Aliyev'in kardeşliğimizin simgesi olan 'Tek millet, iki devlet' sözünü sürekli hatırlatıyor ve Azerbaycan ile Türkiye arasındaki kırılmaz birliği yeni boyutlara taşıyoruz "dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, New York'ta BM Genel Kurulu'nun 78. oturumunda yaptığı konuşmada din "Karabağ Azerbaycan'ın toprağıdır, başka hiçbir statü kabul edilmeyecektir" demişti.
Bu arada Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Ermenistan silahlı kuvvetlerine ait topçu birlikerinin imhasına ilişkin görüntüleri kamuoyuyla paylaştı:
Protestolar sürüyor
Başbakan Paşinyan'ı protesto eden eylemciler dün Erivan’da hükümet binasının önünde toplandı. Resmi haber ajansı Armenpress'in haberine göre, vatandaşlar ile güvenlik güçleri arasında zaman zaman arbede yaşandı, yaralananlar oldu. Güvenlik güçleri, göstericilerin hükümet binasına yaklaşmaması için kordon oluşturdu. Göstericier Başbakan Paşinyan'ın istifasını istedi.
Bu arada ajanslara göre bir grup eylemci de Rusya Büyükelçiliği'ne yürüyüp, elçiliğin girişini bloke etti. Bu nedenle büyükelçilik personeli binada mahsur kalınca Moskova, büyükelçiliğin açılması için Ermenistan’a nota verdi.
Rusya Büyükelçiliği’nden Sputnik’e yapılan açıklamada, Erivan’daki Rusya Büyükelçiliği binasının protestocular tarafından kuşatıldığı ve bu koşullarda çalışmanın mümkün olmadığı belirtildi.
Büyükelçiliğin Ermenistan Dışişleri Bakanlığı’na diplomatik misyonun normal işleyişinin yeniden sağlanmasına yönelik önlemler alınması için bir nota gönderdiği kaydedildi.
BBC'nin aktardığına göre Erivan'da Ermeni hükümet binası yakınında protestocularla polis arasında çıkan çatışmada çok sayıda kişi yaralandı.
Hükümet binası yakınında toplanan protestocular, Başbakan Nikola Paşinyan'ın Karabağ'da yeniden başlayan çatışmaya müdahale etmesini talep etti ve hükümet karşıtı sloganlar attı. Daha sonra göstericiler hükümet binasına girmeye çalıştı, ardından polis güç kullandı.
Bakü'den yalanlama
Azerbaycan Savunma Bakanlığı, sosyal meydada yer alan ve Rus barış güçlerinin konvoyunun Azerbaycan ordusu tarafından bombalandığı iddiasına ilişkin açıklama yaptı.
Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“Ermeni kökenli vatandaşları tahliye eden Rus barışı koruma birliğine ait konvoyun silahlı kuvvetlerimiz tarafından bombalandığına ilişkin Ermenistan'daki bazı sosyal ağlar tarafından paylaşılan bilgiler tamamen yalandır ve dezenformasyon niteliğindedir. Bu tür asılsız iddiaları kategorik olarak reddediyoruz."
Öte yandan Ermenistan devet TV'si, Azerbaycan silahlı kuvvetlerinin Dağlık Karabağ'da topçu ve insansız hava araçları kullanmaya devam ettiğini bildirdi. Karabağ halkına sığınaklarda kalmaları, video ve fotoğraf yayınlamamaları çağrısında bulunuldu. Ermeni tarafı Dağlık Karabağ'da 27 ölü ve 200 yaralı olduğunu bildirdi.
Dünkü gelişmeler
- Azerbaycan cumhurbaşkanının dış politika danışmanı Hikmet Hacıyev Reuters'e verdiği demeçte, ordunun Dağlık Karabağ'daki Ermeni güçlerinin temas hattını birçok yerde geçerek ilerlediğini söyledi. Hacıyev Bakü'nün, Karabağ Ermenileri ile ancak silahsızlanmayı kabul etmeleri ve "beyaz bayrak kaldırmaları" halinde müzakerelere hazır olduğunu söyledi. Terörle mücadele operasyonunun amacının "düşmanlık sayfasını kapatmak" olduğunu söyleyen Hacıyev "Topraklarımızda herhangi bir silahlı kuvvetin varlığına ve Azerbaycan'ın güvenliğine ve egemenliğine her gün meydan okuyan bir yapıya artık tahammül edemeyiz." dedi.
