Kuş gribi, neredeyse yüz yıldır var olan, kümes hayvanları ile vahşi kuşlarda görülen bir hastalık.
Edinburgh Üniversitesi Roslin Enstitüsü'nden Viroloji Profesörü Paul Digard, "Virüs aslında ilk olarak Avrupa'da ve Asya'da ördeklerde ortaya çıktı ve daha sonra farklı kuş çeşitlerine bulaşmaya başladı" diyor.
İlk olarak 1996 yılında Çin'de tespit edilen ve bugüne kadar dönem dönem yeniden ortaya çıkan H5N1, virüsün günümüzde en yaygın şekilde görülen türü.
Uzmanlar genellikle sonbahar aylarında yoğunlaşıp, daha sonra geçen virüsün bu yıl daha öncekilere kıyasla daha uzun sürdüğünü aktarıyor.
H5N1, kuşların dışkısı ve tükürükleri veya kontamine yem ve su yoluyla evcil kuş türleri arasında hızlı bir şekilde yayılabiliyor ve ölümlere yol açabiliyor.
Enfekte kuşlarla yakın temasta olan insanlara kuş gribinin geçtiği vakalar geçmişte görüldü.
BBC'ye konuşan Profesör Digard, "Mevcut H5N1 türü şu anda insanlar için düşük riskli görünüyor" diyor ve devam ediyor:
"Vahşi kuşları takip ederek ve evcil hayvanlarla ilgilenen veterinerlerden görüş alarak salgının ne kadar yayıldığını doğru bir şekilde izlememiz gerekiyor."
Kuş Gribinin İnsanlardaki Belirtileri
Kuş gribi; İnfluenzavirus A’ya bağlı olarak genellikle kuşlarda ortaya çıkar, İnfeksiyon, yabanıl kuş topluluklarından kümes hayvanları gibi evcil kuşlara yayılabilir .Bu durum ciddi sonuçlar doğurabilir. Hayvanlardan insanlara geçmesinin çok kolay olmasa da, hastalığın insandan insana, hayvandan hayvana ve hayvandan insana bulaşması mümkündür.
Kuş Gribinin İnsanlardaki Belirtileri
Kuş gribinin, bulaşması zor da olsa insanlarda, ani başlayan yüksek ateş, burun tıkanıklığı ve akıntısı, eklem ve kas ağrısı, şiddetli yorgunluk gibi grip belirtilerine ek olarak solunum güçlüğüyle ortaya çıkabiliyor.
Kuş gribi; insanlarda ateş, boğaz, kas ve eklem ağrıları, kuru öksürük, solunum güçlüğü gibi klasik grip belirtileriyle ortaya çıkıyor.
Kuş gribi; İnfluenzavirus A’ya bağlı olarak genellikle kuşlarda ortaya çıkar, İnfeksiyon, yabanıl kuş topluluklarından kümes hayvanları gibi evcil kuşlara yayılabilir .Bu durum ciddi sonuçlar doğurabilir.
Hayvanlardan insanlara geçmesinin çok kolay olmasa da, hastalığın insandan insana, hayvandan hayvana ve hayvandan insana bulaşması mümkündür.Kuş gribinin İnsanlara bulaşması infekte kümes hayvanları veya kontamine yüzeylerle temas sonucunda gelişir. İnsanlardaki olgular, kümes hayvanları arasında beliren kuş gribi salgınlarıyla eşzamanlı olarak görülmektedir.
İnfeksiyon, yabanıl kuş topluluklarından kümes hayvanları gibi evcil kuşlara yayılabilir ve bu durum ciddi sonuçlar doğurabilir. Kuş gribi virüsünün doğal rezervuarı, yeşilbaş ördeklerdir ve infeksiyona en dayanıklı olan kuşlar da bunlardır. Evcil ördeklerdeki infeksiyon ise tıpkı tavuklar, hindiler, kazlar ve benzeri kümes hayvanlarındaki gibi öldürücüdür.
Virüs, infekte yabanıl kuşların dışkılarıyla kümes hayvanlarının arasına girebilir. Evcil kuşların serbestçe gezindikleri, yabanıl kuşlarla aynı kaynaktan su içtikleri ya da taşıyıcı durumdaki infekte yabanıl kuşların dışkılarıyla kontamine olabilecek su kaynaklarını kullandıkları yerlerde, .Enfeksiyonun yabanıl kuşlardan evcil kümes hayvanlarına bulaşma riski daha yüksektir.
Hastalık insanlarda ateş, boğaz, kas ve eklem ağrıları, kuru öksürük, solunum güçlüğü gibi klasik grip belirtileriyle ortaya çıkıyorNormal gripten farklı olarak karın ağrısı ve ishal de görülebiliyor.Hastalığın insanlardaki kuluçka süresi 2-4 gün.Kanatlı hayvanlar arasında salgınlara sebep olan mevcut kuş gribi tipinin, sadece kanatlı hayvan yetiştiren ve bu hayvanlarla sıkı teması olan insanlara bulaşması söz konusu. Bu alanlarla ilgisi olmayan diğer insanlar için bir riskin bulunmuyor.Kanatlı hayvan etlerinin, iç ısıları 70 santigrat derece olacak veya ette pembe/kırmızı görüntü kalmayacak şekilde pişirilerek tüketilmesi halinde, hastalığın insanlarda oluşması mümkün değil.Yumurtaların sabunlu suyla yıkanması ve 70 santigrat derecede en az 5 dakika pişirildikten sonra yenmesi gerekiyor.Veteriner hekim kontrolünden geçmiş piyasadaki ürünler için herhangi bir risk bulunmuyor.H5N1 isimli kuş gribi virüsüne karşı şu an için etkin bir aşı yok. Hastalıktan korunma ve/veya tedavi amacıyla antiviral ilaçların kullanılıyor.Antiviral ilacın kuş gribi hastalığına yakalanmış veya bu hastalıktan ölen hayvanlara teması olan kişiler tarafından kullanılması gerekiyor.Hastalığın görüldüğü yerlere seyahat edilmesi halinde, kanatlı hayvan çiftliklerinden ve pazarlarından uzak durulması gerekiyor.
Kuş Gribinden Korunmak İçin
Kanatlı hayvan yetiştiricileri eldiven, maske, gözlük takarak ve koruyucu elbise giyerek çalışmalı.Eller sık sık bol su ve sabunla iyice yıkanmalı.Kanatlı hayvan etleri ve yumurtaları, iyice pişirildikten sonra tüketilmeli.Hasta veya ölmüş hayvanlarla temastan kaçınılmalı.Kanatlı hayvanların salya, burun akıntısı, boğaz akıntısı, dışkısı gibi materyallerine veya bu materyallerle kirlenen yüzeylere temas edilmemeli.Ölen kanatlı hayvanlar yakılmalı veya derin çukurlara gömülüp üzerine sönmemiş kireç dökülmeli.Hastalıktan ölen insanlar da kireçlenerek gömülmeli.Hastalığın görüldüğü yerlere seyahat edilmesi halinde, kanatlı hayvan çiftliklerinden ve pazarlarından uzak durulmalı.Kuş gribi olduğu veya kuş gribinden öldüğü doğrulanmış hayvanlarla, koruyucu önlem almadan temas eden kişiler, hekim önerisiyle ilaç alabililer.