2 Bakanın Moskova çıkarması: “Yeni sayfa açıyoruz ama bir gecede olmaz”
![]()
7 aylık kriz döneminin ardından Türkiye-Rusya ilişkilerini eski günlerine geri döndürmek için kollar sıvandı. Moskova’da Rus muadilleri ile yoğun temaslarda bulunan iki bakan, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ve Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci yeni dönem için “umut dolu” mesajlar verdiler. İki bakan da Rus tarafının yapıcı yaklaşımını överken, “bir gecede eski günlere dönülemeyeceği” ama gösterilecek çabayla “eskisinden de ileri gidilebileceği” inancını dile getirdiler.
Moskova’ya Ankara’daki bakanlar kurulu toplantısının ardından dün 02.00 sularında özel uçakla gelen, 09.30’da resmi görüşme programına başlayan bakanlar, gün boyu süren yoğun programın ardından akşama doğru Moskova Büyükelçiliği’nde Türk iş dünyasının bir grup temsilcisi ile buluştu.
Önce büyükelçilikte Rus gazeteciler için düzenlenen özel basın toplantısında soruları yanıtlayan iki bakan, daha sonra hem temasları ile ilgili Türk iş adamlarına bilgi verdi, hem de soruları yanıtladı.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek özetle şunları söyledi:
“(Uçak kazasının olduğu) 24 kasım öncesine hızla dönülmesi hedefiyle önemli temaslarımız oldu. Verimli, yapıcı ve son derece samimi bir havada geçti. Rus tarafında bu samimiyeti gördük.
Rusya bizim için sadece değerli bir komşu değil, hakikaten bin yıldır aynı coğrafyada yaşadığımız, dolayısıyla gerek bölgesel gerekse küresel sorunlar noktasında yakın temas içerisinde, yakın iş birliği içinde olması gereken önemli bir ülke ve ticari partnerimiz. İlişkilerimiz aslında sağlam temeli var. Son 8 ayda sekteye uğradı ama 25 yıllık yükselişte olan bir ilişki dönemimiz oldu.
Bu en sıkıntılı dönemlerde bile halklar arasındaki sıcak ve olumlu ilişkiler devam etti. Bu da bize büyük bir cesaret verdi.
Şimdi hedefimiz “hızla normalleşmeyi” sağlamak ve Rusya ile yeni bir sayfa açmak. Güçlü şekilde ileri götürmek. Bu iki tarafın da çabasını gerektiriyor. Ortak çaba ve gayret olursa ileri taşınır. Bugünkü toplantılarda Rus tarafında bu çabaları, olumlu yaklaşımı gördüm. Bize düşen görev ekonomik konularda ivedilik ile eski yapımıza dönmek. Hatta daha ötesine taşımaktır.
Ticari ilişkilerimizde engeller var fakat biz bu sorunları konuştuk. Charter seferlerinin tekrar başlamasından tutun, yaş meyve sebze sınırlamalarına kadar ve vize, ulaşım konularını masaya yatırdık. İnanıyorum ki önümüzdeki dönemde hızlı bir normalleşme dönemi olacak.
Ekonomi bakanımız da 6 Ağustos’ta Rusya Ekonomi Bakanını Türkiye’de misafir edecektir. Bu toplantılardan sonra bir toplantı daha yapılacak. Bu yılın ikici yarısında yine Karma Ekonomi Komisyonu toplantısı Türkiye’de düşünülüyor.
Sayın Cumhurbaşkanımızın 9 Ağustos tarihinde Petersburg’a yapacağı ziyareti biz çok önemsiyoruz. Rusya ile zaten normalleşme dönemi yavaş yavaş başlamış durumdadır.
Bu başarısız darbe girişiminin hemen sonrasında Cumhurbaşkanımızı arayıp darbe karşısındaki tutumunu en net bildiren ülke Rusya olmuştur. Bundan dolayı teşekkür ederiz.
Bu başarısız darbe girişimi kâbusundan sonra hayat yine eskisi durumuna gelmiştir. Biz olağanüstü hal durumuna geçtik. Bu olağanüstü halin iki basit nedeni vardır. Birincisi bir daha asla sistemin darbe üretmemesi için sistemde reforma gidiyoruz. Dün gereken açıklama yapıldı. Jandarma ve sahil güvenliğin tamamen İçişleri Bakanlığı’na bağlanması gibi birçok önemli konuya kadar önümüzde ki dönemde reformalar yapılacak.
İkinci sebep ise bu paralel ihanet şebekesi tabi ki devletin birçok kademesine sızılmış durumda ve devletin bu olağanüstü halin verdiği yetkileri, mecliste aldığımız yetkileri kullanarak bir daha böyle bir girişimin olmaması için bu militanların temizlenmesi gerekiyor. Ben bu iki hususun altını çizmek istiyorum. Ne yaparsak yapalım hukuk devleti çizgisinde hareket edeceğiz. Çünkü Türkiye bir imtihandan geçiyor. Darbenin amacı hukuk devleti, demokrasi ve seçilmiş devleti yok etmekti. Biz meşru zemini koruyarak ülkeyi daha da geliştireceğiz. Bir sonraki husus ise olağanüstü halin tabi ki 1980’li yıllar dizaynı ile çok önemli yetkileri var. Bizim tek hedefimiz var. Biz bu yetkileri vatandaşlara karşı değil devletin temizlenmesi ve yeniden dizaynı yetkisi vardır. Bu hususları Başbakanımız ve Cumhurbaşkanımız çok net bir şekilde ortaya koymuşlardır.
