SON GELİŞMELER// 30 Ekim-4 Aralık 2024
4 Aralık Çarşamba
- ABD Temsilciler Meclisi Başkanı ve Trump'ın en yakın müttefiki Mike Johnson, Başkan Joe Biden'ın Ukrayna'ya ek 24 milyar dolarlık yardım sağlama talebini oylamaya sunmayacağını açıkladı. Johnson, bu kararın Donald Trump'ın başkanlık görevini devralmasıyla birlikte değişeceğini öne sürerek, "Ukrayna'daki durum saat başı değişiyor ve bu konuda nihai kararı Joe Biden değil, seçilmiş başkan Trump verecek" dedi.
Biden'ın talebi, Ukrayna'ya yönelik güvenlik yardımları ve ABD'nin askeri stoklarının yenilenmesi için kullanılacak. 24 milyar dolarlık fonun 16 milyar doları ABD askeri ekipman stoklarını yeniden doldurmak için, 8 milyar doları ise Ukrayna Güvenlik Yardımı İnisiyatifi (USAI) kapsamında kullanılacak. Ancak bu talep, bazı Cumhuriyetçilerin tepkisini çekti. Muhalifler, ek yardımların Kiev’i barış görüşmelerinden uzaklaştıracağını iddia ediyor.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkeden tamamen ayrılan yabancı şirketlerin yaklaşık dörtte birini oluşturduğunu, geri kalanların ise ülkede bir şekilde çalışmaya devam ettiğini açıkladı. Putin, Rusya’nın Batılı şirketleri ülkeden kovmadığını vurguladı.
Putin, VTB “Rusya Çağırıyor!” yatırım forumunda yaptığı konuşmada “Siyasi baskılara rağmen, Batı Avrupa ve ABD dahil olmak üzere birçok ortak Rus pazarından ayrılmadı. Bu şirketlerin bir kısmı eski düzeninde çalışmaya devam ediyor. Bu, şirketlerin yaklaşık yarısını oluşturuyor. Bir kısmı ise yönetimi kendilerine bağlı kişilere veya kuruluşlara devretti. Gerçekten ayrılanlar yaklaşık dörtte bir ve bazıları Rus ekonomisinden çıkış sürecine devam ediyor,” dedi.
Putin, Batılı şirketlerin Rusya pazarından ayrılmasının kendi kararları olduğunu belirtti ve ayrıca, geri dönmelerinin zor olacağını, çünkü bu şirketlerin boşalttığı alanların artık Rus markaları tarafından doldurulduğunu söyledi.
Devlet başkanı “Mesele bizde değil, Avrupa Komisyonu seviyesinde ve Avrupa’nın bazı ülkelerinde alınan siyasi kararlarda,” diye ekledi.
- Ukrayna, Kasım ayında, New York’un büyüklüğüne eşdeğer bir alan (1202 km²) üzerindeki kontrolünü kaybetti. The Guardian gazetesi ilgili haberi Savaş Araştırmaları Enstitüsü’nün (ISW) raporlarına dayandırdı.
Habere göre geçen yıl, Rus birlikleri 2 bin 233 km²’lik bir alanı ele geçirdi, 2024’te ise bu rakam 2 bin 656 km² oldu. Bu alanların büyük bir kısmı yıl başından itibaren Donetsk'te (1804 km²) ele geçirildi. Sadece Kasım ayında ele geçen alan ise 1006 km².
- Çekya, Drujba boru hattının güney kolundan petrol almayı bıraktı. Çekya Sanayi ve Ticaret Bakanı Lukáš Vlček, bu hattın ülkenin aldığı petrolün yüzde 58’ini oluşturduğunu belirtti. Ancak Transneft, teslimatların normal şekilde devam ettiğini iddia ediyor.
Novinky haber portalına göre, şu ana kadar Rusya’nın Çekya’ya petrol tedarikini durdurmak istediğine dair bir işaret yok. Çekya’daki iki petrol rafinerisini yöneten Unipetrol, Drujba hattı üzerinden gelen petrolde bir “teslimat gecikmesi” yaşandığını açıkladı. Şirket, “önleyici tedbir” olarak Çekya Devlet Malzeme Rezervleri İdaresi’nden kredi yoluyla petrol tedarikine onay verilmesini istedi.
- Moskova Taganskiy Mahkemesi, yazar Boris Akunin’i 45 bin ruble para cezasına çarptırdı. Akunin, yabancı ajanların faaliyet düzenini ihlal etmekten (Rusya İdari Suçlar Kanunu’nun 19.34 Maddesi, Bölüm 5) suçlu bulundu. Karar, Moskova genel yargı mahkemelerinin basın servisi tarafından bildirildi.
2023 yılının sonunda yazar hakkında, terörizmi kamuya açık şekilde haklı göstermek ve ordu hakkında sahte bilgi yaymak suçlamasıyla bir ceza davası açılmıştı. Şubat ayında Basmanny Mahkemesi, yazarı gıyabında tutuklama kararı verdi. Kommersant'ın hatırlattığı üzere, gerçek adı Grigoriy Chkhartishvili olan yazar, yabancı ajanlar ve teröristler ile aşırılıkçılar listesine dahil edildi. Akunin Rusya dışında yaşıyor.
- ABD’nin seçilmiş Başkanı Donald Trump’ın danışmanları, Ukrayna’daki çatışmayı sonlandırmaya yönelik bir barış planı üzerinde çalışıyor. Reuters’ın dört anonim kaynağa dayandırdığı habere göre, Trump henüz bu plan için resmi bir çalışma grubu kurmadı. Ancak ekip içinde çeşitli fikirler ve öneriler tartışılıyor. Ana hedef, Moskova ve Kiev’i müzakere masasına oturtmak.
Öne çıkan üç öneri, emekli Korgeneral Keith Kellogg, seçilmiş Başkan Yardımcısı James David Vance ve eski Ulusal İstihbarat Direktörü Richard Grenell’e ait. Tüm planlar, Ukrayna’nın bazı toprak tavizleri vermesini ve NATO üyeliğinden vazgeçmesini içeriyor. Reuters’a göre Trump, “havuç ve sopa” taktiği uygulayabilir: Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy müzakereleri reddederse ABD’nin desteği kesilecek, ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin masadan kalkarsa yaptırımlar artırılacak.
Bu arada Ukrayna, “1991 sınırlarına dönüş” içeren bir barış formülünde ısrar ediyor. Bu sınırlar, Kırım, Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgelerini kapsıyor. Ancak Moskova, bu tür bir plan temelinde müzakereyi reddediyor.
- The Wall Street Journal’a (WSJ) göre, Donald Trump, Fox News muhabiri Pete Hegseth’i Savunma Bakanlığı için aday göstermekten vazgeçebilr. Geçmişi nedeniyle yoğun eleştiri alan Hegseth yerine Florida Valisi Ron DeSantis’in adı gündeme geldi.
DeSantis, Trump’ın geçiş ekibi tarafından önerilen Pentagon başkan adayları arasında yer alıyordu. Ancak Trump, önce Hegseth’i seçmişti. WSJ’ye göre, Hegseth hakkındaki cinsel taciz iddiaları nedeniyle ABD Senatosu’nun bu adaylığı reddetme ihtimali üzerine Trump, yeni bir aday arayışına girdi.
- Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (ODKB) Genel Sekreteri İmangali Tasmagambetov, Belarus veya Rusya’nın batı sınırından NATO ülkelerinin olası bir askeri müdahalesini “mutlak bir çılgınlık” olarak nitelendirdi. RBC’nın haberine göre, Tasmagambetov, bir basın toplantısında, böyle bir senaryonun jeopolitik türbülans ortamında bile kabul edilemez olduğunu belirtti.
Tasmagambetov “Eğer Batı sınırından bir işgal gerçekleşecek olursa, bu NATO açısından tamamen sorumsuzca bir hareket olur,” diye ekledi.
- Kursk mahkemesi, Alman gazeteci Nicholas Simon Connolly hakkında gıyabi tutuklama kararı verdi. FSB’nin talebi üzerine alınan bu karar, Connolly’nin Kursk bölgesine yasadışı giriş yapması nedeniyle verildi. Mahkeme açıklamasında, gazetecinin Sudjansk bölgesinde çekim yapmayı planladığı belirtiliyor.
Connolly, federal ve uluslararası düzeyde arananlar listesine eklendi. Tutuklama tedbiri, gazetecinin Rusya topraklarında yakalanması durumunda uygulanacak. (BFM)
- Kremlin Sözcüsü Peskov, Rusya ve Ukrayna arasında şu anda müzakere için bir temel olmadığını ifade etti. Ancak Katar dahil birçok ülkenin ara buluculuk teklif ettiğini ve Katar'ın daha önce çocukların transferinde etkili bir ara bulucu olduğunu belirtti. Peskov, Rusya'nın diyaloga açık olduğunu, bu duruşun daha önce Başkan Vladimir Putin tarafından da Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ile yapılan görüşmede vurgulandığını hatırlattı.
- Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Ukrayna ile Rusya arasında ateşkes sağlanması durumunda Alman askerlerinin barışı sağlamak amacıyla çatışma bölgelerinde konuşlandırılabileceğini belirtti. Baerbock, bu planın NATO üyeliği gibi güvenlik garantilerine ek olarak uluslararası bir varlığın ateşkesi güvence altına almak için düşünüldüğünü ifade etti. Öte yandan, Avrupa'nın farklı ülkelerinden, özellikle Baltık ülkeleri ve Fransa'dan asker gönderilmesinin de gündemde olduğu bildirildi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ise şu anda Ukrayna'ya asker göndermenin gündemde olmadığını, ancak Ukrayna'ya silah desteğinin artırılmasının olası müzakerelerde Kiev’in pozisyonunu güçlendirmeyi amaçladığını söyledi.
- Paris ve Londra'nın, Ukrayna ile Rusya arasındaki potansiyel barış görüşmelerine destek için temas hattında ateşkesi izlemek amacıyla Fransız ve İngiliz askerlerinin konuşlandırılmasını da içeren seçenekleri değerlendirdikleri belirtidi. Radio Free Europe/Radio Liberty’ye konuşan üst düzey bir NATO yetkilisi, bu görüşmelerin NATO'nun resmi yapısı dışında, bireysel başkentlerde gerçekleştiğini belirtti. Yetkili, bu girişimlerin, yeni ABD yönetiminin daha fazla Avrupa desteği talep etmesi durumunda Avrupa ülkelerinin Kiev'e yardımcı olmaya hazır olmasını sağlamayı amaçladığını ifade etti. Fransız ve İngiliz yetkililer, Ukrayna'da bir askeri koalisyona liderlik etme konusundaki tartışmaları hızlandırırken, Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, Fransa'nın şu anda savaş bölgesine asker göndermeyi planlamadığını, ancak hiçbir seçeneği dışlamadığını belirtti.
- Trump'a yakınığı ile biinen Amerikalı gazeteci Tucker Carlson, Moskova’da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir röportaj gerçekleştirdiğini duyurdu. Carlson, X platformundaki paylaşımında, ziyaretinin sebebini açıklarken, dünya genelinde nükleer savaş riskinin arttığını ve ABD yönetiminin Ukrayna’ya uzun menzilli silah kullanımına izin vermesinin bu durumu daha da kötüleştirdiğini belirtti. Carlson ayrıca, ABD halkının Rusya’nın pozisyonunu anlaması için yeterli bilgiye sahip olmadığını ve iki ülke arasındaki iletişim eksikliğinin bunda büyük rol oynadığını söyledi.
- Trump'ın büyük oğlu Donald Trump Jr., Amerikalı gazeteci Tucker Carlson’ın, Rusya ile Ukrayna arasındaki barışı sağlama konusunda Joe Biden yönetiminin üyelerinden daha fazla çaba sarf ettiğini belirtti. Sosyal medyada yaptığı açıklamada, üç yıldır devam eden ölümlerin anlamsız olduğunu vurgulayan Trump Jr., Biden yönetiminin Ukrayna’daki çatışmayı çözmek için hiçbir girişimde bulunmadığını, ancak Carlson’ın bu konuda elinden geleni yaptığını ifade etti.
- Ukrayna'nın 2025 yılında savaşı sürdürebilmesi için yaklaşık 120 milyar euro (126 milyar dolar) askeri yardıma ihtiyaç duyduğu bildirildi. The Wall Street Journal’a konuşan Ukraynalı bir yetkili, bu miktarın Rusya'nın artan askeri harcamalarını da göz önünde bulundurduğunu belirtti. ABD Sayıştayı'nın verilerine göre, Joe Biden yönetimi döneminde Kongre, Ukrayna'ya 174 milyar dolardan fazla yardım sağladı. Bu miktar, silah ve mühimmat tedarikinin yanı sıra ekonomik ve insani yardımları da kapsıyor. Washington şimdiye kadar Kiev'e 71 askeri yardım paketi gönderdi ve bunun yanı sıra ABD, Ukrayna’ya verilen silahların yerini doldurmak için ek harcamalar yaptı.
Avrupa Birliği’nin eski dış politika şefi Josep Borrell, Ağustos ayında yaptığı açıklamada, Ukrayna’ya yapılan askeri yardımların maliyetinin 43 milyar euroyu aştığını, ayrıca 100 milyar euroya yakın sivil yardım sağlandığını ifade etti. Borrell, bu yardımların bir kısmının dondurulmuş Rus varlıklarından finanse edildiğini belirtmişti.
- BBC'nin haberine göre, Ukrayna'nın Kursk bölgesinde savaşan askerler, savaşın amaçlarını anlamakta zorlandıklarını ve durumun giderek kötüleştiğini belirtiyor. Askerler, dört aydır devam eden çatışmalarda neyi başarmaya çalıştıklarını bilmediklerini ve bu savaşı kaybetme korkusu yaşadıklarını ifade ediyor. BBC, Telegram üzerinden bu cephede görev yapan ve yakın zamanda bölgeden dönen bazı askerlerle iletişime geçti. Güvenlikleri için gerçek isimleri açıklanmayan askerlerin verdiği ifadeler, çatışmanın zorluğunu ve askerler üzerindeki derin yorgunluğu gözler önüne seriyor.
- Rostov bölgesinde sabah saatlerinden itibaren hava savunma sistemleri ve elektronik harp birimleri devreye girdi. Geçici Vali Yuri Slyusar, Taganrog kentine yaklaşan 12 insansız hava aracının (İHA) imha edildiğini açıkladı.
- Washington merkezli Savaş Araştırmaları Enstitüsü, Rusya'nın Donetsk bölgesinde, özellikle Kurakhove, Vuhledar ve Velyka Novosilka'da ilerleme kaydettiğini bildirdi. Uzmanlara göre Kurakhove'nin düşmesi, Donetsk'teki lojistik merkez Pokrovsk'a bir adım daha yaklaşılması anlamına geliyor.
- Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius, NATO'nun Ukrayna için yardım ve eğitim koordinasyonu sağlayacak NSATU görevini Ocak ayında Wiesbaden'de başlatacağını açıkladı. Avrupa ülkeleri, Ukrayna'yı daha güçlü bir konumda desteklemeye hazırlanırken, Polonya Savunma Bakanı Wladyslaw Kosiniak-Kamysz, Avrupa'nın güvenlik için daha fazla çaba göstermesi gerektiğini vurguladı.
- Macaristan Dışişleri Bakanı Péter Szijjártó, Brüksel'de NATO dışişleri bakanları toplantısında yaptığı açıklamada, NATO'nun Ukrayna'da belirlenen "kırmızı çizgileri" aşmaması gerektiğini söyledi. TASS haber ajansının aktardığına göre, Szijjártó, "Kimse barış umutlarını kaybetmemeli, ancak bir dizi sorumsuz karar askeri çatışmaların tırmanma riskini son derece artırıyor. NATO, bir askeri çatışmanın tarafı olmamalı ve Rusya ile doğrudan çatışmadan kaçınılmalıdır," ifadelerini kullandı.
- Rusya’nın BM Büyükelçisi Vassili Nebenzia, Ukrayna’nın istihbarat servislerinin Suriye’de Kremlin destekli güçlere karşı savaşan militanlara destek verdiğini iddia etti.
