Olimpiyatta Rus milli marşı yerine 'Katyuşa' çalma teklifi reddedildi

Uluslararası Olimpiyat Komitesi, doping nedeniyle cezalandırılan Rusya'nın Tokyo olimpiyatlarında bağımsız yarışacak sporcularının ödül törenlerinde milli marş yerine ünlü "Katyuşa" şarkısı çaldırması teklifini reddetti.

 

Komiteden yapılan açıklamada, "Rusya ile ilişkili her türlü marş ya da şarkının çalınması, sınırlama kapsamına giriuor ve izin verilemez" denildi. 

 

Rusya'ya gelecek iki olimpiyatlar için verilen doping cezasında yeni karar: "Devlet eliyle doping yapıldığı" hükmüyle cezalandırılan Rusya'nın olimpiyat sporcularının Rusya bayrağı yerine "Rusya Olimpiyat Komitesi" adı altında yarışacağı kaydedildi. Milli marş da yasaklanınca Rusya, marş yerine SSCB devrinde ünlenen ve askeri marş gibi görülen halk şarkısı "Katyuşa"nın çalınmasını teklif etti. Bu konuda olimpiyat komitesi henüz karar vermedi. 

 

Geçtiğimiz aralık ayında Spor Tahkim Mahkemesi (CAS), doping suçlamaları nedeniyle Rusya'nın gelecek iki olimpiyat etkinliğinde ve iki yıl boyunca herhangi bir dünya şampiyonasında ismini, bayrağını ve marşını kullanmasını yasaklama kararının ardından konuyla ilgili düzenleme kamuoyuna duyuruldu.

 

Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) ile Dünya Anti-Doping Ajansı'nın (WADA) aldığı ortak karara göre, Rus sporcu grubu Tokyo ve Pekin'de gerçekleşecek yaz ve kış olimpiyatlarında Rusya Olimpiyat Komitesi'nin kısaltması "ROC" harfleri ile birlikte logosunu da bayrak olarak kullanacak.

 

Sporcuların kullandığı aksesuar, eşofman takımı ya da diğer ürünler üzerinde hiçbir şekilde Rusya bayrağı olmayacak. Söz konusu yasak, 2022 sonuna kadar düzenlenecek dünya şampiyonalarıyla birlikte 2022 Katar Dünya Kupası'nda da geçerli olacak.

 

IOC, bunun yanında turnuvalarda altın madalya kazanan Rus sporcular için Rusya milli marşı yerine kullanılacak müziğin henüz tespit edilmediğini açıkladı. 

 

Rusya Milli Olimpiyat Komitesi Başkanı Stanislav Pozdnyakov, "Biz Katyuşa çalınmasını önerdik, kararı bekliyoruz" dedi. 

 

Katyuşa şarkıdaki kızın adının yanı sıra Sovyet yapımı bir çoknamlulu roktetatar olarak da dünyaca ünlü. 

 

 

Doping skandalına karışmayan Rus sporcular 2018'de Güney Kore'nin Pyeongchang şehrinde düzenlenen Kış Olimpiyatları'nda "Rusya'dan gelen Olimpiyat Sporcusu" adı altında yarışmış, diğer uluslararası turnuvalarda Rusya Kayak Federasyonu (RFS) ve Rusya Luge Federasyonu (RLF) gibi isimler kullanılmıştı.

 

Uluslararası Dopingle Mücadele Ajansı (WADA), 2019 sonunda Rusya'yı 4 yıl boyunca Olimpiyat Oyunları'ndan men etmişti. Rusya, WADA'nın söz konusu yasak kararını Spor Tahkim Mahkemesi'nde temyize götürmüştü.

 

Rusya'nın karıştığı doping skandalı ilk olarak Brezilya'da düzenlenen 2016 Rio Olimpiyatları'na damgasını vurmuştu. Rusya adına yarışan 67 Rus sporcunun WADA'nın raporu doğrultusunda olimpiyatlara katılmalarına izin verilmemişti. (Euronews, RBC)

 

Katyuşa'nın öyküsü

Wikipedia'dan

 