Rahat olun. Cuma günü bir darbe girişimi oldu ve pazartesi piyasalar açıktı. Hiçbir müdahale yapmadan, piyasanın işleyişine zemin yaptık. Bakın piyasalar işledi ve bizim dediğimiz gibi ilk günden beri darbe başarısız bir darbe girişimi olmuştur. Bu darbe girişiminin ekonomide bir tahribat yapması riski son derece düşüktür demiştik. Siyasette de bu uzlaşma ve birlikte çalışma kültürünün güçlenmesine zemin hazırlayacak. Hakikaten de hiçbir dönemde olmadığı kadar toplumun bütün kesimleri topyekûn olarak demokrasiden yana kendi geleceğine sahip çıkmıştır. Bu da ülkemizin orta ve uzun vadede önünü açmıştır. Ülke inşallah bu badireden çok güçlü çıkmıştır ve endişelenmeye gerek yoktur. “
Şimşek bir soru üzerine, sorunların “bir gecede çözülmesinin” mümkün olmadığını vurgulayarak, “Gerçekçi olalım. Çözüm zaman alır. Ama önemli olan ben temaslarımızda Rus tarafından sudan bahaneler bulma, işi yokuşa sürme çabası görmedim. Biz bugün bir çerçeve çizdik ve çalışmalar devam edecek” dedi.
Şimşek’in ardından Rus gazetecilerle sohbetini tamamlayarak Türk iş dünyasıyla gerçekleşen toplantıya gelen Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi de, ilişkilerde yeni bir sayfa açıldığını ve 7 aylık dönemi artık “geri çekilmeden çok, daha ileriye atlayabilme için bir geri adım atma” dönemi gibi değerlendirmek istediklerini vurguladı.
Zeybekçi şöyle konuştu:
“Gerek Türkiye Rusya ilişkileri gerekse Türkiye’de yaşanan, milletin demokrasisine kast edilen terör eyleminin millet tarafından dünya demokrasi tarihine geçecek demokrasi devrimi günleri yaşıyoruz. Ülkemizin Rusya ile ilişkilerinde de önemli günler yaşıyoruz.
24 Kasım öncesine dönülmesi için hatta 24 Kasım öncesi hedeflenen ekonomik hedeflere doğru daha hızlı yol alınması aşamasında bir irade oluştu.
Zaten birçok konu normalleşmeye başladı. Bazıları tekrar gözden geçirildi. Rusya Ekonomi Bakanı ile iste gözden geçirildi. Çünkü 24 Kasım öncesinde hakikaten çok önemli bir süreç yaşanıyordu. Her 3 aylık dönemde bir araya geliniyordu. İş dünyasını bir araya getirerek ne gibi çalışmalar yapabiliriz ve ne kadar destek sağlayabiliriz aşamasında onları teşvik edici bir çalışma yürütüyorduk.
O 3 aylık dönemde bir taraftan hakikaten anlaşma yapıldığında dünyanın fark etmediği Rusya ile serbest ticaret anlaşması görüşmeleri başladı. Bu tarihi bir adımdı. İki ülke arasında ekonomik bağlamda birleşmesinin en önemli adımlarıydı. Bizim için servislerde ve hizmetlerde serbest ticaret anlaşması yani iki ülkede ki serbest hizmetlerin, iki ülkedeki yatırımcıların, her ülkede o ülkenin vatandaşı gibi serbestlik içinde hizmet verebilecek sistemi başlattık. İkili görüşmeyi de çok hızlı bir şekilde yapacakken bu elim vaka meydana geldi. Şimdi onu tekrar gündeme getiriyoruz.
Gerek Charter seferlerinin başlaması, gerek tarım ürünlerinin önündeki engellerin kaldırılması, gerek vizelerdeki engellerin kaldırılması, gerekse bazı sektörde ki Türk firmalarının faaliyetlerinin yasaklanması, Türk turizm acentalarının buradaki durumları, Türk şirketleri ve bankalarının faaliyetlerinin önündeki engellerin kaldırılmasına kadar hemen hemen tüm alanlarda problemlerin çözülmesi hakkında bir çalışma var ve birçoğu çözülüyor, birçoğu da çözüldü. Birkaç konu var belki ve biraz zaman alabilecek birkaç konu onları da gerek görüşmeler, gerekse liderler zirvesindeki çok değil 15 gün sonraki zirvede bu sorunların çözüleceğine inanıyorum.