- Rusya Federal Gümrük Servisi (FTS), buzdolapları ve klima gibi soğutucu cihazların ithalatı için planlanan yeni gerekliliklerden vazgeçti. Çevre Bakanlığı tarafından önerilen bu düzenlemeler, sektör katılımcıları tarafından tedarik zincirinde sorunlara yol açacağı gerekçesiyle eleştirildi. FTS, ithalat sürecini kolaylaştırmak adına bu düzenlemelerin uygulanmayacağını açıkladı ve belirtilen cihazların ithalatının mevcut belgelerle devam edeceğini belirtti.
- Yakutistan’da bir asteroit, yerel saatle 19:14’te Lenks şehri üzerinde atmosfere girerken kameralar tarafından kaydedildi. Avrupa Uzay Ajansı’na göre yaklaşık 70 cm çapında olan gök cismi, atmosferde infilak etti ve yere ulaşmadı. Yerel halk, gece boyunca kuyruklu yıldız benzeri bir ışık hüzmesi ve parlak bir ateş topu gözlemledi. Uzmanlar, bu büyüklükteki bir asteroitin insanlara zarar verme riskinin düşük olduğunu belirtti.
3 Aralık Salı
- Kremlin, Ukrayna’nın NATO üyeliği ihtimalini Rusya için kabul edilemez olarak nitelendirdi. Bu açıklama, Ukrayna Dışişleri Bakanlığı’nın, güvenlik garantileri alanında NATO üyeliği dışında herhangi bir alternatifi reddettiğine dair beyanını yorumlayan Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov tarafından yapıldı.
İnterfaks'ın aktardığına göre Peskov gazetecilere “Potansiyel olarak böyle bir karar bizim için kesinlikle kabul edilemez, çünkü bu bizim için tehdit oluşturan bir olay,” şeklinde beyanat verdi. Peskov, bir ülkenin güvenliğinin başka bir ülkenin güvenliği pahasına sağlanamayacağını vurguladı.
Sözcü bu ilkenin uluslararası ilişkilerde değişmez bir kural olduğunu belirterek “Bu, uluslararası ilişkilerin değişmez bir kuralıdır ve biz buna göre hareket ediyoruz” diye konuştu. Peskov ek olarak “Bu, şu anda olanların temel nedenini, bizi özel bir askeri operasyon gerçekleştirmeye zorlayan koşulların temel nedenini ortadan kaldırmıyor,” ifadelerini kullandı.
- Rusya ve Ukrayna'nın ateşkes anlaşmasına varması durumunda, Ukrayna’da Avrupa birliklerinin konuşlandırılması ihtimali konusunda ön görüşmeler başladı. Agence France-Presse'e (AFP) konuşan bir diplomatik kaynak “Birçok ülkede olası senaryolar ve güvenlik garantilerine nasıl katkı sağlayabileceğimiz konusunda çok ciddi kafa yoruluyor” ifadelerini kullandı. AFP kaynaklarına göre, Avrupa’da, “ABD’ye iletilebilecek bir fikir” arayışı sürüyor.
- NATO üyesi ülkelerin dışişleri bakanları toplantısında, Ukrayna’nın Rusya ile olası müzakerelerdeki pozisyonunu güçlendirme adımları tartışılacak. Bu açıklama NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'den gelidi. Toplantı öncesinde konuşan Rutte “Önümüzdeki iki gün boyunca, Ukrayna’nın barış görüşmelerine girmeye karar verdiğinde bunu güçlü bir pozisyondan yapmasını sağladığımızdan emin olmaya odaklanacağız” dedi. Genel Sekreter, bu hedefe ulaşmak için Kiev’e daha fazla askeri yardım sağlanması gerektiğini de ekledi. (RBC)
- Arap televizyon kanalı El-Mayadin, Suriye hükümet ordusuna karşı muhalif gruplarla birlikte Ukrayna Güvenlik Servisi’nin özel operasyonlar merkezi Beyaz Kurtlar'ın bir keşif biriminin de savaştığını bildirdi. Kanal, sosyal medyada Halep ve Hama şehirlerindeki Ukraynalı askerlerin fotoğraflarının yayıldığını aktardı.
- Rusya’nın Uzak Doğu’dan çıkarılan ESPO Blend petrolü için primler, ICE Brent referansına göre varil başına 1,5 dolara yükseldi. Bu, 2022’den bu yana görülen en yüksek seviye. Ocak ayı ESPO Blend sevkiyatları, Çin limanlarına DES (gemi teslimi) koşullarında varil başına 1,30–1,50 dolar primle işlem gördü. Kasım–Aralık sevkiyatları ise varil başına yaklaşık 1,0 dolar primle satılmıştı. Yıl ortasına kadar, ESPO Blend varil başına yaklaşık 0,50–1,0 dolar indirimle işlem görüyordu. (Kommersant)
- Kasım ayında Avrupa’da doğal gazın ortalama piyasa fiyatı bin metreküp başına 490 doları aştı. Bu, yılın en yüksek seviyesi oldu. RIA Novosti, bu verileri Londra ICE borsasına dayandırdı. Geçen ay gaz vadeli işlem fiyatları bin metreküp başına ortalama 491,2 dolar oldu. Bu, ekim ayına göre 35 dolar (%7,7) daha yüksek ancak geçen yıla göre 20 dolar (%3,9) daha düşük.
- Danimarkalı bira üretim şirketi Carlsberg Group, Rusya’daki varlıklarını satmak için bir anlaşmaya vardı. Carlsberg’in basın açıklamasına göre, Rusya’daki işin yeni kontrol sahibi, Baltika’nın üst düzey yöneticilerinin eşit hisselere sahip olduğu bir şirket olacak. Reuters’a göre bu şirket, Rusya’daki VG Invest adlı anonim şirket.
- Ukrayna, NATO üyeliği dışında herhangi bir güvenlik garantisini kabul etmeyeceğini açıkladı. Reuters'in haberine göre Dışişleri Bakanı Andriy Sybiha’nın, 3-4 Aralık tarihlerinde Brüksel’de yapılacak NATO üyesi ülkelerin dışişleri bakanları toplantısında bu açıklamayı sunması bekleniyor.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, 5 Aralık 1994’te imzalanan Budapeşte Memorandumu’nu eleştirdi ve bu anlaşmayı “kısa görüşlülüğün bir anıtı” olarak nitelendirdi. Memorandum Ukrayna’nın topraklarındaki nükleer silahların Rusya’ya devredilmesi karşılığında Rusya, ABD ve Birleşik Krallık’tan güvenlik garantileri almasını öngörüyordu.
Açıklamada “Ukrayna için tek gerçek güvenlik garantisi ve Rusya’nın Ukrayna’ya ve diğer devletlere yönelik daha fazla saldırganlığını engelleyen tek unsurun, Ukrayna’nın NATO’ya tam üyeliği olduğuna inanıyoruz,” deniliyor. Bakanlık, herhangi bir alternatifin kabul edilmeyeceğini vurguladı.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı ayrıca, Ukrayna’ya NATO davetinin “şimdi” desteklenmesi çağrısında bulundu. NATO’ya davet, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin “zafer planı”nda da yer alan bir maddeydi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise barış müzakerelerine devam edilmesi şartlarından biri olarak Ukrayna’nın NATO’ya katılmaktan vazgeçmesini göstermişti. (aktaran Kommersant)
- Rusya Savunma Bakanlığı, Rusya Silahlı Kuvvetleri’nin Donetsk ve Zaporijya bölgesinde iki yerleşim yerini kontrol altına aldığını bildirdi. Güney askeri grubunun birlikleri Donetsk'teki Romanovka’yı, Doğu askeri grubunun birlikleri ise Novodarovka’yı ele geçirdi.
- Abhazya parlamento üyeleri, olağanüstü oturumda geçen ay cumhuriyette kitlesel protestolara neden olan Rusya ile yatırım anlaşmasının onaylanması konusunu ele aldı. 21 üye anlaşmanın onaylanmasına karşı oy kullanırken, iki üye çekimser kaldı.
- İsveç ve Finlandiya arasında yeni bir internet kablosu kesintisi meydana geldi. Tass'ın haberine göre Finlandiya polisi kablonun kasıtlı olarak kesildiğini düşünüyor.
- Rusya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Aleksey Zabotkin, ülkede enflasyonun kalıcı bir yavaşlama göstermediğini söyledi. Zabotkin’e göre, Merkez Bankası yıl sonu itibarıyla enflasyon oranının tahmin aralığının üst sınırında, yani yüzde 7,5-8,5 arasında olmasını bekliyor. Dolar kurundaki artış, enflasyonu artıran bir faktör olarak değerlendiriliyor. Ancak Merkez Bankası, uzmanların döviz müdahaleleri yoluyla ulusal para biriminin istikrarının sağlanması gerektiği yönündeki görüşüne katılmıyor.
- Rusya Federal Gümrük Servisi (FTS), özel soğutucu karışımlarla doldurulmuş ekipmanların Rusya’ya girişini durdurdu. Kommersant'ın haberine göre söz konusu kısıtlamalar öncelikle klima cihazları ve buzdolaplarını etkileyecek.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Rusya’nın askeri operasyonunun başlangıcından bu yana Ukrayna’nın kayıplarının 80 bin askerin altında olduğunu belirtti. Zelenskiy, Amerikan basınında çıkan 80 bin rakamının gerçeği yansıtmadığını ve gerçekte çok daha düşük olduğunu söyledi.
- ABD, Ukrayna’ya 725 milyon dolarlık yeni bir askeri yardım paketi açıkladı. Bu yardım kapsamında NASAMS füze sistemleri için mühimmat, Stinger füzeleri, HIMARS roket sistemleri için mühimmat, Javelin tanksavar sistemleri ve diğer çeşitli silah ve ekipmanların gönderileceği belirtildi.
- ABD’nin Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Biden yönetiminin görev süresi bitmeden Rusya’ya karşı yeni yaptırımlar uygulamayı planladığını açıkladı. Daha önce Gazprombank ve bazı diğer büyük finans kurumları da dahil olmak üzere birçok Rus bankası ve kişi yaptırımların hedefi olmuştu.
- Ukrayna'da çatışma bölgelerini inceleyen bağımsız DeepState projesine göre, Rus güçleri Kuraşkovo ve çevresinde ilerlemeye devam ediyor ve kritik bir yol güzergahını keserek Velika Novoselka’ya erişimi sınırladı. DeepState’in son harita güncellemesine göre, Rus saldırı grupları Kuraşkovo’nun merkezine ilerleyerek buranın büyük bir kısmını ya kontrol altına aldı ya da "gri bölge" haline getirdi. Batıda, Ukrayna ordusunun kontrolünde yalnızca Kuraşkovo Termik Santrali’nin bulunduğu büyük bir sanayi bölgesi kaldı. Ayrıca, Rusya'nın su rezervuarının kuzey kıyısını tamamen ele geçirdiği ve savunma açısından stratejik öneme sahip Stare Terny köyüne girdiği bildirildi. Harita güncellemesi, Rus güçlerinin Novo Komar yakınlarındaki hatları güçlendirdiğini ve Velika Novoselka’ya giden ana yolların birini kestiğini doğruluyor. Ruslar, Velika Novoselka’yı doğudan kuşatmaya başlayarak bölgede baskıyı artırıyor.
- Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Kiev ziyareti sırasında bizzat taşıdığı metal bavul hakkında çıkan spekülasyonlara yanıt verdi. Çantanın kişisel eşyalarını içerdiğini belirten Scholz, Almanya’nın Ukrayna’ya AIM-9L Sidewinder füzeleri, insansız hava araçları ve kış ekipmanları göndermeyi planladığını doğruladı.
- İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Ukrayna’nın müzakerelerde mümkün olan en güçlü pozisyona ulaşmasına destek vereceklerini söyledi. Starmer, Ukrayna’nın adil ve kalıcı bir barış sağlamak için kendi koşullarını oluşturmasına yardımcı olmayı taahhüt ettiklerini belirtti.
- ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü Patrick Ryder, Suriye’de ABD ve Rusya arasındaki yakın askeri hareketlilik nedeniyle iki taraf arasında mevcut iletişim hattının kullanıldığını açıkladı. Bu kanalın yanlış adımlar artılmasının önlenmesi amacıyla aktif tutulduğu belirtildi.
- Rusya, ABD'nin Aralık ayında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi başkanlığı için önerdiği çalışma programını, Ukrayna ile ilgili bir toplantının gündemde yer alması nedeniyle engelledi. Rusya'nın BM Daimi Temsilci Yardımcısı Dmitriy Polyanskiy, ABD'nin, İngiltere'nin Kasım ayında benzer bir durumda olduğu gibi, Ukrayna oturumunu programdan çıkarmayı reddettiğini ve bu nedenle çalışma programının onaylanmadığını açıkladı. Polyanskiy, bu durumu "Amerikan inadı" veya "Anglosakson dayanışması" olarak değerlendirirken, sonuç olarak her iki durumda da programın engellendiğini belirtti. Ayrıca, Güvenlik Konseyi gündeminin, mandata dayalı ve rapor döngüsü çerçevesindeki konulara odaklanması gerektiğini, Ukrayna ile ilgili konuların bu çerçeveye uymadığını ifade etti.
- Başkan Putin, Romanya'daki başkanlık seçimlerinin ilk turuna ilişkin durumu ironiyle değerlendirdi. Bağımsız aday olarak yarışan ve beklentilerin aksine lider çıkan 62 yaşındaki Călin Georgescu'nun %22,9 oy alması üzerine Putin, "Romanya'da seçim yapılıyor, bir aday hoşlarına gitmedi, oyları yeniden saymaya karar verdiler" ifadelerini kullandı. Georgescu'nun ardından %19,17 oyla Rusya karşıtı politikalarıyla bilinen "Romanya'yı Kurtarma Birliği" lideri Elena Lăsconi ikinci sırada yer aldı. Başkanlık seçimlerinin ikinci turu gerçekleştirilecek.
- Gürcistan'da protesto eylemleri sürüyor. Tiflis’in merkezindeki protestocular, geceyi devlet üniversitesi önündeki cadde ve çevresindeki sokaklarda geçirdi. Pazartesi akşamı başlayan muhalefet mitingi, önce parlamento binası önünde başladı, ardından protestocular Rustaveli Bulvarı boyunca daha ileriye itildi. Diğer yandan lise öğrencilerinin de katılımıyla eylemler ülke çapında da yayılmaya başladı. Gürcistan’da parlamento seçimleri 26 Ekim’de yapılmıştı.
2 Aralık Pazartesi
- Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Ukrayna’ya yaptığı ziyaret sırasında X platformunda Putin'e yönelik bir "Kiev'den mesaj" yayınladı. Scholz, Berlin'in Ukrayna'ya olan desteğinin devam edeceğini vurgulayarak, "Kiev'den Putin'e mesajım: Uzun süre buradayız. Ukrayna'ya desteğimiz asla zayıflamayacak. Ukrayna halkını ihtiyaç duydukları sürece desteklemeye devam edeceğiz" dedi. Scholz, Ukrayna'ya 650 milyon avro değerinde silah desteği sağlayacaklarını açıkladı.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, 2,5 yıl aradan sonra Kiev'i ziyaret eden Almanya Başbakanı Scholz ile uzun menzilli Taurus füzeleri konusunda görüşlerinin farklı olduğunu bildirdi. Scholz bu füzelerin Rusya'ya karşı kullanımıyla ilgili itirazını koruduğunu ve değerlendirmelerinin hem menzil hem de programlama gereksinimlerini kapsadığını söyledi.
