Konuyu gündeme getiren İzvestiya gazetesi, gelişmeleri "Çin'i beslemek: Rus ürünlerinin dünyanın en büyük pazarına girmesine izin verilecek. Rusya her yıl Çin pazarına arzını artırıyor, ancak bunlar devasa potansiyele kıyasla kırıntı düzeyinde" diyerek duyurdu.
"Salgının neden olduğu ekonomik kriz, Rus ürünlerinin Çin'e satışının ilk 10 ayda genel olarak yaklaşık yüzde 5 oranında azalmasına neden oldu. Ancak istisna da var: Tarım sektöründeki ihracatta büyüme hızla evam etti. Rusya, Ocak-Ekim aylarında Çin'e bir önceki yılın aynı dönemine göre neredeyse dörtte bir daha fazla gıda sattı. Çin'de Rusya için tarım ürünleri ticareti potansiyeli çok büyük.
Rusya'da salgın ve zorlu hava koşullarına rağmen, 2020 tarım açısından ülke için oldukça başarılı geçti. Tahıl hasadı rekor seviyeye yakın. 88 milyon ton buğday dahil, yaklaşık 137 milyon ton tahıl hasat edildi. Sebze üretimi rekor kırıyor ve et üretiminin geçen yıla kıyasla yaklaşık yüzde 10 artması bekleniyor. Rusya'daki iç talebin çoğu artık yerli ürünlerle karşılanıyor. Bu nedenle ihracat için gözler Çin'e çevrildi.
Çin'de tarımsal ürünlerin üretimi son on yıllarda hızlı bir şekilde arttı. Tahıl hasadı, 1999'da 508 milyon tondu ve 2019'da 664 milyon tona ulaştı. Ancak, et ve süt ürünlerindeki hızlı artış dahil, bu kadar büyüme bile talep artışına yetişemiyor. Şu anda Çin net bir gıda ürünleri ithalatçısı haline geldi ve ithalat hacmi her yıl artıyor. Örneğin 2017'de, ülkeye yapılan toplam gıda ithalatı hacmi 106 milyar dolara ulaştı ve 2019'da 140 milyar dolara sıçradı. Çin'nin neredeyse dipsiz pazarı, tüm gıda ihracatçısı ülkeler için en cazip pazar; buna Rusya da dahil.
Rusya'dan Çin'e gıda ihracatı 2010'larda istikrarlı bir şekilde arttı. 2016 yılında Çin, Rusya'nın tarım ürünü ihracatında Mısır'dan sonra ikinci sırada yer aldı (yaklaşık 1,6 milyar dolar). 2019'a kadar bu rakam 3,1 milyar dolara yükseldi. Görünüşe göre bu yıl yeni bir rekor kırılacak. Ocak-Ekim döneminde, ihracat hacmi 3,2 milyar dolara ve 3,7 milyon tona çıktı. 2019'un aynı dönemiyle karşılaştırıldığında, büyüme neredeyse yüzde 25 oldu. Ve Çin, toplamda Rusya'nın tüm tarımsal sanayi ihracatında yüzde 14'lük bir paya ulaştı.
2018'de ihracatın yaklaşık yüzde 60'ı deniz ürünleri - dondurulmuş balık, balık unu, kabuklular ve kabuklu deniz ürünleri - oldu. Geri kalanların önemli bir kısmını soya fasulyesi, kolza tohumu ve kolza yağı oluşturdu. Rusya'nın önemli ihraç mallarından biri olan tahılın payı küçük bir paya sahipti. Et kaynakları da sınırlıydı.
2019-2020'de ikincisi ile durum önemli ölçüde değişti. Et ihracatı birkaç kat arttı, yalnızca Ocak-Ekim aylarında 230 milyon dolarlık kümes hayvanları teslim edildi.
Buğday satış yasakları 1976'dan beri yürürlükteydi. 2006 yılından itibaren kısıtlamaların kaldırılması için ülkeler arasında müzakereler başlamdu. 2015 yılında, birkaç denetimden sonra, Batı Sibirya'nın dört bölgesinden (Novosibirsk ve Omsk bölgelerinin yanı sıra Krasnoyarsk ve Altay bölgelerinden) buğday tedarikine getirilen yasak kaldırıldı. 2018 yılına kadar Çelyabinsk, Amur ve Kurgan bölgeleri izin verilen bölgeler listesine eklendi. Sovekon analitik merkezi direktörü Andrei Sizov, Uralların ötesindeki bölgelerin sınırlı ihracat potansiyeline sahip olması nedeniyle sonucun hala mütevazı olduğunu söylüyor. Federasyonun tüm Sibirya kurucu birimlerindeki toplam tahıl hasadı, tüm Rusya'nın yüzde 15'ini geçmiyor.
Domuz eti konusunda da kısıtlamalar var. Kümes hayvanları pazarının açılması, Rus tedarikçilerin ihracattan yılda yüz milyonlarca dolar kazanmasına imkan verdi. Çinlilerin ithalata izin vermesi durumunda domuz eti için benzer olumlu sonuç bekleniyor.
Tarımsal Pazar Araştırmaları Enstitüsü Genel Müdürü Dmitry Rılko'ya göre, mevcut kısıtlamaların kaldırılması son derece önemli ve Rusya'nın Çin'e sunabileceği ürünler var.
- Birincisi, domuz eti. İkincisi, Rusya'nın Avrupa topraklarından buğday, arpa ve mısır. Genel olarak çok büyük hacimlerden bahsediyoruz. Kaynakların büyümesi 2-3 kat artabilir. 4-5 milyar dolarlık satışlardan bahsetmek oldukça gerçekçi.
Andrey Sizov'a göre buğdayın yanı sıra tahıl pazarına da dikkat etmek gerekiyor.