(Rusya Ekonomi Bakanı) Ulkayev ile 6 Ağustos tarihinde İstanbul’da bir araya gelerek tekrar bir gözden geçirme yapacağız. Ardından Türkiye-Rusya Karma Ekonomik Komisyonu Eş başkanı Enerji Bakanı Novak ile İstanbul’da bir zirve daha yapacağız. Yine iş formu şeklinde olacak. Karma Ekonomik iş birliği konferansını düzenleyeceğiz. Ondan sonra da 3 aylık toplantılarımızı ve diğer çalışmalarımızı çok hızlı bir şekilde devam ettireceğiz.
Rusya gerçekten de bizim için çok önemli bir ülkedir. Türkiye’de Rusya için çok önemli bir ülkedir. Burada şunu tespit etmek lazımdır. Bu uygulan ticaret tedbirlerinde bu işin kazananı yoktu. Bu işte Türkiye bir zarar gördüyse Rusya birden az zarar görmedi. Birden daha fazla zarar gördü. Enerji fiyatlarının aşağı yönlü hareket ettiği bir dönemde Türkiye’den aldığı ürünleri başka ülkelerden daha pahalı olarak almak zorunda kaldı. Tabii bunları birbirimize söylemeye gerek yoktur. Biz bir an önce bu oluşmuş havanın dağılmasını istiyoruz. Önümüze bakmak istiyoruz. Bunu inanarak söylüyorum. Rusya ve Türkiye birbiri için inanılmaz fırsatların olduğu ülkelerdir. Türkiye’nin sahip olmadığı birçok şeyin Rusya’nın sahip olduğu ve Rusya’nın sahip olmadığı birçok şeyin de Türkiye’nin sahip olduğuna inanıyoruz. Bu iki değer de bir araya gelince iki ülke arasında ki menfaatler üst düzeye çıkıyor. Bunun için önümüzdeki sürecin hızlanması için bu daha fazla enerji verecektir.
Hani bir yere atlamak için geri çekilmek lazımdır ya, işte biz bu süreci geri çekilme süreci olarak görüyoruz. Rusya ayrıca Avrasya birliği üyesi ülkeler için de önemli, çünkü görüşmelerini yaptığımız serbest ticaret anlaşması Avrasya üyesi ülkeler ile bir anlam ifade ediyor.
Türkiye olarak biz edilgen bir ülke olamayız. Hakikaten son 12-13 yılda Türkiye mucizevi bir başarı gerçekleştirdi. 3 bin 500 dolarlar seviyesinden 10 bin dolarlar seviyesine milli gelir çıktı. Dünyanın 17-18 büyük ekonomisine edilgen bir yapı ile yani başkalarının enerji kaynaklarına hakim olduğu, başkalarının dağıtım kanallarını kontrol ettiği, başkalarının yatırım kaynaklarını kontrol ettiği bir dünyada Türkiye bu başarıyı gerçekleştirdi.
Biz diyorsak dünyanın ilk 10 ekonomisi içerisinde olmak Avrupa’nın ilk 3 ekonomisi içerisinde olmak 50 bin dolar milli gelir seviyesinde olmak hedeflerimiz varsa yapmamız gereken şey konsepti değiştirmek lazım. Bunun birincisi Ekonomi anlayışımızı değiştirmemiz lazım. İkincisi ise Edilgen değil etken bir yapıda olmamız lazımdır. Bizim dağıtım ve tüketim kanallarına sahip olmamız lazım, tüketim alışkanlıklarını belirleyen bir ülke olmamız lazım, kendi milli finansımızı yaratarak kendi büyüme ve kalkınmamızı yaratacak sermayeyi oluşturmak lazımdır. Bunu da oturduğumuz yerde kendi kendimize yapamayacağımızı biliyoruz.
Eskiden ideolojik bakımdan çizilen dünya haritası şimdi ekonomik anlamda yeniden çiziliyor. Avrupa birliği, Şangay üçlüsü beşlisi, Doğu Avrupa, Batı Avrupa iş birlikleri, Pasifik gibi biz Türkiye olarak etrafımızda bu haritalar çizilirken köşede oturarak birileri bu haritaları çizsin biz de köşede oturup izleyelim diyemeyiz. Durursak zaten mevcut halimizden bir adım öte gidemeyiz.
Türkiye olarak anlayışımız. Bölgemizde ya da coğrafyamızda ekonomik ve siyasi, kültürel konularda bir harita çiziliyorsa Türkiye o haritalara katılan değil o haritaları çizen ülke olmak zorundadır. Ancak o zaman biz o hedeflere ulaşabiliriz. Artık bütün çizgilerimizde bunları baz alıyoruz. Başbakanımızın son dönemlerde söylediği iki söz var. Hükümet olarak da bizim sözümüz olacak, ‘Dostlukları arttırmak Düşmanlıkları azaltmak’ lafıdır. Zaman laf üstüne laf koyma değil, taş üstüne taş koyma zamanıdır. Böyle görüyoruz.”
Bakan Şimşek daha sonra bir soru üzerine charter seferleri konusunda Rus tarafına ek güvenlik önlemlerini sunduklarını, bunları yerinde incelemek üzere Türkiye'ye heyet davet ettiklerini, bu konudaki temasların devam edeceğini söyledi.
27.7.2016
Реклама