Diğer yandan Scholz Almanya'nın, Ukrayna’ya kapsamlı askeri destek sağlamaya devam edeceğini vurguladı. Scholz, 2026 yılına kadar altı Ukrayna tugayını donatacak şekilde yardımları planladıklarını ifade etti. Berlin, bu yılın sonuna kadar altıncı IRIS-T hava savunma sistemini, Sea King helikopterlerini ve Patriot hava savunma komplekslerini Ukrayna'ya göndermeyi taahhüt etti. Bunun yanı sıra, Gepard tipi zırhlı hava savunma araçları da Aralık ayında teslim edilecek. Ancak Scholz, Taurus füzelerinin Ukrayna’ya gönderilmesine izin vermeyeceklerini yineledi ve bu kararın Rusya ile gerilimi artırmama amacı taşıdığını belirtti.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski'yi "ucuz bir figür" olarak nitelendirdi. Zaharova, bu ifadeyi, Zelenskiy'nin Scholz ile düzenlediği basın toplantısında Rusya'ya yönelik kullandığı hakaret içerikli sözleri eleştirirken kullandı. Zelenskiy, Ukrayna'daki çatışmanın çözümü için Rusya'nın ne yapması gerektiği sorusuna "üç harfli bir yere gitmesi gerektiği" şeklinde cevap vererek argo bir ifade kulanmıştı. Zaharova, bu ifadeye atıfta bulunarak, "Ukrayna halkına çok pahalıya mal olan ucuz bir figür. Belki de Scholz'un varlığını dikkate alarak Almanya'yı kastetmiş olabilir" dedi.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Macar mevkidaşı Péter Szijjártó ile yaptığı görüşmede, "Batı'dan gelen ateşkes çağrılarının Ukrayna'ya nefes aldırmayı amaçladığını ancak bunun barışa giden bir yol olmadığını" ifade etti. Lavrov, bu çağrıların, Batı'nın Kiev'e daha fazla uzun menzilli silah tedarik etmek için bir fırsat yaratma niyetinde olduğunu vurguladı. Lavrov, "Son zamanlarda Brüksel, Londra, Paris ve Washington'dan ateşkesle ilgili daha sıkça duyduğumuz açıklamalar bizi endişelendiriyor. Bu çağrılar, Ukrayna'ya modern uzun menzilli silahları yeniden tedarik edebilmek için bir mola verme planıdır ve bu kesinlikle barışa giden bir yol değildir," dedi.
- Vladimir Putin, Baltika Bira Fabrikası hisselerinin devet kurumu Rosimuşestvo’nun geçici yönetiminden çıkarılmasına ilişkin bir kararname imzaladı. Kararname, 2023 yılında yabancı şirketlerin Baltika’daki hisselerinin devlet yönetimine devredilmesini öngören düzenlemeleri iptal ediyor. Geçici yönetimde bulunan hisselerin %98,56’sı Carlsberg Sverige Aktiebolag’a, %1,35’i "Hoppi Union" şirketine, %0,09’u ise Carlsberg Deutschland GmbH’ye aitti. Danimarkalı Carlsberg Group, Ukrayna’daki kriz nedeniyle Rusya pazarından çekilme kararı almış ve Baltika Breweries için bir yatırımcı arayışını Haziran 2023’te tamamladığını açıklamıştı. Ancak 16 Temmuz’da Putin, yabancı şirketlere ait Baltika hisselerinin kayyum eliyle devlet şirketince devralınmasını emreden bir kararname imzaladı. Bunun ardından Carlsberg, Baltika’nın lisanslarını feshetti ve markalarının kullanımını durdurdu. Baltika, bu karara karşı Tuborg, Holsten, Kronenbourg, Carlsberg ve Grimbergen gibi markalar için lisans iptalinin geçersiz sayılması talebiyle dava açmıştı.
- Rusya Devlet Başkanlığı Sözcüsü Dmitri Peskov, Almanya Şansölyesi Olaf Scholz’un ziyaret ettiği Kiev’den gelen haberleri Kremlin’in yakından takip ettiğini belirtti. Ancak Peskov, Vladimir Putin’in Scholz aracılığıyla herhangi bir mesaj iletmediğini vurguladı. Peskov’a göre, Moskova’nın bu ziyaretten özel bir beklentisi yok.
Dmitri Peskov günlük basın toplantısında “Bu ziyaretten herhangi bir beklentimiz olduğunu söyleyemem. Elbette tüm temasları izliyoruz. Aslında Almanya, Ukrayna’yı koşulsuz destekleme çizgisini sürdürüyor,” dedi.
Sözcü ayrıca, Kremlin’in “15 Kasım’da Vladimir Putin ile Olaf Scholz arasında neredeyse iki yıl sonra ilk kez bir telefon görüşmesi gerçekleştiğini memnuniyetle hatırlatabileceğini” ekledi ve “Diyalog, elbette, her zaman olumlu bir olgudur,” diye konuştu.
- Almanya Savunma Bakanlığı temsilcisi Mitko Müller, ülkenin Ukrayna’ya 650 milyon euro değerinde bir askeri yardım paketi kapsamında IRIS-T hava savunma sistemleri, insansız hava araçları ve Leopard-1 tankları sağlayacağını açıkladı. Pakete ayrıca Ukrayna askerleri için kışlık giysiler de dahil edildi.
Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile görüşmeler yapmak üzere Kiev’e yaptığı ziyaret sırasında bugün Ukrayna’ya yeni bir askeri yardım paketi sunma kararını duyurmuştu.
Savunma Bakanlığı temsilcisi ise brifing sırasında şunları söyledi: “IRIS-T sistemleri, uzun vadeli listelere dahil edildi ve bunların teslimatını bu yıl içinde bekliyoruz. Konu ayrıca muharebe araçlarını, özellikle Leopard-1 tanklarını, keşif ve ilk parti saldırı insansız hava araçlarını kapsıyor.” (Tass)
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2024 yılında düzenlenmesi planlanan “Dünya Dostluk Oyunları” uluslararası yarışmalarının gerçekleştirilmeyeceğine dair bir kararname imzaladı. Belgeye göre etkinlik, başkanın özel bir talimatına kadar ertelendi.
Kararnamede, ertelemenin, “sporcuların ve spor organizasyonlarının uluslararası spor faaliyetlerine serbest erişim haklarının korunması” amacıyla yapıldığı belirtildi. (Kommersant)
- Gazprom, 1 Aralık’tan itibaren Sibirya’nın Gücü boru hattı aracılığıyla Çin’e günlük gaz sevkiyatlarını sözleşmedeki maksimum seviyeye erken çıkardı. Şirket, Çin tarafının talebi doğrultusunda ihracatın artırıldığını bildirdi.
Öte yandan Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR, Slovakya şirketi SPP’ye gaz tedarik etmeye başladı. Sevkiyatlar, kısa vadeli bir pilot sözleşme kapsamında gerçekleştiriliyor.
- Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a karşı olan grupları bir araya getiren Suriye Devrimci ve Muhalif Güçler Ulusal Koalisyonu’nun lideri Hadi el-Bahra, ülkede siyasi bir geçiş süreci gerçekleşene kadar ilerlemeyi durdurmayacaklarını, ancak “yarından itibaren müzakereye hazır olduklarını” söyledi. Bahra “Siyasi geçiş olana kadar durmayacağız. Yarından itibaren müzakereye hazırız,” şeklinde konuştu. (Ahaber)
- Rus tur operatörleri, Meksika’nın Rusya Büyükelçisi Eduardo Villegas Megías’tan bu ülkeyi ziyaret etmeyi planlayan turistler için gereklilikleri açıklamasını talep ediyor. BFM'in haberine göre talebin ardında Rusların Meksika’ya girişte artan ret vakaları var.
- Ukrayna’daki askeri operasyonlara katılmak için sözleşme imzalayan askerlerin hazırlandığı yedek birliklerde 300 binden fazla personel eğitildi. Bu bilgi, Rusya Silahlı Kuvvetleri Baş Muharebe Eğitimi Dairesi Başkanı Albay General İvan Buvaltsev tarafından Krasnaya Zvezda gazetesinde yayımlanan bir makalede paylaşıldı.
Buvaltsev “Yedek birliklerde ciddi başarılar elde edildi. Bu amaçla oluşturulan yedi eğitmen bölüğü ve sekiz uzman eğitim bölüğü, 300 binden fazla askeri personel yetiştirdi,” diye yazdı.
- Rusya Federasyon Konseyi Başkanı Valentina Matviyenko, 2025 yılında Ukrayna tarafıyla barış müzakereleri başlatılması için bir girişimde bulunulabileceğini düşünüyor. Ancak Matviyenko, müzakere sürecinde Rusya’nın “belirsiz statüde” ya da “geçici çözümler” sunan anlaşmaları tartışma niyetinde olmadığını ifade etti.
Matviyenko Argumentı i Faktı gazetesine verdiği röportajda şöyle konuştu:
“Müzakerelerin mümkün olduğuna inanıyor muyum? Bu tamamen benim kişisel görüşüm. 2025 yılında bu tür müzakerelerin ve toplantıların başlatılması için gerçek bir girişimde bulunulma olasılığının, hiçbir girişimde bulunulmama olasılığından çok daha yüksek olduğunu düşünüyorum. Bu benim kişisel tahminim. Gelecekte ne olacağını göreceğiz.”
- Eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna’nın bazı bölgeler üzerinde “geçici bir taviz” vermesini, çatışmanın hızlı bir şekilde sona ermesi için bir seçenek olarak önerdi. Stoltenberg bu açıklamayı, Tagesschau'ya yaptı.
Stoltenberg “Eğer ateşkes hattı, Rusya’nın işgal ettiği tüm bölgeleri kontrol etmeye devam etmesi anlamına geliyorsa, bu, Ukrayna’nın bu topraklardan sonsuza kadar vazgeçmesi gerektiği anlamına gelmez,” ifadelerini kullandı.
Stoltenberg bu çerçevede, Kiev’in, bazı bölgelerden geçici olarak feragat etmesi karşılığında güvenlik garantileri alabileceğini belirtiyor. Eski genel sekreter bu garantilerin NATO üyeliği olabileceği gibi Ukrayna’yı silahlandırmak ve desteklemek için başka yolların da bulunduğunu ifade etti. Stoltenberg “Bir ateşkes hattına ihtiyacımız var ve ideal olarak bu hattın Rusya’nın şu anda kontrol ettiği tüm bölgeleri içermesi gerekiyor. Ancak bunun yakın gelecekte gerçekçi olmadığını görüyoruz,” diye ekledi. (aktaran RBC)
- Suriye’deki isyancıların ilerlemesi, Türkiye’nin Rusya ile bir çatışmanın içine çekilme riskini artırıyor. Bu iddia Associated Press'e ait. Ajansın haberine göre, Türkiye’nin isyancılara ilerleme izni verdiği iddia ediliyor. Reuters ise Türk yetkililerin ifadelerine dayanarak bu operasyonun başlangıçta sınırlı bir harekât olarak planlandığını, ancak Suriye ordusunun geri çekilmesiyle genişlediğini bildirdi. (aktaran RBC)
- Almanya Başbakanı Olaf Scholz, elinde bizzat taşıdığı metal büyük bir bavulla, 2,5 yıl aradan sonra Ukrayna’nın başkenti Kiev’e bu sabah sürpriz bir ziyaret gerçekleştirdi. Ağır olmadığı görüen büyük bavulda ne olduğu merak konusu oldu, ama bir açıklama yapılmadı. Polonya sınırından trenle Ukrayna'ya gelen Scholz, UZelenskiy ile askeri ve insani yardımları görüşmek üzere bir araya geldi. Bu ziyaretten önce Scholz, Zelenskiy ile yaptığı telefon görüşmesinde Almanya'nın Ukrayna'ya desteğini sürdüreceğini vurgulamıştı. Ancak Almanya'nın Ukrayna’ya Taurus seyir füzeleri sağlamayacağı da açıklandı. Scholz, silah tedarikinin çatışmayı daha da karmaşık hale getirdiğini ve Rusya'nın bu tür yardımları meşru hedef olarak görebileceğini ifade etti.
- Başkan Zelenskiy, Ukrayna'nın topraklarını geri almak için yeterli güce sahip olmadığını itiraf etti. Kyodo News'e verdiği röportajda Zelenskiy, "Ordumuzun buna gücü yetmiyor, bu bir gerçek" dedi ve diplomatik çözümler aramanın gerekliliğini vurguladı. Ancak Zelenskiy, Kiev'in bu adımları yalnızca "yeterince güçlü olduğuna emin olduğunda" değerlendireceğini belirtti. Zelenskiy ayrıca NATO'ya çağrıda bulunarak Ukrayna'nın üyelik müzakerelerine bir an önce davet edilmesi gerektiğini ifade etti.
- Zelenskiy, bir başka röportajda ülkesinin topraklarının bir kısmı Rusya'nın kontrolünde olduğu sürece NATO'ya katılma davetini kabul etmeyeceğini belirtti. Zelenskiy, Kırım ve diğer dört bölgenin Rusya'ya bağlanmasını asla tanımayacaklarını vurguladı ve bu toprakların "kesinlikle geri döneceğini" savundu, Ukrayna'nın bunu diplomatik yollarla başarmayı hedeflediğini ifade etti.
NATO üyeliğini Ukrayna'nın güvenliği için en iyi garanti olarak nitelendiren Zelenskiy, ülkesinin yalnızca tam toprak bütünlüğüyle davet alabileceğini belirtti. Zelenskiy, NATO'ya yalnızca bir kısmının kabul edilmesinin, diğer bölgelerin Ukrayna'ya ait olmadığını ima edeceğini ve bu durumun Kiev için kabul edilemez olduğunu sözlerine ekledi.
- The Times'ın yayınladığı bir anketin sonuçlarına göre, Zelenskiy'nin ikinci kez seçilme şansı düşüyor. Kiev'deki Sosyal İzleme Merkezi'nin 1200 kişiyle gerçekleştirdiği araştırmaya göre, katılımcıların yalnızca %16'sı Zelenskiy'nin yeniden seçilmesini desteklediğini ifade ederken, %60'ı bir daha aday olmamasını tercih ettiğini belirtti. Ukrayna milletvekili Aleksandra Ustinova, The Times'a yaptığı açıklamada, "Üç yıldır devam eden tam ölçekli bir savaş sırasında popüler bir başkan olmak çok zor. İnsanlar yoruldu ve neredeyse herkesin kaybettiği bir yakını var. Bu, Zelenskiy için büyük bir meydan okuma" ifadelerini kullandı.
- AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Avrupa ülkelerinin askerlerini Ukrayna'ya göndermesini olası bir seçenek olarak değerlendirdi. Göreve başlamasının hemen ardından Kiev'e giden Kallas, Avrupa Birliği'nin, Ukrayna ile çatışan taraflar arasında bir ateşkes sağlanması durumunda bu süreçte önemli bir rol oynayabileceğini belirtti. Ancak bu konuda son kararın Ukrayna'ya ait olduğunu vurguladı. Daha önce benzer bir açıklama yapan ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Ukrayna'nın toprak tavizleri konusundaki tutumunu kendisinin belirlemesi gerektiğini söylemişti. Ayrıca, eski İngiltere Başbakanı Boris Johnson da barış sürecinde Avrupa ülkelerinden barış gücü askerlerinin gerekebileceğini ifade etmişti.,,
- Rusya Hava-Uzay Kuvvetleri, Suriye hükümeti yanlısı orduya, ülkenin kuzeyinde ilerleyen isyancı gruplara karşı destek sağlıyor. Aleppo, İdlib ve Hama'da gerçekleştirilen operasyonlarda son 24 saatte 320 isyancı ve 63 askeri araç imha edildi. 27 Kasım'da başlatılan saldırılarda, Hayat Tahrir el-Şam (HTŞ) ve Suriye Ulusal Ordusu gibi gruplar önemli rol oynadı. İsyancılar, Aleppo'ya girerek burada sokağa çıkma yasağı ilan ederken, İdlib'in kontrolünü ele geçirdi ve Hama'ya doğru ilerliyor. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ise teröristlerin yalnızca güç yoluyla durdurulabileceğini belirtti.
- Rusya Savunma Bakanlığı, gece boyunca sınır bölgelerinde ve Kırım üzerinde toplam 15 Ukrayna insansız hava aracının düşürüldüğünü açıkladı. Bakanlık açıklamasına göre, sekiz İHA Kursk bölgesi, dört İHA Bryansk bölgesi, iki İHA Kırım ve bir İHA da Belgorod bölgesi üzerinde imha edildi. Bu arada Donetsk Halk Cumhuriyeti’nde (DPR) yer alan İlyinka ve Petrovka köyleri Rus birliklerinin kontrolüne geçti.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Kursk bölgesindeki çatışmalarda bugüne kadar Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin toplamda 37 bin 150 asker kaybettiğini açıkladı. Ayrıca son 24 saat içinde 255 Ukrayna militanının etkisiz hale getirildiği belirtildi. Bakanlık, bugüne kadar operasyonlarda Ukrayna’ya ait 225 tank, 123 zırhlı personel taşıyıcı, 40 çok namlulu roketatar, 70 elektronik harp sistemi ve diğer savaş ekipmanlarının imha edildiğini duyurdu.
- ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Joe Biden yönetiminin görev süresinin sona ermesine kadar Ukrayna'ya sahada pozisyonlarını güçlendirmek için maksimum kaynak sağlamayı hedeflediğini açıkladı. Sullivan, 20 Ocak'ta göreve başlayacak olan yeni başkan Donald Trump öncesinde, Ukrayna'ya askeri teçhizat teslimatlarının artırılması için tüm bütçenin kullanılacağını belirtti. Sullivan, Biden yönetiminin Ukrayna'yı müzakere masasında güçlü bir konuma getirmek istediğini ifade ederken, ABD'nin Ukrayna'ya nükleer silah sağlamayı planladığı iddialarını yalanladı. Trump yönetiminin Ukrayna konusunda kendi yaklaşımını benimseyeceğini belirten Sullivan, mevcut yönetimin Ukrayna'yı en iyi şekilde desteklemek için çalıştığını vurguladı.
- Sullivan ayrıca, ABC'nin This Week programında yaptığı açıklamada, Ukrayna'ya nükleer silah tedarik etme olasılığının değerlendirilmediğini söyledi. Sullivan, "Bu konu gündemde değil. Ukrayna'ya Rusya'ya karşı kendini savunması için çeşitli konvansiyonel silah türleri sağlıyoruz, ancak nükleer kapasite söz konusu değil," dedi. Bu açıklama, The New York Times'ta yayımlanan ve bazı Amerikan ve Avrupalı yetkililerin, ABD Başkanı Joe Biden'ın Ukrayna'ya nükleer silah göndermeyi değerlendirebileceği yönündeki iddialarına yanıt olarak geldi.
- ABD Başkanı Joe Biden, oğlu Hunter Biden'ı silah bulundurma ihlalleri ve vergi ödememe davalarından dolayı affettiğini açıkladı. Beyaz Saray tarafından yapılan duyuruda, affın hem mahkumiyet hem de suç kabulü durumlarını kapsadığı belirtildi. Biden, kararının yalnızca ailesel bağlarla değil, davaların siyasi motivasyonlu olduğunu düşündüğü için adil olmayan bir yargı sürecine karşı alındığını ifade etti. Başkan, bu adımı adaletin politikadan arındırılması gerektiğine olan inancıyla attığını vurguladı.
- Eski ABD Başkanı Donald Trump, Joe Biden'ın oğlu Hunter Biden'ı affetme kararını "adaletin suistimali ve ihlali" olarak nitelendirdi. Trump, Truth Social platformunda yaptığı paylaşımda, "Bu af, 6 Ocak'taki olaylarla (Senato işgali) bağlantılı olarak yıllardır hapis yatan kişileri de kapsıyor mu?" diye sorarak, Biden'ın kararını eleştirdi. Hunter Biden, yasa dışı silah bulundurma ve vergi ödememekle ilgili iki davada affedilmişti. Trump, daha önce seçilmesi durumunda Hunter Biden'ı affedebileceğini ima etmişti.
- Baltık ülkeleri Litvanya, Letonya ve Estonya, Gürcistan'da Avrupa entegrasyonunun askıya alınması ve protestoların bastırılması nedeniyle Gürcistan hükümetine yönelik yaptırımlar uygulama kararı aldı. Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis, bu yaptırımların demokratik protestoları bastıranlara karşı uygulanacağını belirtti. Estonya Dışişleri Bakanlığı ise yaptırımların Gürcistan hükümetinin üst düzey liderlerini, özellikle eski başbakan ve milyarder Bidzina İvanişvili'yi hedef alacağını açıkladı ve AB ile ABD'ye benzer önlemler alma çağrısında bulundu.
- Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev, Gürcistan’da Avrupa entegrasyonu tartışmalarının 2028’e kadar dondurulması kararının ardından başlayan protestoları değerlendirerek, ülkenin Ukrayna benzeri bir senaryoya sürüklenebileceği uyarısında bulundu. Medvedev, artan huzursuzluğun sivil çatışma riskini yükselttiğini ve Gürcistan Devlet Başkanı Salome Zurabişvili’nin görev süresi dolmasına rağmen istifa etmeyi reddetmesinin tansiyonu artırabileceğini belirtti. Telegram hesabından yaptığı açıklamada Medvedev, “Bu tür senaryolar genellikle çok kötü sonuçlanır. Gürcistan, Ukrayna’nın izinden giderek karanlık bir uçuruma hızla yaklaşıyor” ifadelerini kullandı.
1 Aralık Pazar
- Donald Trump, BRICS ülkelerine doların yerine alternatif bir para birimi oluşturma planlarından vazgeçmeleri çağrısında bulundu. Trump, aksi halde bu ülkelerin ABD ile ticaret yapma olanaklarının kısıtlanacağını ve %100 gümrük vergisi ile karşılaşacaklarını belirtti. Trump Truth Social'da yaptığı açıklamada, "BRICS ülkelerinin dolar yerine başka bir para birimi oluşturma çabalarına son veriyoruz. Bu ülkelerden, güçlü Amerikan doları yerine başka bir para birimini desteklemeyeceklerine dair taahhüt bekliyoruz. Aksi takdirde %100 gümrük vergileriyle yüzleşirler ve Amerikan ekonomisiyle ticaret yapma hayallerine veda ederler" dedi. BRICS şu anda, Rusya, Brezilya, Hindistan, Çin, Güney Afrika, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Etiyopya ve İran'dan oluşuyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, BRICS'in dolarla rekabet etmediğini ve dolar kullanımından vazgeçmeyi hedeflemediğini ifade etmişti. Putin ayrıca, BRICS ülkelerinin ortak bir para birimi oluşturma fikrinin henüz olgunlaşmadığını ve şu an için böyle bir hedefin olmadığını belirtmişti. Ancak "altına endeksli bir BRICS para birimi yaratma planları" sık sık medyada yer alıyor.
- Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışma konusunda "Rus ruleti oynamayın" uyarısında bulundu. Tagesschau gazetesinin haberine göre Scholz, muhalefetteki Hristiyan Demokrat Birlik’in (CDU) başbakan adayı Friedrich Merz’in önerisini eleştirerek, bunun "tehlikeli bir yol" olduğunu belirtti. Merz’in, nükleer bir güç olan Rusya’ya ültimatom vermek ve kabul edilmediği takdirde TAURUS seyir füzeleriyle tehdit etmek istediğini ifade eden Scholz, "Tek söyleyebileceğim şey: Dikkatli olun! Almanya’nın güvenliğiyle Rus ruleti oynayamazsınız" dedi.
- Bryansk Bölgesi, yoğun bir insansız hava aracı (İHA) saldırısına maruz kaldı. Bölge Valisi Aleksandr Bogomaz’ın açıklamasına göre, saldırı sonucunda bir çocuk hayatını kaybetti, bazı evler zarar gördü. Vali, hayatını kaybeden çocuğun ailesine destek sağlanacağını belirtti. Saldırıda Starodubsky bölgesinde bir ev tamamen yıkıldı, bir apartman binasının camları, balkonları ve cephesi hasar gördü. Bogomaz, gece boyunca toplam 18 İHA’nın imha edildiğini açıkladı. Ayrıca Kaluga Bölgesi de İHA saldırısına maruz kaldı, ancak burada can kaybı yaşanmadı.
- Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, ülkenin kuzeyindeki silahlı grupların ilerlemesiyle ilgili ilk kez açıklama yaptı ve Suriye ordusunun bu sorunun üstesinden gelebileceğini belirtti. Esad, Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkanı Şeyh Muhammed bin Zayed Al Nahyan ile yaptığı telefon görüşmesinde, Suriye’nin toprak bütünlüğünü savunmaya devam ettiğini ve müttefiklerinin desteğiyle teröristlere karşı galip geleceğini ifade etti. Suriye Silahlı Kuvvetleri ise, başarıyla ilerleyen savunma operasyonlarının ardından kısa sürede karşı taarruz başlatmayı planladıklarını duyurdu.
- Başkan Putin, 2025–2027 yıllarını kapsayan üç yılık bütçe yasasını onayladı. Buna göre federal bütçe üç yıl üst üste açık verecek. 2025 yılında bütçe gelirlerinin 40,3 trilyon ruble (GSYİH’nin %18,8’i), harcamaların ise 41,47 trilyon ruble (GSYİH’nin %19,3’ü) olması bekleniyor. Bu dönemde bütçe açığı 1,17 trilyon ruble olarak öngörülüyor. 2026’da gelirlerin 41,84 trilyon ruble, 2027’de ise 43,15 trilyon rubleye ulaşması hedefleniyor. Harcamalar sırasıyla 44,02 trilyon ve 45,92 trilyon ruble olarak planlanırken, bütçe açığı ise 2026’da 2,18 trilyon, 2027’de 2,76 trilyon rubleye çıkacak.
Enflasyon oranı 2025 için %4,5, 2026 ve 2027 yılları için %4 olarak tahmin ediliyor. Ulusal Refah Fonu’nun 2025 yılı başında 11,06 trilyon ruble, 2026 yılı başında ise 12,88 trilyon ruble olması planlanıyor. Devlet borcunun üst sınırının ise 1 Ocak 2026 itibarıyla 29,39 trilyon rubleye ulaşacağı öngörülüyor.
- Ukrayna’daki turizm şirketleri, yabancılar için savaşın izlerini taşıyan yıkılmış şehirler ve yerleşim alanlarına turlar düzenliyor. İsviçre’nin Der Sarganserländer gazetesine göre, 2024 yılında bu tür 30’a yakın tur satıldı. Turların maliyeti 150 ila 250 euro arasında değişiyor ve müşterilerin büyük kısmı Avrupa ve ABD’den geliyor. War Tours şirketinin kurucu ortağı Dmitriy Nikiforov, kazancın bir kısmının Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ne destek için kullanıldığını belirtti. Turizm acentesi Capital Toursun yöneticisi Svyatozar Moiseyev, bu gezilerin sadece ticari bir faaliyet olmadığını, savaşın hafızasını yaşatma ve eğitim amaçlı olduğunu ifade etti. Ancak yerel halk arasında bu tür "kara turizm" etkinliklerine karşı çıkanlar da var. Bazı bölge sakinleri, "Neden acımızı görmeye geliyorlar?" diyerek yabancı turistlere tepkilerini dile getiriyor. (rbc)
- Rusya’dan Küba’ya yapılacak uçuşlar, 1-8 Aralık tarihleri arasında Karakas’ta yakıt ikmali için ara iniş yapacak. Rosaviatsiya, "uçuş güvenliği" gerekçesiyle bu kararı aldı. Moskova’dan Havana ve Varadero’ya gidiş-dönüş uçuşlarının süresi beş saat uzayacak. Rusya Ulaştırma Bakanlığı ve Rosaviatsiya, Rus havayolu şirketlerinin Küba havalimanlarında uçak yakıtı ikmali sorununu çözmek için Küba Ulaştırma Bakanlığı ile çalışıyor. Daha önce Küba, tüm havayolu şirketleri için yakıt sıkıntısı yaşandığını açıklamıştı. Rosaviatsiya, Rusya-Küba uçuş programının değişebileceğini belirtirken, Kübalı yetkililer bu durumun 1-8 Aralık arasında devam edeceğini öngörüyor.
30 Kasım Cumartesi
- Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Suriye'deki durumu telefonda görüştü. Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Fidan ve Rus mevkidaşı Lavrov telefonda görüştü. Görüşmede Suriye’deki durum ve Astana Süreci ele alındı. Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada görüşmenin detaylarına ilişkin şu bilgilere yer verildi: "30 Kasım günü Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Suriye'de ortaya çıkan durum ele alındı. Her iki taraf da Halep ve İdlib vilayetlerindeki askeri tırmanışla bağlantılı olarak Suriye'deki durumun tehlikeli bir şekilde gelişmesinden duydukları ciddi endişeyi dile getirdiler."
Bakanlık ayrıca görüşmede tarafların Suriye'deki durumu istikrara kavuşturmak için öncelikle Astana formatının potansiyelini kullanarak ortak eylemleri koordine etme ihtiyacını teyit ettiklerini de kaydetti. (Sputnik)
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Sky News'e verdiği röportajda, ülkesinin NATO'ya fiilen kontrolü altındaki bölgelerle katılması durumunda, Ukrayna'daki sıcak çatışma evresinin sona erebileceğini söyledi. Zelenskiy, "Savaşın sıcak evresini durdurmak istiyorsak, NATO'nun 'şemsiyesi' altına, kontrolümüzde olan Ukrayna topraklarını almalıyız" dedi.
Zelenskiy, bu adımın hızlı bir şekilde atılması gerektiğini belirterek, kaybedilen toprakların diplomatik yollarla geri alınabileceğini ifade etti. Bu plana göre, Ukrayna mevcut kontrol ettiği bölgelerle NATO üyesi olacak.
Rusya yönetimi, Ukrayna'nın NATO'ya katılımına şiddetle karşı çıkıyor. Putin, Haziran ayında NATO üyeliğinden vazgeçilmesini müzakere koşullarından biri olarak belirtti. Ayrıca Kırım ve yeni katılan bölgelerin Rusya'nın bir parçası olarak tanınması gibi şartları sıraladı. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna'nın sadece bir kısmının NATO'ya katılmasının bile kabul edilemez olduğunu vurguladı. Özel Yetkili Büyükelçi Rodion Miroşnik, "Ukrayna'nın herhangi bir kısmının NATO'ya girişi kabul edilemez ve yalnızca çatışmanın daha da tırmanma girişimi olarak görülebilir" dedi.
- Zelenskiy, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin asıl sorununun asker sayısı değil, mevcut birliklerin yeterli şekilde donatılmaması olduğunu belirtti. Zelenskiy, Sky News'e verdiği röportajda, gençlerin askerlik için daha düşük yaşta çağrılmasını öneren fikre tepki göstererek, "Asıl önemli olan toprak değil, insanlardır. İnsan kayıplarından korkuyorum" dedi ve bürokrasinin savaş sırasında öncelikli kararları geciktirdiğini vurguladı.
- ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna’ya ek askeri yardım için Kongre’den 24 milyar dolarlık ek bütçe talebinde bulundu. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, bu talebi değerlendirerek, "Beyaz Saray’daki karar alıcılar, yaşamın derslerinden hiçbir şey öğrenmiyor ve bize zarar vermek, özel askeri operasyonumuzdaki hedeflerimizi engellemek için ellerinden gelen her fırsatı kullanıyor. Ancak bu çabaları sonuçsuz kalacak" dedi. Ryabkov, bu fonların hangi amaçlarla ve ne miktarda talep edildiğini önce incelemek gerektiğini belirtti ve ABD’nin bu yaklaşımının Rusya’da "öfke ve reddedilme" duygularına yol açtığını ekledi.
- Suriye'deki silahlı gruplar, Halep ve İdlib bölgelerinde iki gün süren yoğun çatışmaların ardından Halep şehrine girdiklerini duyurdu. Suriye ordusu, bazı stratejik noktaları yeniden kontrol altına aldığını açıkladı. Al Mayadeen'in haberine göre, hükümet güçleri, düşmanın ilerlemesini durdurmak için savunma hatlarını güçlendirdi. Ordu kaynaklarına göre, isyancı gruplar ağır kayıplar verdi; yüzlerce militan öldürüldü, onlarca araç ve zırhlı araç imha edildi, 17 insansız hava aracı düşürüldü.
Rusya'nın Suriye'deki Tarafları Uzlaştırma Merkezi, Rus Hava-Uzay Kuvvetleri'nin (VKS) isyancı grupların askeri teçhizatına, insan gücüne, komuta merkezlerine ve cephane depolarına yönelik hava saldırıları düzenlediğini bildirdi. Resmi açıklamalara göre, bu saldırılar sırasında en az 200 kişi etkisiz hale getirildi.