Katyuşa (Rusça: Катю́ша), "Katûša", "Katusha", "Katjuscha", "Katiusha" veya "Katjusha" olarak da tercüme edilen (Rusça: Екатерина, Ekaterina - Katherine), Sovyet halk temelli bir şarkı ve askeri marştır. Genelde halk şarkısı olarak bilinse de 1938 yılında Matvey İsaakoviç Blanter tarafından bestelenmiş sözleri ise Mikhail Isakovsky tarafından yazılmıştır. Şarkı ilk kez 28 Kasım 1938'de Vera Krasovitskaya, Georgy Vinogradov, Vsevolod Tyutyunnik tarafından ve Knushevitsky tarafından yürütülen bir orkestra ile seslendirilmiştir. Valentina Batishcheva tarafından yapılan şarkının ilk kaydı 1939'da yapılmıştır. Daha sonra şarkı Lidiya Ruslanova, George Vinogradov, Eduard Gil, Anna German, Dmitry Hvorostovsky ve diğer şarkıcılar tarafından seslendirildi.Bazı eleştirmenler Katyuşa 'nın, İgor Stravinsky'nin 1937 yılında Chanson Russe şekline adapte ettiği Mavra (1922) adlı operasına benzer tonlar taşıması nedeniyle Blanter'in kompozisyonu olmadığını ifade ederler. 1938'de Matvey Blanter tarafından bestelenen katyuşa, II. Dünya Savaşı sırasında vatansever bir şarkı olarak ün kazandı. Şarkı Sovyet halkı açısından savaş çabalarında topraklarına hizmet etmeleri ve savunmaları için ilham verdi. Rusya'da şarkı 1995'ten beri hala popülerliğini korumaktadır.  Ayrıca şarkı, II. Dünya Savaşı'nda Kızıl Ordu tarafından kullanılan BM-8, BM-13 ve BM-31 "Katyusha" roketatarlarının takma adının kaynağıdır.[6][7] Russian Reporter dergisi tarafından 2015 yılında yapılan bir sosyolojik çalışmanın sonucu olarak, Katyusha şarkısının, Rusya ve dünya klasikleri de dahil olmak üzere Rusya'daki en popüler şiirsel eserlerin popülerliği sıralamasında 13. sırada yer aldığı belirtilmiştir.

 

Şarkı Katyuşa adında bir kadını anlatmaktadır. Katyuşa sarp bir nehir kıyısında dururken, şarkısını uzaklarda vatanı için hizmet eden asker sevgilisine adamaktadır. Şarkının ana teması, asker sevgilisinin vatanını ve halkını koruyacağı ve bunun için kendisine minnettar olan Katyuşa'nın daima ona sadık kalacağı üzerinedir. Şarkının sözleri, birçok Sovyet erkeğinin Rusya'da Büyük Vatanseverlik Savaşı olarak bilinen II.Dünya Savaşı'nda hizmet etmek için evini ve ailesini bıraktığı İkinci Dünya Savaşı sırasında savaş cephesinde yer aldığı süreç ile popüler bir vaziyet almıştır.Zira savaşa giden birçok Rus geri dönememiştir.[9]

 

Şarkının popülerleşmesi

 

Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı'na katılımı, Hitler'in Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı'na rağmen Polonya üzerine saldırı başlatması üzerine oldu. Ancak şarkının popülaritesi, Almanya'nın Sovyetler Birliği'ne karşı başlattığı Barbarossa Harekâtı'nın başlamasıyla artmaya başladı. Şarkı, Moskova'daki bir Sovyet sanayi okulundan kız öğrenciler tarafından,Nazi Almanyası'na karşı savaş cephesine giden askerlere atıfta bulunmak için söylendi. Şarkının ilk resmi performansı, Moskova Birlikler Evi Sütun Salonu'nda, 1938 sonbaharında Devlet Caz Orkestrası konserinde Valentina Batishcheva tarafından yapıldı.[10] Şarkı o zamandan beri Lidiya Ruslanova, Georgi Vinogradov, Eduard Khil, Anna German, Ivan Rebroff, Dmitri Hvorostovsky, Iosif Kobzon, kontravör Vitas, Marina Devyatova ve Katya Ryabova, Elena Vaenga'nın düeti ve diğer ünlü şarkıcılar tarafından birçok kez söylenmiştir. Ayrıca "Katyusha" şarkısı Kızıl Ordu Korosu repertuvarının bir parçasıdır.

 

Şarkının sözleri:

 

Çiçek açmış Elmalar ve Armutlar.

Nehirde yükselir sis.

Katyuşa belirir kıyıda,

Kıyı sarptır, kıyı sessiz.

 

Bir sevda türküsü tutturur 

Bozkırların kartalına,

Yiğide sevdasından,

Taşır mektuplarını göğsünde.

 

Ah sen bir şarkı gibi kızsın,

Işığın güneşin ardında.

Ve özlediği uzak sınırlarda

Katyuşa'dan bir selam söyle.

 

O kız ki hep hatırlar,

Bir şarkı gibi aklında,

O ki korur memleketi,

Ve dahi aşkını içinde.

 

 

13.2.2021