"AB'nin yeni Rusya yaptırımları Türk ekonomisine kötü haber"
Gazeteci Murat Yetkin, son gelişmeleri değerlendirdiği yazısında, "AB’nin yeni yaptırımları Rusya ile iş yapan Türk şirket ve şahıslarını yaptırım listesiyle tehdit ederek “ya Rusya, ya AB” tercihine zorlayacak, bazı sektörleri ciddi etkileyecek. ABD yaptırımları çok can yakmadı ama AB yaptırımları yakabilir" dedi.
"Avrupa Birliği liderlerinin 6 Ekim Prag zirvesinde kabul etmeleri beklenen Rusya’ya yönelik 8’inci yaptırım paketi Türk ekonomisini derinden etkileyebilecek bir madde taşıyor. Rusya’ya yılda 7 milyar avro daha zarara uğratması amaçlanan yeni AB yaptırımları Rusya ile hava ve deniz taşımacılığı, çelik ürünleri, kâğıt, makine ve makine aksamı kimyasal ve plastikler, yüksek teknoloji ürünleri, bilişim teknolojileri (IT), mühendislik ve hukuk hizmetleri alanında ticari ilişki içinde olan kişi ve kuruluşların yaptırım listesine alınmasını, yaptırım listesinin genişletilmesini öngörüyor.
(...)
Türk ekonomisini derinden etkileyebilir
Yaptırım kararı özel olarak Türkiye’ye yönelik değil ama hem AB hem Rusya ile ticari ve ekonomik ilişkileri nedeniyle Türkiye’yi derinden etkileyebilir. Türkiye AB’nin altıncı, AB ise Türkiye’nin birinci ticaret ortağı. 2021’de Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 41’i AB ülkelerineydi; İngiltere ve AB üyesi olmayan ama AB yaptırımlarına uyan ülkeler buna katılınca oran yüzde 50’ye yaklaşıyor. İhracat kalemlerinin başında ise makine ve ulaştırma araçları geliyor. Türkiye enerjide ise Rus doğal gazına bağımlı, Rusya’dan petrol de alıyor. Almanya’nın da benzer durumda olması şimdiye dek Türkiye’yi de rahatlatıyordu. Rusya’nın Rosatom şirketinin Mersin, Akkuyu’da inşa ettiği nükleer enerji santralinin yeni AB yaptırımlarından nasıl etkileneceğini ise zaman gösterecek.
Batı yaptırımları nedeniyle ABD ve Avrupa’ya gidemeyen Rus turistlerin (Mısır’la birlikte) Türkiye’ye yönelmesi ise bu yıl turizm sektörünün yüzünü güldürmüştü. Kaynaklar, Rus uçaklarına yer hizmeti verilmesinin dahi yaptırım konusu olabileceğine işaret ediyor. Bu da turizm sektörünü yeni önlemlere zorlayabilir.
(...)
Soçi’den itibaren takibe aldılar
AB yaptırımları özel olarak Türkiye’yi hedef almıyor. Ama Türkiye’nin Rusya ile yakın ilişkisi ve özellikle tahıl anlaşması ve rehine takasında kilit rol oynaması ve Akkuyu nükleer santrali üzerinden yapılan para transferi ABD ve AB’nin Türkiye’yi yakın izlemeye almasına yol açtığı anlaşılıyor.
Buradaki dönüm noktası Soçi’deki Erdoğan-Putin görüşmesi olmuş. Görüşmede ruble ile ticaret, doğal gaz borcunun ötelenmesi ve Mir kartı dahil mali konuların ele alındığının açıklanmasına rağmen bir mutabakat zaptı, ya da ortak açıklama yayınlanmaması batı başkentlerinin dikkatini çekmiş. Hem ABD hem AB cenahından Dışişleri Bakanlığına yaptırımları boşa düşürecek özel anlaşma olup olmadığı sorulmuş. Dışişleri böyle bir şeyin söz konusu olmadığını söylese de Türkiye’nin Batılı müttefikleri pek inanmamış olacak ki, bütün para hareketlerine yakından bakmaya başlamışlar. Kaynaklar Mir kart çalışmalarının durdurulmasını bu izleme gayretine bağlıyor. Mir yerine geliştirilmesi düşünülen Rusya kaynaklı Troy sisteminin de izlendiği anlaşılıyor.
(...)
Yaptırım çemberi tercihe zorluyor
Ancak yine Prag’ta yapılacak AB Zirvesinden çıkması beklenen yeni Rusya yaptırımları sadece Türk iş ve ekonomi dünyasını değil, 2023 seçimleri öncesi dış kaynak arayışındaki Erdoğan’ı da zor tercihlerle karşı karşıya bırakabilir.
Türkiye’nin bugüne dek Rusya-Ukrayna savaşında oynadığı rol dengeli ve başarılıydı. ABD ve AB yaptırım çemberi bankacılık siteminden sonra şimdi kilit sektörleri de çevrelemeye başlayınca bu dengeyi korumak daha da önem kazanıyor.
Borell’in açıkladığı kadarıyla yaptırımların askeri boyutu da var. Evet, Türkiye Ukrayna ile yakın askeri işbirliği içinde. Öte yandan ABD’den F-16 modernizasyonu Yunanistan ve Ermenistan lobilerinin bastırmasıyla engellenmeye çalışılıyor ve Türkiye kendi uçağını yapana dek boşluğu doldurmak için Rusya’nın önerilerine de kapıyı kapatmıyor.
Özetle ABD yaptırımları Türkiye’nin canını fazla acıtmamıştı; ABD ile ticari ve ekonomik ilişkiler o boyutta değildi. Ancak AB yaptırımları can yakabilir, maliyeti yüksek tercihlere tanık olabiliriz"
Реклама