Muhaliflerin 27 Kasım'da başlattığı operasyon, 2020 yılında Rusya ve Türkiye arabuluculuğunda varılan ateşkesten bu yana en büyük tırmanış olarak değerlendiriliyor. Muhalif gruplar arasında ABD ve Türkiye'nin desteklediği "Özgür Suriye Ordusu" ile terör örgütü olarak kabul edilen "Hayat Tahrir eş-Şam" (HTŞ) gibi İslamcı gruplar yer alıyor.
Associated Press'e göre, bu saldırılar, hükümet yanlısı İran destekli milislerin, özellikle Hizbullah'ın, İsrail ile yaşanan çatışmalara odaklanmasıyla mümkün hale geldi. Muhaliflerin ilerlemesi sırasında hükümet güçlerinin bazı bölgelerde ciddi bir direniş göstermediği belirtiliyor. CNN'in geolokasyon analizlerine göre, muhalifler Halep'in doğu bölgelerine ulaştı ve Bassel Esad heykelinin bulunduğu alanda Suriye bayrağını indirdikleri görüldü. Muhalif gruplar, 400 kilometrekarelik bir alan, 70 yerleşim birimi ve stratejik öneme sahip bazı bölgeleri ele geçirdiklerini iddia ediyor. (RBC)
- Halep çevresinde artan çatışmalar ve muhaliflerin ilereyiş haberler Moskova'da da yankı buldu. İdlib’den gelen silahlı grupların Halep’in banliyölerine kadar ilerlediği ve stratejik noktaları ele geçirdiği iddiaları gündeme oturdu. Bu arada dünden beri Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Moskova’ya geldiği veya geleceği, Vladimir Putin ile görüşeceğine dair haberler bazı Rus Telegram kanalları üzerinden yayıldı. Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, bu iddialara ilişkin net bir yanıt vermedi, yorum yapmayı reddetti.
Peskov, saldırıların Suriye’nin egemenliğinin ihlali anlamına geldiğini belirtti. Peskov, Şam yönetiminden kontrolü sağlamak için ‘hızlı hareket etmelerini’ istediklerini bildirdi. Reuters’ın aktardığına göre Peskov, “Halep ve çevresindeki durum, Suriye’nin egemenliğine yönelik bir saldırıdır. Suriyeli yetkililerinin bölgede düzeni sağlamasından ve anayasal düzeni mümkün olan en kısa sürede yeniden tesis etmesinden yanayız” dedi.
Rusya'nın önde gelen siyasi analistlerinden Georgi Bovt, kendi Telegram kanalından yayınladığı mesajda, "Suriye'den gelen haberlere göre Halep, İslamcı gruplar tarafından ele geçirildi. Saldırı son derece hızlı gerçekleşti ve Esad'ın Moskova'ya yaptığı acil ziyaret de bu durumu değiştiremedi. Suriye'deki durum yaklaşık olarak 2015 yılına geri dönüyor. Aynı zamanda, yıl sonunda Ukrayna üzerinden gaz geçişinin durması ışığında, Ankara'nın Moskova ile müzakerelerdeki pozisyonu, özellikle gaz meselesinde, önemli ölçüde güçleniyor" diye yazdı.
Rus askeri uzman Dmitry Kornev, BFM'e çatışmanın mevcut dinamiklerini değerlendirdi. Kornev’e göre, grupların Halep’e bu kadar yaklaşması, Suriye ordusunun hazırlıksız yakalandığını gösteriyor. Kornev, “Türk yanlısı grupların mevcut gücü Suriye ordusunun kabiliyetleriyle kıyaslanamaz, ancak ani saldırılarla önemli bir ilerleme kaydettiler. Eğer bu gruplar eylemlerini koordine ederse, Esad yönetimi ciddi zorluklarla karşılaşabilir. Aksi takdirde, bireysel çabalarla bu ilerleyiş durdurulabilir” dedi.
- Rusya, Kuzey Kore askerlerini 9 Mayıs'ta Moskova'da düzenlenecek Zafer Günü geçit törenine katılmaları için davet etti. Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov, Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ile Pyongyang'daki görüşmesinde bu daveti iletti ve "olumlu bir yanıt" beklediklerini ifade etti. Belousov, iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın güçlenmesini memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, Kuzey Kore'nin bağımsız dış politika yürütme konusundaki tutumunu övdü. Görüşmede, kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının uygulanması ve Batı'nın Ukrayna'ya uzun menzilli silahlarla saldırı izni vermesine yönelik eleştiriler de gündeme geldi.
- Alman Savunma Bakanlığı'nın Ukrayna Özel Şefi Korgeneral Christian Freuding, Rusya'nın cephede inisiyatifi elinde tuttuğunu ve özellikle Pokrovsk bölgesinde Ukrayna güçlerinin zor durumda olduğunu belirtti. Freuding, Pokrovsk'un stratejik önemi nedeniyle Ukrayna ordusunun şehri 2024 sonu veya 2025 başında terk etmek zorunda kalabileceğini öngördü. Ayrıca, Batı'nın Ukrayna'ya desteğinin ABD'de yönetim değişse bile devam edeceğini vurguladı.
- Moskova'daki Arma (eski adıyla «Mutabor»), Mono ve Simach gece kulüplerine güvenlik güçleri baskın düzenledi. Telegram kanallarının bildirdiğine göre, ziyaretçiler rastgele arandı ve bazıları gözaltına alındı. Mono kulübünde bulunan bir ziyaretçi, olayın gece 01:30 civarında gerçekleştiğini ve özel polis birliği OMON ile ikinci özel polis alayının kulübe girdiğini söyledi. İnsanlar dışarıda sıraya dizilip araçlara bindirilirken, alanda köpekli güvenlik ekipleri çalıştı. Kulüp çıkışında elleri başının üzerinde bekleyen ziyaretçilerin görüntüleri basına yansıdı. Arma kulübündeki bir katılımcı ise MSK1’e verdiği demeçte, ziyaretçilerin yere yüzüstü yatmak zorunda bırakıldığını, ardından rastgele aramalar yapıldığını belirtti. Bir buçuk saat sonra bazı kişilerin serbest bırakıldığı ifade edildi. Kadınlara karşı daha toleranslı davranıldığı, erkeklerin ise daha sıkı kontrol edildiği belirtildi. Bu yılın başından itibaren, çeşitli bölgelerde güvenlik güçleri, «provokatif etkinlikler» nedeniyle barları ve kulüpleri denetledi, bazı müzisyenlerin konserlerini iptal etti. Örneğin, yaz aylarında Rostov-na-Donu'daki Inside isimli mekânda düzenlenen bir etkinlikte, erkek ziyaretçilerin pasaportları, askerlik belgeleri ve iş bilgileri kontrol edilmişti.
29 Kasım Cuma
- Rusya Devlet Başkanı’nın Basın Sekreteri Dmitri Peskov, ABD Başkanı Joe Biden’ın Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarına gösterdiği tepkiyi yorumladı. Peskov, ABD’nin Ukrayna’nın Amerikan yapımı füzeleri Rusya topraklarının derinliklerine yönelik saldırılarda kullanmasına izin verme kararını hatırlattı.
Kremlin sözcüsü “Putin, bu tür Amerikan ve diğer yabancı yapımı füzelerin kullanımına izin verme kararının sorumsuz ve gerilimi artırıcı bir adım olduğunu söylemişti. Ve bu füzeler kullanıldığında her defasında uygun bir yanıt verileceğini belirtmişti,” ifadelerini kullandı.
- Eski Almanya Başbakanı Angela Merkel, Ukrayna’nın barış görüşmelerine “iyi durumda” olduğunda geçmesi gerektiğini söyledi. Merkel bu açıklamayı ZDF televizyonuna verdiği bir röportajda yaptı.
Merkel, çatışmanın askeri yollarla çözülmesiyle birlikte “eş zamanlı olarak diplomatik çözüm yollarının da düşünülmesi gerektiğini” ifade etti. “Ama bunları hemen devreye sokmak gerekmiyor. Zamanı geldiğinde Ukrayna ve destekçileri hep birlikte danışmalıdır,” diye ekledi.
Eski başbakan, Şansölye Olaf Scholz’un çatışmaya yönelik politikasını desteklediğini belirterek, Rusya’nın zafer kazanmaması gerektiğini vurguladı ve “Ukrayna için askeri bir zafer kolay olmayacak. Yine de uluslararası toplumun Ukrayna’yı iyi bir duruma getirmek için yaptıklarını destekliyorum,” dedi. (aktaran RBC)
- Ukrayna Savaş Esirleriyle İlgili Koordinasyon Merkezi, Ukrayna’nın 502 askerin cenazesini geri aldığını bildirdi. “Uzman kurumlarla iş birliği içinde, en kısa sürede hayatını kaybedenlerin kimlikleri belirlenecek,” şeklinde bir açıklama yapıldı. (RBC)
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay’ı Rusya’ya karşı bilgi savaşı yürütmekle suçladı. Lavrov, örgütün son raporunda, Ocak 2022 ile Aralık 2023 arasında hayatını kaybeden Rus gazetecilerden bahsedilmediğini vurguladı.
Lavrov, Ukrayna krizine ve bilgi savaşı boyutuna ilişkin büyükelçilik yuvarlak masa toplantısında “UNESCO sekreteryasının gazetecilerin mesleklerini yaparken hayatlarını kaybetmelerine ilişkin son raporu hepimizin malumu. Bu raporda, Rus gazetecilerin ölümüne ilişkin bilinen tüm olaylardan tek bir kelime bile geçmiyor,” dedi (İnterfaks).
- Rus hükümeti, gıda ambargosunu 2026 yılının sonuna kadar uzattı. Aynı kararname ile ambargo kapsamına giren ülkelerin listesi genişletildi. Listeye Yeni Zelanda da eklendi. Bu listede ayrıca ABD, AB ülkeleri, Kanada, Birleşik Krallık, Avustralya, Norveç, Ukrayna, Arnavutluk, Karadağ, İzlanda ve Lihtenştayn bulunuyor. (Kommersant)
- Rusya Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitri Peskov, Batılı ülkelerden gelen barış güçlerinin Ukrayna topraklarına yerleştirilmesine ilişkin haberleri yorumladı. Peskov’a göre, bu ancak çatışmanın doğrudan taraflarının onayı ile mümkün olabilir, ancak bu adım çatışmanın temel nedenlerini çözmeyecektir.
Basın toplantısında konuşan Peskov şu ifadeleri kullandı:
“Barış güçlerinin yerleştirilmesi ancak ilgili çatışmanın taraflarının rızasıyla mümkün… Ancak bir çözüm yoluna ulaşmak için çatışmanın temel nedenlerinin ele alınması gerek. Bu noktada, barış gücü misyonlarının gönderilmesinden çok daha derin meseleler söz konusu”.
Rusya Dış İstihbarat Servisi (SVR), Batılı ülkelerin Ukrayna’ya 100 bin barış gücü konuşlandırmayı planladığını iddia etmişti. SVR’nin açıklamasına göre, bu plan çerçevesinde Karadeniz kıyıları Romanya’ya, batı bölgeleri Polonya’ya, orta ve doğu bölgeleri Almanya’ya, kuzey bölgeleri ve başkent ise Birleşik Krallık’a bırakılacak.
The Wall Street Journal ise ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın danışmanlarının, Ukrayna’daki çatışmayı sona erdirme planları arasında cephe hattı boyunca bir askerden arındırılmış bölge oluşturulmasını seçeneğini de değerlendirdiğini yazmıştı. Ancak bu bölgenin kim tarafından kontrol edileceği henüz netlik kazanmış değil. Gazetenin bir kaynağı, bu görevin Avrupalı ülkelerin askerleri tarafından üstlenilebileceğini öne sürdü.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Donetsk'teki Razdolnoye ve Vorovskoye (Verhamenka) bölgelerinde kontrolü sağladığını açıkladı. Açıklamada ayrıca, hava savunma sistemlerinin bir hafta içinde 10 adet ATACMS füzesini imha ettiği bilgisi paylaşıldı.
- ABD Başkanı Joe Biden, Rusya’nın Ukrayna’daki hedeflere yönelik gerçekleştirdiği hava saldırısını “korkunç” ve “rahatsız edici” olarak nitelendirdi. Beyaz Saray’ın internet sitesinde yayımlanan açıklamada, Biden, saldırının Rusya’nın agresif tutumuna karşı Ukrayna halkını desteklemenin önemini bir kez daha hatırlattığını vurguladı. Başkan “Mesajım net: Amerika Birleşik Devletleri Ukrayna halkının yanındadır” ifadelerini kullandı. (aktaran RBC)
- Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov, Rusya ve Kuzey Kore arasında imzalanan stratejik ortaklık anlaşmasının Kuzeydoğu Asya’da istikrar sağlamayı ve Kore Yarımadası’nda yeni bir savaş riskini azaltmayı amaçladığını belirtti. Belousov, anlaşmanın yeni bir Avrasya güvenlik sistemi oluşturulması için temel oluşturduğunu vurguladı ve Putin ile Kim Jong Un’un Haziran ayındaki görüşmesinin bu iş birliğini genişletmek için önemli bir adım olduğunu ifade etti. (Kommersant)
- Rusya ve Çin hava kuvvetleri, Japon Denizi üzerinde dokuzuncu stratejik hava devriyesini gerçekleştirdi. Çin Savunma Bakanlığı’na göre, bu devriye yıllık iş birliği planı çerçevesinde düzenlendi. Moskova ve Pekin, bu tür askeri iş birliklerinin uluslararası hukuk çerçevesinde olduğunu ve üçüncü ülkelere karşı bir tehdit oluşturmadığını bir kez daha yineledi. (BFM)
- YouTube, bazı kullanıcılarına, Roskomnadzor’un yasa dışı bilgi ve içerikler listesine eklediği, engellemeleri aşma yöntemlerini içeren videolarıyla ilgili bildirimler gönderdi. Bildirimlerde “Bilgi, bilgi teknolojileri ve bilgi güvenliği hakkında yasa”nın 15.1. maddesinin 7. fıkrası uyarınca, bu videoların yasaklı içerik olarak değerlendirildiği belirtildi. Bildirime göre, YouTube kullanıcıları söz konusu içerikleri kendileri silmezse, platform bu videoları engellemek zorunda kalacak. (RBC)
- Der Spiegel dergisinde yer alan bir yazıya göre, ABD’nin Ukrayna özel temsilcisi olması beklenen Keith Kellogg, çatışmayı çözme girişiminde zorluklarla karşılaşacak. Yazıda, Rus askeri operasyonunun sahadaki başarısı göz önünde bulundurulduğunda barışa giden yolu açmanın “neredeyse imkansız bir görev” olduğu belirtiliyor.
Makalede, bu durumun kısmen ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın seçim kampanyasında verdiği “şatafatlı vaatlerden” kaynaklandığı ifade edildi.
CNN ise Trump’ın gelecekteki ulusal güvenlik danışmanı Mike Waltz’un Ukrayna’daki çözümle ilgili birkaç öneriyi değerlendirdiğini bildirdi. Haberde özellikle müzakereler sırasında geçici bir ateşkes sağlanması konusuna değinildi.
- Financial Times’ın haberine göre, Ukrayna makamları Verhovna Rada oturumlarını Gruşevsky Caddesi’ndeki binadan korunmalı bir hükümet bölgesine taşıdı. Bu kararın, Rus balistik füzesi Oreşnik'in olası yeni saldırısı nedeniyle alındığı belirtildi.
Makalede, Kiev’deki karar alma merkezlerine yönelik yeni saldırı tehditlerinin, Ukrayna’nın geçen cuma füze tehlikesi uyarısı nedeniyle parlamentosunu kapatmasından sadece birkaç gün sonra ortaya çıktığı ifade ediliyor.
- Rusya'nın Rostov bölgesinde bir sanayi tesisinde insansız hava araçlarının saldırısının ardından yangın çıktı. Kommersant'ın haberine göre Acil Durumlar Bakanlığı ekipleri, Kamensk semtindeki büyük bir yangını söndürmekle meşgul. Geçici vali Yuri Slusar, Telegram kanalında yaptığı açıklamada, yangının söndürülmesine 109 kişinin ve 38 aracın katıldığını belirtti.
