Rusya'nın dış ticaretinde şaşırtan veriler
Avrupa Birliği, ağır yaptırımlara rağmen Rusya’nın 2024 yılı itibarıyla en büyük üç ticaret ortağından biri olmayı sürdürdü. Alman Ekonomi Enstitüsü’nün (Institut der deutschen Wirtschaft – IW) verilerine göre, Rusya’nın ilk 20 ticaret ortağıyla toplam ticaret hacmi yüzde 18 artarak 330 milyar dolara ulaştı. Bild gazetesinin aktardığı raporda Çin ve Hindistan’ın ardından Avrupa Birliği’nin üçüncü sırada yer aldığı, iki taraf arasındaki ticaret hacminin 67,5 milyar euroyu bulduğu belirtildi.
Bununla birlikte, yaptırımlar ticaretin yapısını köklü biçimde değiştirdi. Almanya, Rusya’dan ithalatını yüzde 92 oranında azaltmasına rağmen ticaret hacmini 9,5 milyar dolar düzeyinde korudu. Fransa ve Hollanda 6 milyar dolar civarında seyrederken, Macaristan istisnai bir artışla ithalatını yüzde 31 yükselterek 6,2 milyar dolara çıkardı. Buna karşılık Çekya, Slovakya, Belçika, İspanya ve İtalya gibi ülkelerde ticaret hacimleri 2021 öncesine göre ciddi biçimde geriledi.
Rusya’nın en büyük ticaret ortağı Çin olmaya devam ediyor. IW’nin hesaplamalarına göre Çin, 2024’te 130 milyar dolarlık Rus petrolü, gazı ve kömürü satın alarak Moskova’nın başlıca ihracat pazarı oldu. Toplam ticaret hacmi iki ülke arasında 244,8 milyar dolara ulaştı. Hindistan da enerji ithalatındaki artışla ikinci sırada yer aldı. Raporda ayrıca İsrail, Mısır, Brezilya ve Özbekistan gibi ülkelerle ticaret hacminin de savaş sonrası dönemde hızla büyüdüğü vurgulandı.
Türkiye’nin konumu ise dönemler içinde dikkat çekici biçimde değişti. 2021’de Rusya’nın en büyük altıncı ticaret ortağı olan Türkiye, Batı yaptırımları sonrası hızla yükselerek 2024’te ilk beş arasına girdi. Federal Gümrük Servisi verilerine göre, 2024 yılı Ocak–Ekim döneminde Türkiye, Rusya’nın toplam ticaret hacminin yüzde 8,3’ünü oluşturdu. 2022–2023 yıllarında Türk limanları ve finans sistemi, Avrupa’ya yönelik Rus ihracatının dolaylı güzergâhı haline geldi. Türkiye’nin rolü hem enerji ithalatçısı hem de Rusya’nın “paralel ithalat” kanallarından biri olarak güçlendi. Moskova Türkiye’ye doğalgaz, kömür ve tahıl ihracatını artırırken; Ankara’dan Rusya’ya gıda, makine, beyaz eşya, otomotiv parçaları ve tekstil ürünleri sevkiyatı genişledi. 2023 sonunda Rusya-Türkiye ticaret hacmi 60 milyar dolar civarında seyrederek tarihi bir seviyeye ulaştı.
2025’in ilk yarısında Rusya’nın ihracatı yüzde 6 azalarak 195,5 milyar dolara düşerken, ithalatı yüzde 1 artarak 131,6 milyar dolara çıktı. Ancak Türkiye, İran, Mısır ve Endonezya gibi ülkelerle ticaretin artış eğilimi devam etti. Rusya Merkez Bankası’na göre 2024 yılında ülkenin ihracatı 433,6 milyar dolar, ithalatı ise 301,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Kremlin, Batı yaptırımlarını “yasadışı” olarak nitelendirirken, Vladimir Putin “asıl zararın Avrupa ülkelerine döndüğünü” savundu. Buna karşın Türkiye gibi yaptırımlara katılmayan ülkeler, Moskova için stratejik ekonomik ortaklar haline gelerek Rus dış ticaretinin yönünü kalıcı biçimde Asya ve Güney pazarlarına çevirdi.
26.10.2025
Реклама