Dağlık Karabağ özerk yönetimi bugünkü bombardıman sonucu 25 kişinin öldüğünü, 138 kişinin de yaralandığını açıkladı.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Dağlık Karabağ’da görev yapan Rus barış gücü birliğinin en tehlikeli bölgelerden sivil nüfusun tahliyesini organize ettiğini duyurdu. Açıklamada, “Rus barış gücü birliği, Dağlık Karabağ topraklarında görevlerini yerine getirmeye devam ediyor. 19 Eylül 2023 tarihinde, saat 12.00'den bu yana, Rus barış gücü birliği, tüm temas hattında Azerbaycan’ın ateşkes ihlallerine ilişkin çok sayıda durum kaydetti” ifadelerine yer verildi. Açıklamada ayrıca Rus barış gücü komuta kademesinin Karabağ'daki çatışmanın taraflarını ateşi derhal kesme, ayrıca gerilimi düşürerek müzakerelere devam etme çağrısında bulunduğunun altı çizildi.
- Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Fransa'nın Azerbaycan'ın Karabağ'daki ‘terörle mücadele eylemlerine’ ilişkin eleştirisine "Fransa'nın bu tutumu, bugün karşı karşıya olduğu sömürge bölgelerindeki mevcut durumdan ders almadığını ve bu konuda daha önceki politikalarını sürdürmeye devam ettiğini göstermektedir" şeklinde yanıt verdi. Açıklamada, 'Azerbaycan topraklarının Ermenistan'ın işgali altında bulunduğu dönemde Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu eş başkanı olan Fransa'nın sorunun adil çözümünden ziyade işgal durumunun sürmesine daha çok katkı sağladığının unutulmadığı' kaydedildi. (Sputnik)
- Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Karabağ operasyonu nedeniyle düşünülmemiş adımlar atmayacaklarını ve Azerbaycan ile savaşa tutuşmayacaklarını söyledi. Başbakan Ermenistan ordusunun çatışmalara katılmadığını da aktardı.
Hükümet binasının önünde toplanan bir kalabalık Paşinyan'ı protesto ediyor. Protestocuların hükümet binasına girmeye çalıştığı bildiriliyor. Erivan'da protestocuların Rusya büyükelçiliğinin çıkışlarını da kapattığı öğrenildi.
Ermenistan Başbakanlık ofisi Paşinyan'ın ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken ile bir görüşme yaptığını duyurdu. Açıklamaya göre taraflar "güç kullanmanın kabul edilemeyeceğinin altını çizdi".
- Kremlin, Azerbaycan'ın Karabağ'da düzenlediği operasyondan önce kendilerini zamanında bilgilendirmediğini açıkladı. Sözcü Peskov Hem Erivan'ın, hem de Bakü'nün kuvvet kullanımından vazgeçerek müzakere masasına oturmaya ikna edilmesi gerektiğini söyledi.
- Dağlık Karabağ özerk yönetimi Azerbaycan'a operasyonu durdurmasını ve müzakerelere başlamayı teklif etti. Azerbaycan Ermeni silahlı kuvvetlerinin bölgeyi tamamen terk etmesini ve özerk yönetimin lağvedilmesini istiyor.
- Fransa Karabağ'da yaşananlar nedeniyle Birleşmiş Milletler'i acil oturuma çağırdı.
- Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Dağlık Karabağ'da "terörizme karşı operasyon" başlattığını duyurdu. Bakanlıktan yapılan açılkamada operasyonun amacı "anayasal düzeni yeniden tesis etmek" olarak belirtildi. Sosyal medyaya yansıyan görüntülerde askeri hedeflerin insansız hava araçları ve top atışlarıyla hedef aldığı görülüyor.
- Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova BM'de olası bir Moskova, Bakü ve Erivan toplantısının olabileceğinden bahsederek, "Dağlık Karabağ'daki gerilimin hızla tırmanmasından derin endişe duyuyoruz. Ermenistan ve Azerbaycan arasında ateşkesin en üst düzeyde uygulanmasına geri dönmek için yetkililerle sürekli temas halindeyiz" dedi. (Sputnik)
Zaharova, Karabağ konusunda Türkiye'den dörtlü görüşme teklifi almadıklarını da söyledi. Sözcü basında bu yönde bazı haberlere rastladıklarını, ancak kendilerine ulaşan resmi bir teklifin bulunmadığını belirtiyor. (Zvezda)
- Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı operasyonun sona ermesi için Karabağ'daki silahlı Ermeni güçlerin bölgeyi terk etmesi ve "Stepanekert'teki rejimin lağvedilmesi" gerektiğini açıkladı. (Kommersant)
- Öte yandan Dağlık Karabağ'daki özerk yönetimin insan hakları ombudsmanı Gegam Stepanyan 2 sivilin hayatını kaybettiğini duyurdu. (Kommersant)
Реклама