Slusar, 29 Kasım gecesi yaptığı açıklamada, hava savunma sisteminin Rostov bölgesinin kuzeybatısında 30 insansız hava aracını imha ettiğini bildirmişti.
- Bir Fin milletvekili, Rusya ile sınırın açılması teklifinden dolayı özür dilemek zorunda kaldı. Helsingin Sanomat gazetesine göre, Fin parlamentosu üyesi Kimmo Kiljunen, partisinden gelen eleştiriler sonrası Rusya ile sınırın açılması konusundaki görüşünü değiştirdi. Milletvekili, sözlerini “düşüncesizce” olarak nitelendirdi ve özür diledi.
- Gürcistan İçişleri Bakanlığı özel harekat birimleri, Tiflis’in Rustaveli Bulvarı’nda protestocuları dağıttı; bazı kişiler gözaltına alındı. TASS muhabirine göre, polis geçtiğimiz gece protestoculara su topları ve göz yaşartıcı gazla müdahale etti. Yetkililer, mitingin “toplantı ve gösteri yasasını ihlal ettiğini” öne sürdü.
- Moldova makamları, Gazprom’a olan 709 milyon dolarlık borcu ödememe kararı aldı. Moldovagaz yetkilileri, Ukrayna transit geçişini durdurursa çözüm için Avrupa Komisyonu’na başvurulması gerektiğini belirtti. Moldova Başbakanı ise Gazprom’un talep ettiği 709 milyon dolarlık “mevcut olmayan borcu” ödemeyi reddetti.
28 Kasım Perşembe
- Başkan Putin, Kazakistan'da gazetecilere yaptığı açıklamada, Moskova’nın Ukrayna ile müzakerelere hazır olduğunu yineledi, “Biz hâlâ a) müzakere sürecine ve b) bu yıl haziran ayında Moskova’da Dışişleri Bakanlığı yönetimine yaptığım konuşmada belirtilen şartlara hazırız. Bu konuda hiçbir şey değişmedi” dedi.
Putin, haziran ayında yaptığı açıklamada Rusya’nın ateşkes ve müzakerelerin başlaması için şartlarını sıralamıştı. Bu şartlar arasında Donbas, Zaporojye ve Herson bölgelerindeki Ukrayna birliklerinin çekilmesi, bu bölgelerin ve Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunun tanınması, Ukrayna’nın NATO üyeliğinden vazgeçmesi, nükleer silahsız statüsünü koruması ve Rusya’ya yönelik yaptırımların kaldırılması bulunuyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise bu şartları bir "ultimatom" olarak nitelendirmişti.
Öte yandan, Ukrayna Cumhurbaşkanlık Ofisi Başkanı Andriy Yermak, bu hafta yaptığı açıklamada, müzakerelerin başlangıç noktası olarak Rusya’nın 23 Şubat 2022 sınırlarına dönmesini şart koştu.
- Putin, yeni geliştirilen Oreşnik hipersonik balistik füzesiyle düzenlenecek bir bombardımanın nükleer saldırıya eşit olacağını ancak çevreye zarar vermeyeceğini vurguladı. Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlenen Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) Kolektif Güvenlik Konseyi Toplantısı'ndan sonra basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Putin, Oreşnik hipersonik balistik füzesiyle ilgili yine çok önemli açıklamalar yaptı.
Rus lider, "Eğer böyle bir bombardımanda bu tür sistemlerden birkaç tane, iki, üç veya dört tane birden kullanırsanız, bombardımanın gücü bakımından bu, nükleer saldırıyla kıyaslanabilir düzeyde olacak. Ancak bu bir nükleer saldırı olmayacak. Zira birincisi bu yüksek hassasiyetli, ikincisi de nükleer patlayıcıyla donatılmadı ve çevreye zarar vermiyor. Ancak güç bakımından kıyaslanabilir olacak" dedi.
Oreşnik'in vurduğu hedefte oluşan hasara ilişkin konuşan Putin, "Hasar çok ciddi oluyor. Ortadaki her şey küle dönüyor. Yerin 3-4 kat altında hatta daha derinde bulunan nesneler etkileniyor. Üstelik bunlar sıradan katlar değil, güçlendirilmiş yapılardır. Etkinin gücü muazzam. Daha da ekleme yapılabilir ve daha da güçlü hale gelir" ifadelerini kullandı.
Oreşnik'in etkisini anlatırken göktaşı örneğini de veren Devlet Başkanı, "Oreşnik"in etkisi, gölleri oluşturan bir göktaşının düşmesine benzetilebilir. Tarihte hangi göktaşlarının nereye düştüğünü ve sonuçlarının ne olduğunu biliyoruz. Bazen göllerin oluşması için yeterliydi" diye vurguladı.
Yeni bir silah kullanırken yaygaranın yersiz olduğunu ve Oreşnik füze sistemi için de aynısının geçerli olduğunu anlatan Putin, testleri yapıp sonucu gördükleri ana kadar Oreşnik'i tüm kamuoyundan gizli tuttuklarını kaydetti.
Rusya'nın yeterli silaha sahip olduğunu anlatan Putin, ancak Oreşnik'in ortaya çıkmasıyla birlikte Rusya'nın askeri konumunun güçlendiğini gördüklerini belirtti.
ABD'nin Kiev'e nükleer silah verme planlarına tepki gösteren Rusya lideri Putin, "Ukrayna nükleer silaha sahip olursa, bu durumda sahip olduğumuz tüm silahları kullanacağız. Buna izin vermeyeceğiz" uyarısını gönderdi.
"Sağduyuyla ele alırsak, fiilen silahlı faaliyetler yürüten bir ülke nükleer güç haline gelirse ne düşünürsünüz, ne yapmamız gerekir? Böyle bir durumda tüm, altını çizmek istiyorum, Rusya'nın elindeki tüm imha silahlarını kullanacağız. Tümünü. Buna izin vermeyeceğiz" diye devam eden Putin, bu tür açıklamaların sorumsuz kişiler tarafından yapıldığının altını çizdi.
Rusya lideri Putin, ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın hala tehlikede olabileceğine dikkat çekerek, “Trump’a karşı, birden fazla kez cinayete teşebbüse kadar uzanan kesinlikle medeniyetten uzak mücadele araçları kullanıldı. Yeri gelmişken, bana göre kendisi hala tehlikede” diye konuştu ve ‘ABD tarihinde çeşitli olayların yaşandığını’ sözlerine ekledi.
ABD’de başkanlık seçimini kazanan Donald Trump’ı ‘çözüm bulabilen, akıllı ve deneyimli bir politikacı’ olarak nitelendiren Putin, şunları söyledi:
“Yeni seçilen başkan, görebildiğim kadarıyla akıllı ve oldukça deneyimli bir insan. Bir çözüm bulacağını düşünüyorum.”
Rus lider, “Gelecek olan yönetim de dahil olmak üzere ABD ile diyaloğa hazırız” açıklamasında bulundu.
Avrupa ile ilişkilere de değinen Putin, “Umarım ki bunlar bir gün geçer, bir bütün olarak Avrupa ile ve ayrı ayrı Avrupa devletleriyle ilişkilerimiz yeniden yeniden kurulur. Bunu Rusya da, Avrupalı ortaklarımız da istiyor. Hatta onlar bizden daha çok bununla ilgileniyor” ifadelerini kullandı.
Rus lider, Rusya ile Avrupa arasındaki ilişkilerin bozulmasının Moskova’nın hatası olmadığını, bu sürecin Avrupa siyasetinin iç durumunun bir sonucu olduğunu ifade etti. (Sputnik)
- Forex piyasasında dolar, 15:35 Moskova saati itibarıyla yüzde 4,11 değer kaybederek 108,5 ruble seviyesine geriledi. İşlemlerin başlangıcında dolar 113,14 rubleydi. Aynı saatte euro, yüzde 4,25 oranında düşerek 114,5 rubleye geriledi. 10:00 itibarıyla euro 110,6 ruble seviyesindeydi.
- Washington, Kiev’e nükleer silah aktarmayı düşünmediğini açıkladı. Newsweek dergisinin aktardığı açıklama, Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev’in ABD’nin Kiev’e nükleer silah verilmesinin sonuçlarını ciddi şekilde tartıştığı yönündeki sözleri üzerine yapıldı.
Medvedev, 26 Kasım’da Telegram kanalında yaptığı paylaşımda, Ukrayna’ya nükleer silah verilmesi tehdidinin bile, Rusya ile nükleer bir çatışmaya hazırlık olarak değerlendirilebileceğini belirtmiş, ayrıca, böyle bir silahın fiilen teslim edilmesinin, Rusya’ya saldırı olarak kabul edilebileceğini ifade etmişti.
- Finlandiya’nın savunma ve güvenlik teknolojileri şirketi Summa Defense Oy, Ukraynalı ortaklarıyla birlikte Finlandiya’da bir insansız hava aracı fabrikası açacak. Fabrikada büyük ölçekli drone üretiminin 2025 yılının başında başlaması planlanıyor. Bu bilgi, News.Cision portalı tarafından şirket kaynaklarına dayanarak bildirildi.
- Güney Kore, Ukrayna’ya ücret karşılığında bile silah tedarik etmeyi reddetti. SBS televizyonunun haberine göre, Ukrayna Savunma Bakanı Umerov başkanlığındaki bir heyet, Güney Kore Cumhurbaşkanı ile görüşmek için Seul’e gitti. Heyet, orta menzilli Chunmoo hava savunma füzeleri, karşı batarya radarları ve 155 mm mühimmat dahil olmak üzere Kore yapımı silahları satın almak istediklerini ifade etti. Ancak Seul, savaş bölgelerine silah satmanın yasalarına aykırı olduğunu ve 2030 yılına kadar talep eden herkese silah sağlamak için yeterli üretim ve stoğa sahip olmadığını belirtti.
- Almanya Dışişleri Bakanlığı, ARD’nin iki Alman gazetecisinin Rusya’dan sınır dışı edilmesi nedeniyle Rusya’nın Berlin Büyükelçisi Sergey Neçayev’i çağırdı. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Moskova’nın eylemlerini kabul edilemez olarak nitelendirdi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova ise Neçayev’in Alman tarafına bu kararın nedenlerini “hatırlatacağını” ifade etti. (Tagesschau)
- Abhazya Parlamentosu, cumhurbaşkanlığı için erken seçim tarihini 15 Şubat 2025 olarak belirleyen bir karar aldı. Bu tarihe kadar cumhurbaşkanlığı görevini, başkan yardımcısı Badr Gunba üstlenecek. Muhalefetin talebi üzerine görevden ayrılan eski Cumhurbaşkanı Aslan Bjania, Kommersant gazetesine verdiği demeçte yeniden aday olmayı planladığını ifade etti.
- Rusya başkanı Vladimir Putin, ülkesinin Oreşnik silah sisteminin savaş alanındaki testlerini, düşman tarafının eylemlerine yanıt olarak sürdüreceğini açıkladı. Putin, Kiev’in Moskova ve St. Petersburg’daki hedeflere defalarca saldırı girişiminde bulunduğunu belirterek, buna karşılık Genelkurmay ve Savunma Bakanlığı'nın Ukrayna topraklarında Oreşnik ile vurulacak hedefleri belirlediğini açıkladı. Putin Kiev'deki "karar alma merkezlerinin" de vurulabileceğini söyledi.
Oreşnik sisteminin çok derinlerde bulunan ve yüksek düzeyde korunan hedefleri bile imha ettiğini söyleyen Rusya Devlet Başkanı, Oreşnik'in çalışma prensibini ise şöyle anlattı:
"Size Oreşnik'in nasıl çalıştığını hatırlatmama izin verin: Onlarca savaş başlığı, güdümlü başlıklar hedefe 10 Mach hızla saldırıyor. Bu saniyede yaklaşık 3 km demek. Hafızam beni yanıltmıyorsa, imha edici elementlerin sıcaklığı 4 bin °C'ye ulaşıyor, Güneş'in yüzeyindeki sıcaklık 5 bin 500-6 bin derece. Dolayısıyla patlamanın merkez üssündeki her şey fraksiyonlara, parçacıklara bölünüyor ve tam olarak toza dönüşüyor."
- Bloomberg ajansı Rusya'nın Avrupa’daki tüm ülkelerden daha fazla füze ürettiğini yazdı. Ajansa göre, ABD’nin Ukrayna’ya askeri yardımı kesmesi durumunda Avrupa'nın bu yardımı telafi etmesi olanaksız.
Bloomberg, Ukrayna ordusunun ABD’den gelen mühimmat ve topçu desteğine bağımlı olduğunu belirtiyor. Ajansın değerlendirmesine göre, Avrupa’nın bu rolü kısa vadede üstlenmesi mümkün değil. Rheinmetall AG ve KNDS gibi şirketler aracılığıyla mühimmat ve topçu üretimini artıran Avrupa ülkeleri, bu tedariki sürdürebilme konusunda zorluklarla karşı karşıya. Bloomberg kaynakları, 2024 yılının Ukrayna’nın savunması açısından kritik bir yıl olacağını ve yeni ABD Başkanı Donald Trump’ın pozisyonunun, Kiev’in müzakerelerdeki gücünü etkileyeceğini düşünüyor.
- Trump’ın Ukrayna özel temsilcisi Keith Kellogg Reagan’ın barış hakkındaki sözlerini hatırlattı. Trump tarafından Ukrayna özel temsilcisi olarak seçilen emekli korgeneral Keith Kellogg X'te yaptığı açıklamada göreve başlamayı dört gözle beklediğini ifade etti.
Kellogg, “Güç yoluyla barışı sağlama ve Amerika’nın çıkarlarını savunma fırsatını sabırsızlıkla bekliyorum” dedi. Ayrıca bu görevi “büyük bir onur” olarak nitelendirdi ve kendini tamamen bu işe adayacağını belirtti. Hem Kellogg hem de Trump, bu pozisyonu “Rusya ve Ukrayna özel temsilciliği” olarak adlandırıyor. (RBC)
- Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu, Rusya’nın “nükleer şemsiyesinin” kimleri koruyacağını açıkladı. Güncellenen nükleer doktrine göre Rusya’nın “nükleer şemsiyesi” öncelikle Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (CSTO) üyelerini kapsıyor. Sergey Şoygu, doktrinin Belarus’a yönelik saldırı durumunda nükleer silah kullanım kriterlerini de içerdiğini belirtti. (Kommersant)
- Slavyansk Bölgesi Başkanı Roman Sinyagovski, insansız hava aracının düştüğü bölgedeki halkın tahliye edildiğini bildirdi. Bölgede Proletarskaya Caddesi’nin Komsolmolskaya Caddesi ile Bolniçnaya Caddesi arasındaki kısmı kapatıldı. Ayrıca Krepstnaya ve Bolniçnaya caddelerinden Proletarskaya Caddesi’ne giriş yasaklandı. Sinyagovski, “Patlayıcı uzmanlarının kararına göre, bölge sakinlerinin geçici olarak evlerini terk etmesi gerekiyor. Tüm operasyonel çalışmalar tamamlandıktan sonra sakinler evlerine dönebilecek” dedi. (BFM)
- Donbas’taki Ukrayna askerleri, cephedeki durumun çıkmaza girdiğini belirtiyor. Bazı askerler müzakerelere başlanması gerektiğini düşünse de toprak tavizleri verilmesine karşı çıkıyor. Bu bilgiyi Bild gazetesi muhabiri Paul Ronzheimer aktardı.
Ronzheimer, Pokrovsk bölgesindeki Ukrayna askerlerini ziyaret etti. Gazeteciye göre, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, cephe hattından 30 kilometre uzaklıkta savunma hatları oluşturuyor, bu da Rus güçlerinin ilerleme ihtimalinden endişe duyulduğuna işaret ediyor. VSU’ya göre, cephede şu anda daha önce görülmemiş yoğunlukta çatışmalar yaşanıyor, ancak Ukrayna birlikleri personel, silah ve mühimmat eksikliği çekiyor.
- Hollanda Silahlı Kuvvetleri Komutanı Onno Eichelsheim şu anda İsveç ve Fransız savaş uçaklarını Ukrayna’ya göndermenin mantıklı olmadığını söyledi. Eichelsheim, Breaking Defense ile yaptığı röportajda, “Fransız ve İsveç savaş uçaklarını göndermek bana mantıklı gelmiyor” ifadelerini kullandı. Komutan, Ukrayna ordusunun şu an için F-16 savaş uçaklarıyla yetindiğini belirtti. Eichelsheim’a göre, gelecekte Ukrayna’nın daha fazla savaş uçağına ihtiyacı olacak ancak pilot sıkıntısı yaşanıyor. (BFM)
- Donald Trump’ın ABD Başkanı olarak seçilmesiyle Ukrayna’daki çatışmanın çözümüne yönelik bir adım olarak emekli Korgeneral Keith Kellog’u özel elçi olarak ataması gündemde. Kellog, Trump yönetiminde ulusal güvenlik danışmanı olarak görev yapmış, deneyimli bir asker ve strateji uzmanı olarak biliniyor.
Aynı zamanfa Fox TV analisti olan 80 yaşındaki Kellog’un sunduğu barış planı, Ukrayna’nın müzakerelere güçlü bir pozisyonda başlaması için askeri desteğin devam etmesini içeriyor. Ancak plan, Ukrayna’nın NATO üyeliğinin belirsiz bir süre askıya alınmasını ve bunun yerine güvenlik garantileri verilmesini öngörüyor. Kellog, bu yaklaşımın uzun vadeli barış ve bölgesel istikrar için gerekli olduğuna inanıyor. Ayrıca, Rusya’nın enerji kaynaklarına ek vergiler getirilmesini ve bu gelirlerin Ukrayna’nın savaş sonrası yeniden inşası için kullanılmasını öneriyor.
Haziran 2024’te Kellog, Fred Fleitz ile birlikte Trump’a sunduğu bir başka barış planında, Kiev’e müzakerelere başlaması koşuluyla askeri yardımın devam edeceğini ve Rusya’nın müzakereleri reddetmesi durumunda desteğin artırılacağını belirtti. Ağustos ayında ise Kellog, Ukrayna’nın askeri başarılarını överek çatışmanın yalnızca diplomatik yollarla çözülebileceğini ifade etti. Kasım ayında Wall Street Journal’a verdiği demeçte, “Sorunları kişisel anlaşmalar yoluyla çözmek daha etkili,” diyerek diyalog ve diplomasiye olan inancını vurguladı.
- ABD Başkanı Joe Biden'ın yönetimi, Ukrayna için 725 milyon dolarlık yeni bir askeri yardım paketi üzerinde çalışıyor. Reuters'in iki kaynağa dayandırdığı haberine göre, bu yardım paketi Amerikan stoklarından sağlanacak ekipmanları içeriyor.Pakette tanksavar silahları, insansız hava araçları, mayınlar, Stinger füze sistemleri ve HIMARS roket sistemleri için mühimmat yer alacak. Reuters, yardım paketinin boyutunun ve içeriğinin önümüzdeki günlerde değişebileceğini belirtti.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin (VSU) uzun menzilli ATACMS füzeleriyle Rusya'nın derinliklerine düzenlediği saldırılarla ilgili sabrın bir sınırı olduğunu vurguladı. VGTRK gazetecisi Pavel Zarubin'e konuşan Lavrov, "Halkımızın karakterini yansıtan birçok atasözümüz var: 'Yedi kez ölç, bir kez kes' ve 'Tanrı sabretti, biz de sabretmeliyiz.' Ancak sabır, sonsuz test edilirse mutlaka tükenir," dedi. Lavrov, ayrıca batılı yetkililere hitaben başka bir atasözüne de değindi: "Rus köylüsü yavaş hareket eder ama hızlı gider." Ancak diplomat, bu sözün ikinci kısmını açıkça ifade etmedi.
- Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Ukrayna’daki çatışmaya müdahil olmaları nedeniyle ABD’nin "korku ve şaşkınlık" yaşayacağını ifade etti. RIA Novosti'ye verdiği röportajda Ryabkov, ABD’nin bu çatışmada bir taraf haline geldiğini ve silahlarının menzili ile coğrafyasını kolaylıkla tartıştığını, bunun geçmişte mümkün olmadığını vurguladı. Diplomat, Rusya'nın eylemlerinin "Amerikalı politikacıları kendilerine getirmeyi" hedeflediğini belirtti.
- Reuters'e göre Amerikan istihbaratı, Ukrayna'nın uzun menzilli ATACMS füzelerini kullanarak Rusya topraklarına saldırmasına izin verilmesinin Moskova'nın nükleer tırmanma riskini artırmadığını düşünüyor, Bu değerlendirme, Rusya'nın Batı menşeli füzelerin saldırılarına yanıt olarak yeni "Oreshnik" füzesini fırlatmasından sonra da değişmedi. İstihbarat değerlendirmelerine göre, ATACMS'in kullanımı "Rusya'nın nükleer hesaplamalarını değiştirmiyor", çünkü Amerikan analistlerine göre nükleer silahların kullanımı Moskova'ya önemli askeri avantajlar sağlamayacak. Bununla birlikte, ABD, Rusya'nın Avrupa'daki tesislere yönelik sabotaj tehditleri de dahil olmak üzere diğer potansiyel misilleme adımları konusunda endişelerini dile getiriyor.
- Astana'da Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev'le görüşmesinin basına açık kısmında konuşan Putin, "Biz hem dostuz hem de iş ilişkilerini sürdürüyoruz. Her şey gerçekten en dinamik, en iyi şekilde gelişiyor, sürekli irtibat halindeyiz" dedi. Tokayev'le yaptıkları görüşmede imzalanmak üzere çok sayıda belge hazırlandığına dikkat çeken Putin, bir ortak bildiri yayınlayacaklarını, ayrıca çeşitli alanları kapsayan anlaşmalar imzalayacaklarını söyledi.
- Rusya, Kazakistan ve Suudi Arabistan, OPEC+ çerçevesinde daha önceki üretim fazlalıklarını telafi etmeye hazır olduklarını açıkladı. Rus hükümetinin Telegram kanalında yaptığı açıklamaya göre, taraflar bu niyetlerini Kazakistan’da gerçekleştirilen üçlü müzakereler sırasında dile getirdi. Ülkeler, gönüllü kısıtlamalar da dahil olmak üzere petrol üretimini azaltma anlaşmasına tamamen bağlı olduklarını vurguladılar ve küresel petrol piyasalarında istikrarın önemine dikkat çektiler.
Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, Kazakistan Enerji Bakanı Almasadam Satkaliev ve Suudi Arabistan Enerji Bakanı Abdülaziz bin Salman ile üçlü görüşmeler gerçekleştirdi. Görüşmede, Kasım 2023’te alınan ve 2024’ün ilk çeyreğinde gönüllü olarak günlük petrol üretiminin 2,2 milyon varil azaltılmasını öngören karar yeniden ele alındı. Suudi Arabistan, Rusya, Kazakistan ve diğer bazı ülkelerin yer aldığı bu anlaşmada, Ekim 2024 itibarıyla kısıtlamaların kademeli olarak kaldırılması ve günlük üretimin 180 bin varil artırılması planlanıyordu. Ancak Eylül ayında yapılan bir toplantıda, Ekim ve Kasım aylarında üretimin artırılmaması yönünde karar alınmıştı.,
- Rusya Devlet Başkanlığı Sözcüsü Peskov, Batı'da Rus gazetecilere yönelik yapılan tacizlere karşı, Rusya'nın elinden gelen en iyi yanıtı vereceğini belirtti. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, bu konudaki durumu değerlendirirken, "Maalesef karşı karşıya olduğumuz gerçek bu, elbette buna en iyi nasıl yanıt vereceğimizi düşüneceğiz" ifadelerini kullandı. Önceden Kanal 1 sunucusu Valeriya Korableva, canlı yayında Alman yetkililerin Kanal 1'in Berlin bürosunu kapattığını, kanalın muhabir ve kameramanının aralık ayının ilk yarısında ülkeyi terk etmek zorunda kalacağını duyurmuştu.
27 Kasım Çarşamba
- Donald Trump, emekli korgeneral Keith Kellogg’u Ukrayna özel temsilcisi olarak atayacağını duyurdu. Trump, sosyal medya platformu Truth Social'da yaptığı açıklamada, Kellogg’un aynı zamanda başkan yardımcısı ve Ukrayna ile Rusya konusunda özel temsilci olarak görev yapacağını belirtti. Trump, “General Keith Kellogg’u bu önemli göreve getirmekten mutluluk duyuyorum. Güç yoluyla barışı sağlayacağız ve Amerika’yı ve dünyayı yeniden güvenli bir yer haline getireceğiz!” ifadelerini kullandı.
RBC'nın aktardığına göre Keith Kellogg, Haziran 2024'te Ukrayna’daki çatışmalar için bir barış planı önerisinde bulunmuştu. Planına göre, Kiev, müzakerelerin başlaması şartıyla silah yardımı almaya devam edecek, Moskova'nın müzakerelere yanaşmaması durumunda ise Ukrayna’ya verilen desteğin artırılacağı mesajı iletilecekti. Kellogg’un önerisinde ateşkesin, mevcut cephe hatlarına dayanarak sağlanması gerektiği belirtiliyordu.
- Rubenin dolar karşısında bir gğnde yüzde 8'den fazla değer kaybetmesibin ardınbdan Rusya Merkez Bankası (MB), yarından başlayarak yıl sonuna kadar iç piyasalarda döviz alımını durduracağını açıkladı. Bu kararın, finansal piyasalardaki dalgalanmayı azaltmak amacıyla alındığı belirtildi. Ancak, MB, Ulusal Refah Fonu'nun kullanımı ve desteklenmesi için döviz satışlarına günlük 8,4 milyar rublelik bir hacimle devam edecek. Diğer yandan bütçe kuralı çerçevesinde yapılan düzenli günlük döviz alım işlemi yapılmayacak.
Geçtiğimiz yıl da benzer bir karar alınmış ve Merkez Bankası, Ağustos ayından yıl sonuna kadar rubledeki değer kaybına karşı döviz alımlarını askıya almıştı.
Bütçe kuralı kapsamında, petrol ve gaz gelirlerinden yıllık 8 trilyon ruble üzerindeki gelirlerin Çin yuanı alımı yoluyla Ulusal Refah Fonu'na aktarılması öngörülüyor. Ancak gelirlerin yetersiz olduğu durumlarda yuan satışları devreye giriyor. Son açıklamalara göre, doların resmi kuru 108 ruble olsa da, Forex piyasasında dolar/ruble kuru 114'e yükselmiş durumda.
- Moskova’daki döviz bürolarında dolar, euro ve yuan için en uygun alış-satış kurları güncellendi. RIA'nın "Nakit Döviz Piyasası" servisi, "Banki.ru" platformu ve bankaların resmi web sitelerinden alınan verilere göre, 18:15 itibarıyla en uygun kurlar şu şekilde:
Dolar için En Uygun Kurlar:
-
Banka "National Standard" (Dobryninskaya ve Polyanka metro durakları): Dolar alışı ₽108,6, satışı ₽106,41.
-
Sovcombank (Şubelerin adresi banka web sitesinde): Dolar alışı ₽108,7, satışı ₽106,5.
Euro için En Uygun Kurlar:
-
Ak Bars Bank (Sukharevskaya, Reçnoi Vokzal, Krestyanskaya Zastava, Otradnoye metro durakları): Euro alışı ₽114,19, satışı ₽112,01.
-
Sotsium-Bank (Sokol metro durağı): Euro alışı ₽114,5, satışı ₽112,5.
- Uluslararası Forex piyasasında dolar kuru 113 rubleyi aştı. Moskova saatiyle 16:00 itibarıyla dolar 113,24 rubleden (+%7,34) işlem görüyor. Bugün içinde dolar birkaç ruble değer kazandı. Euro ise aynı saatte 120,5 rubleye (+%8,96) yükseldi. Mart 2022’den bu yana ilk kez euro 120 rubleyi geçti. 16:10 itibarıyla euro 120,585 rubleden işlem görüyor.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, iki günlük resmi ziyaret kapsamında Astana’ya gitti. Ziyaret sırasında Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile görüşmesi planlanıyor.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Rusya’nın 630 Ukraynalı savaş esirini Ukrayna’ya teslim etmeye hazır olduğunu ve sonraki takasların hazırlıklarına başlanabileceğini açıkladı. Açıklama, YouTube üzerinden yapılan bir basın toplantısında yapıldı.
“Rusya, 630 Ukraynalı esiri eşit koşullarda Kiev’e hemen teslim etmeye hazır. Ancak, takasta yer alacak Rus askerlerinin seçim kararını Ukrayna’ya bırakıyoruz,” diyen Zaharova, her bir askerin dönüşünün aynı derecede önemli olduğunu vurguladı. Kasım ayı başında, Zaharova, Kiev’e 935 Ukraynalı esirin teslim edilmesini teklif ettiklerini duyurmuştu.
- Ukrayna Katar arabuluculuğunda iki çocuğu Rusya’ya teslim etti.
- The Economist dergisi, sızdırılmış istihbarat raporlarını, yetkililerin açıklamalarını ve açık kaynakları inceleyerek, Şubat 2022’de başlayan çatışmalardan bu yana Ukrayna’nın ölü ve yaralı olmak üzere yaklaşık 500 bin asker kaybetmiş olabileceğini bildirdi.
ABD’li yetkililere göre, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin şu ana kadar öldürülen ve yaralanan asker sayısı 300 bini geçti. Diğer kaynaklara göre ise bu kayıplar 500 bin civarında, bunların 60-100 bininin öldürülen askerler olduğu tahmin ediliyor.
- Rusya, Almanya’nın Pervıy Kanal temsilciliğini kapatmasına misilleme olarak ARD medya grubunun iki gazetecisinin akreditasyonunu iptal etti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, gazetecilerin ülkeyi terk etmeleri gerektiğini açıkladı.
- Bloomberg, Avrupa’nın son yılların en soğuk kışını yaşayabileceğini yazdı. Soğuk hava nedeniyle doğal gaz ve elektrik fiyatlarının artması bekleniyor.
Meteorologların tahminlerine göre, Avrupa genelinde kış aylarında sıcaklıklar mevsim normallerinin üzerinde olacak. Ancak Güney Avrupa’da, özellikle İtalya’da düşük sıcaklıklar bekleniyor. Bu durum, ısıtma ihtiyacını Ukrayna’daki çatışmaların başladığından bu yana en yüksek seviyeye çıkarabilir.
- Forex piyasasında dolar kuru 110 ruble sınırını da aştı. Rubledenin günlük değer kaybı yüzde 3'e yakın. Euro ise 115 ruble sınırında.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, Kırım’ın Sevastopol kentindeki Belbek hava üssüne yaklaşık 40 insansız hava aracı (İHA) ile saldırı düzenledi. M Komsomolets'in Teegram haber kanalı Mash'a dayandırdığı habere göre , hava üssüne yönlendirilen dronların yanı sıra "Neptün" gemisavar füzeleri ve kimliği henüz belirlenemeyen balistik füzeler de saldırıda kullanıldı. Mash, bu balistik füzelerin İngiltere yapımı Storm Shadow füzeleri olabileceğini öne sürdü. Rusya Savunma Bakanlığı, saldırıya ilişkin yaptığı açıklamada, hedef alınan 25 İHA'nın tamamının etkisiz hale getirildiğini duyurdu. Ancak, Mash'in haberine göre, bir drona ait enkazın Orlovka bölgesinde, Kaçinskiy otoyoluna yakın bir alana düştüğü bildirildi. Sevastopol Valisi Mihail Razvojayev de hava savunma sistemlerinin sabah saatlerinde Sevastopol üzerinde aktif olduğunu doğruladı.
- Dolar/ruble kuru, uluslararası Forex piyasasında 109 rubleyi aşarak 2022'nin Mart ayından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. 27 Kasım'da dolar/ruble paritesi %3,78 artışla 109,475 rubleye yükseldi. Moskova saatiyle 12:58'de kaydedilen bu seviye, ruble üzerindeki jeopolitik baskının ve ekonomik belirsizliklerin devam ettiğini gösteriyor. Aynı gün Moskova Borsası’nda işlem gören dolar vadeli işlemleri de %1,54 artarak 108,7 ruble seviyesine ulaştı.
Rusya Merkez Bankası, 27 Kasım için doların resmi kurunu 105,06 ruble olarak belirledi. Bu, doların Merkez Bankası tarafından belirlenen kurunun da 2,5 yıl sonra ilk kez 105 rubleyi geçtiğini gösteriyor. Aynı gün euro 110,49 ruble, Çin yuanı ise 14,44 ruble olarak belirlendi. RBC'ya göre uzmanlar, jeopolitik gerilimlerin yanı sıra rublenin değer kaybının temel nedenleri arasında enerji gelirlerindeki azalma ve sermaye hareketlerinin kontrol altına alınmasından kaynaklanan etkiler olduğunu belirtiyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Donetsk'teki Novaya İlinka yerleşim yerinin kontrol altına alındığını duyurdu. Savunma Bakanlığı’na göre, "Merkez askeri birliği başarılı operasyonlar sonucunda bu bölgeyi özgürleştirdi, Batı askeri birliği de Donetsk’in Kirovsk, İvanovka ve Krasniy Liman bölgelerinde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ne darbe indirdi". (Kommersant)
- Rusya Savunma Bakanlığı, 08:30-10:30 saatleri arasında Karadeniz ve Kırım üzerinde Ukrayna’ya ait 25 insansız hava aracının düşürüldüğünü açıkladı. Açıklamada, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin saldırılarında uçak tipi İHA’lar kullandığı belirtildi.
- Rusya Federasyon Konseyi, 2025-2027 yıllarını kapsayan federal bütçe tasarısını oy birliğiyle onayladı. Yasaya göre, 2025 yılı gelirleri 40,3 trilyon ruble, giderleri ise 41,47 trilyon ruble olarak planlanıyor. Bütçe açığı ise 1,17 trilyon ruble olacak.
- Almanya, Rusya’nın Pervıy Kanal televizyonunun Berlin’deki temsilcilik ofisini kapatma kararı aldı. Kanalın Berlin bürosunda çalışan gazetecilerin Almanya’yı terk etmeleri istendi. Karar yerel muhabir İvan Blagoy tarafından duyuruldu. Rusya Dışişleri Bakanlığı ise misilleme yapılacağını açıkladı.
- Gürcistan’ın iktidar partisi Gürcü Hayali, eski futbolcu ve milletvekili Mihail Kavelashvili’yi cumhurbaşkanlığına aday gösterdi. Parti kurucusu ve onursal başkanı Bidzina İvanişvili’nin açıklamasına göre, seçimler 14 Aralık’ta seçici kurul tarafından gerçekleştirilecek. (RBC)
- ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ABD ve G7 ülkelerinin, dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelire dayanarak 50 milyar dolarlık krediyi Ukrayna'ya aktarma sürecini tamamlamak üzere olduklarını açıkladı. Bu açıklama, G7 ülkelerinin toplantısının ardından yapılan bir brifing sırasında geldi. Blinken'in sözlerine göre, söz konusu kaynaklar, Rusya’nın dondurulmuş egemen varlıklarının getirisinden sağlanıyor. Bu kredi, Rusya'nın dondurulmuş egemen varlıklarından elde edilen gelirlerden finanse edilecek. Yani, dondurulan Rus varlıklarının kendisi harcanmıyor ama bu varlıklardan elde edilen faiz ve diğer gelirlere dayanarak kredi kaynağı sağlanıyor.
Rusya'nın 2022’de Ukrayna’da özel askeri operasyon başlatmasının ardından, Avrupa Birliği ve G7 ülkeleri, Rusya’nın yaklaşık 300 milyar euro değerindeki döviz rezervlerini dondurdu. Bu varlıkların önemli bir kısmı, Belçika merkezli Euroclear'da tutuluyor. Sadece 2023'te bu dondurulmuş varlıklardan 4,4 milyar euro gelir elde edilirken, 2024'ün ilk altı ayında bu rakam 1,74 milyar euroya ulaştı. G7 ülkeleri, bu fonlarla Ukrayna’ya 2025 yılı sonuna kadar iki dilim halinde kredi sağlama planını Haziran ayında duyurmuştu. Kredinin geri ödemesinin ise 45 yıl içinde tamamlanması öngörülüyor.
- ABD Başkanı Joe Biden'ın, Kongre’ye Ukrayna’ya 24 milyar dolarlık ek yardım sağlanması için gizli bir talepte bulunduğu iddia edildi. Politico'nun Beyaz Saray bütçe belgelerine dayandırdığı haberine göre, bu ek fonların büyük kısmı askeri harcamalara ayrılacak. Biden’ın, görevi seçilmiş başkan Donald Trump’a devretmeye hazırlanırken bu talebi gizlice yaptığı belirtiliyor. (M. Komsomoltes)
- Eski Almanya Başbakanı Angela Merkel, NATO içerisinde Rusya’ya karşı güvenilir bir caydırıcılık sistemi oluşturulması gerektiğini söyledi. Die Zeit’e konuşan Merkel, bu konuda Avrupa’nın tek başına hareket edemeyeceğini ve ABD ile iş birliği yapmasının şart olduğunu belirtti. Yeni yayımlanan "Özgürlük" adlı anı kitabında, Merkel, 2014’te Kırım’ın ilhakı sonrası Moskova’ya yönelik izlediği politikaları savunarak, o dönemdeki kararlarını hatalı bulmadığını vurguladı. Kitap, Merkel’in hem Doğu Almanya’daki diktatörlük altında hem de birleşmiş Almanya’nın demokrasisi içinde geçen hayatını anlatırken, Rusya-Ukrayna savaşı gibi güncel gelişmelere de değiniyor.
- Gece Kiev başta olmak üzere Ukrayna'ya yönelik yoğun bir "Şahed" dron saldırısı gerçekleştiği bildiriliyor. Ukrayna makamlarına göre, salı günü gece rekor sayıda, toplamda 188 "Şahed" dronuyla yapılan saldırının ardından, gündüz de Ukrayna hedeflerine İHA'larla saldırıdı. Kayıplar konusunda bilgi verilmedi.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bugün ziyaret edeceği Kazakistan'ın en büyük ekonomik ortağının Rusya olduğunu belirtti. Kremlin’in sitesinde yayımlanan ve Kazakistan Pravda gazetesinde yer alan makalesinde Putin, Rusya’nın Kazakistan ekonomisine yaptığı yatırımların 13 milyar dolara ulaştığını ifade etti. Ayrıca, iki ülke arasındaki ticaret hacminin geçtiğimiz yıl 28 milyar dolarla rekor kırdığını, bu yılın ilk dokuz ayında ise 20 milyar doları aştığını vurguladı. Kazakistan’da Rus katılımlı 23 binden fazla işletme faaliyet gösterirken, iki ülke özellikle sanayi ve yüksek teknoloji alanlarında tam döngülü yeni üretim tesisleri inşa etmeye odaklanıyor.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Batı'nın Rusya'nın ülke içlerine yönelik füze saldırılarına verilecek yanıt konusundaki uyarılarını görmezden geldiğini söyledi. Lavrov, Batı tarafından gerçekleştirilen bu saldırıları "gerilimi tırmandıran bir adım" olarak nitelendirerek, "Başkan Vladimir Putin, 21 Kasım'daki televizyon konuşmasında, bu tür saldırılara nasıl yanıt vereceğimizi açıkça ifade etti. Rusya vatandaşlarına ve altyapısına zarar veren herkes hak ettikleri cezayı alacak" dedi. (rg.ru)
- RBC'nın haberine göre Moskova’da bir kişi daha devlet ihaneti suçlamasıyla tutuklandı. 26 Kasım’da Meşçanskiy Bölge Mahkemesi kayıtlarında yer alan bilgilere göre, dava Omelçenko T.N. hakkında açıldı ve aynı gün tutuklama talebi kabul edildi. Ayrıca, önceki gün Volgograd bölgesinden 20 yaşındaki bir kişi, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ne maddi destek sağladığı iddiasıyla devlet ihaneti suçlamasıyla gözaltına alındı. FSB’nin açıklamasına göre, bu kişi gönderdiği paraların Ukrayna ordusu için insansız hava araçları satın alınmasında kullanıldığını itiraf etti ve 20 yıla kadar hapis cezası alabilir.
- NATO, Rusya'nın geçtiğimiz hafta Dnipro'ya "Oreşnik" balistik füzesiyle gerçekleştirdiği saldırının ardından Ukrayna'ya desteğini yineledi. Salı günü düzenlenen NATO-Ukrayna Konseyi büyükelçiler toplantısında, Ukrayna askeri yetkilileri video konferans yoluyla saldırıya dair bilgi verdi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, birlik gruplarının komutanlarını değiştirme gerekçesiyle bir rotasyon gerçekleştirdi. RBC'nın haberine göre Doğu Askeri Grubu'nun komutanlığına Korgeneral Andrey Ivanaev, Güney Askeri Grubu'nun komutanlığına ise Korgeneral Aleksandr Sançik atandı. Eski Güney Askeri Grubu komutanı Orgeneral Gennadiy Anaşkin, Frunze Askeri Akademisi'nin başkanlığına çekildi. Bakanlık kaynakları, bu değişikliklerin planlı bir rotasyonun parçası olduğunu ve komutanların görevlerinde yenilik yapabilmeleri için düzenli değişimlerin gerekli olduğunu belirtti.
- Norveç, Ukrayna’ya yaptığı mali yardımı artırmayı planlıyor. 2024 yılında Ukrayna’ya 2,4 milyar dolar yardımda bulunan Norveç, 2025 yılında bu miktarı 2,7 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor. Başbakan Jonas Gahr Støre, Ukrayna'daki durumun ciddiyetine dikkat çekerek, Norveç’in Ukrayna’ya verdiği desteğin güçlü ve kararlı bir şekilde devam etmesi gerektiğini belirtti. Ancak, muhalefet, önerilen yardımın yetersiz olduğunu savunarak, bu miktarın 45 milyar krona (yaklaşık 4 milyar dolar) çıkarılmasını talep ediyor.
- Rusya'daki bankalar, artan enflasyon ve savunma harcamaları ile rublenin değer kaybının ekonomiye etkisi nedeniyle Merkez Bankası'nın para politikasını daha da sıkılaştırmasına hazırlık yapıyor. Aralık ayında Merkez Bankası'nın politika faizini %23’e, Şubat ayında ise %25’e yükseltebileceği öngörülüyor. Alfa-Bank analistlerinin raporuna göre, bankaların beklentileri son bir ayda belirgin şekilde değişti. Ekim sonunda, piyasa %21 olan mevcut faiz oranını zirve olarak öngörürken, şimdi bankalar en az iki faiz artışı daha bekliyor ve 2025 sonunda faiz oranının %23 seviyesinde kalacağını tahmin ediyor.
- İngiltere'de ABD Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan üç askeri üssün üzerinde kimliği belirsiz dronlar tespit edildiği bildirildi. BBC'nin aktardığına görei İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri'nden (RAF) yaklaşık 60 uzman, dronların kaynağını belirlemek için soruşturma başlattı. Geçtiğimiz hafta Suffolk'taki Lakenheath ve Mildenhall üsleri ile Norfolk'taki Feltwell üssü yakınlarında dronlar gözlemlendi ve takip eden gecelerde de birkaç dron daha tespit edildi. ABD Hava Kuvvetleri yetkilileri, dronların küçük boyutlu olduğunu ve herhangi bir zararlı faaliyet göstermediğini ifade etti. İngiliz askeri yetkililer, bu dron uçuşlarının bir yabancı devlet tarafından düzenlenmiş olabileceğinden endişe duyuyor.
- "The Joe Rogan Experience" adlı ABD'de en çok dinlenen podcast’in sunucusu Joe Rogan, son yayınında Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’e küfür ederek sert eleştiriler yöneltti ve ABD Başkanı Joe Biden’ı, Ukrayna’nın Amerikan füzeleriyle Rusya’yı hedef almasına izin verdiği için eleştirdi. "Zelenskiy, Putin'in korktuğunu söylüyor. S... git, adamım. S... gidin, siz. Sizler Üçüncü Dünya Savaşı'nı başlatmak üzeresiniz" diyen Rogan'ın bu açıklamaları, hem ABD hem de Ukrayna sosyal medyasında büyük yankı uyandırdı. Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi'nden bir yetkili, bu çıkışa dair sosyal medya platformu X'te zaten birçok mizahi ve yaratıcı tepki verildiğini belirterek, ek bir resmi açıklamaya gerek görmediklerini söyledi.
- Ünlü Sırp yönetmen Emir Kusturica, Rus vatandaşlığı almak istediğini açıkladı. Moskova-24 kanalına verdiği röportajda Kusturica, Rus pasaportuna sahip olmanın, Rusya'da film çekme planlarını kolaylaştıracağını belirtti. Halihazırda Sırp ve Fransız vatandaşlıklarına sahip olan yönetmen, "kendini zaten bir Rus olarak hissettiğini" söyledi. 24 Kasım'da 70. yaşını kutlayan Kusturica, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Patrik Kirill’den tebrik aldı, ayrıca 1. derecede Seraifim Savaşçı Nişanı ile ödüllendirildi.
26 Kasım Salı
- Rusya Savunma Bakanlığı, ATACMS füzeleriyle yapılan saldırı sonucu yaralanan askerler olduğunu açıkladı. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Kursk bölgesinde iki ATACMS füzesinin isabet etmesiyle S-400 savunma sistemi birliğinin radar sistemi hasar gördü. Saldırı, 23 Kasımda Kursk bölgesindeki Lotarevka köyü yakınlarında, Kursk’un 37 km kuzeybatısında bulunan S-400 birliğine beş ATACMS füzesinin atılmasıyla gerçekleşti. Bakanlığa göre, üç füze Pantsir hava savunma sistemi tarafından imha edildi, ancak iki füze hedefe ulaştı. Yaralananların sayısı belirtilmezken, radar sisteminin zarar gördüğü aktarıldı.
Bir diğer olay, 25 Kasımda, sekiz ATACMS füzesinin Halino yerleşimi yakınlarındaki Kursk-Vostoçnıy havaalanına yapılan saldırıyla meydana geldi. S-400 ve Pantsir savunma sistemleri yedi füzeyi düşürdü, ancak bir füze hedefe ulaştı. Füze parçalarının düşmesi sonucu iki asker hafif yaralanırken, altyapı unsurları hafif hasar gördü. Savunma Bakanlığı, durumun kontrol altında olduğunu ve “karşı önlemlerin hazırlandığını” belirtti. (Kommersant)
- Kremlin, Alman Şansölyesi Olaf Scholz’un ofisiyle varılan uzlaşılar hakkında bilgi verdi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Olaf Scholz arasındaki görüşmede, ileriye dönük temaslar konusunda anlaşmaya varılamadı, ancak yardımcılar düzeyinde iletişimin devam etmesi kararlaştırıldı. Putin’in yardımcısı Yuri Uşakov, “Gerekli olduğu durumlarda Alman meslektaşımla telefonda görüşme konusunda mutabık kaldık, ki bunu zaten zaman zaman yapıyoruz,” dedi. Putin ve Scholz, 15 Kasım’da, Aralık 2022’den bu yana ilk kez telefonda görüşmüştü. (RBC)
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Oreşnik denemeleri sonrası yaptığı açıklamaların Batı tarafından duyulduğundan emin olduklarını söyledi. Peskov “Rusya Federasyonu’nun pozisyonu, Vladimir Putin tarafından açıkça dile getirildi. Başkanın ifade ettiği tüm tezlerin kolektif Batı ülkeleri tarafından iyi bir şekilde duyulduğuna şüphemiz yok,” şeklinde konuştu. (BFM)
- Birleşik Krallık’ın Moskova Büyükelçiliği Siyasi Departmanı İkinci Sekreteri Wilks Edward Pryor’un akreditasyonu iptal edildi. FSB, Pryor'u Rusya’nın güvenliğini tehdit eden “istihbarat ve yıkıcı faaliyetlerde bulunmakla” suçladı. Özel servis bilgilerine göre, diplomat ülkeye giriş izni alırken kasıtlı olarak yanlış bilgiler verdi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Pryor’a ülkeyi iki hafta içinde terk etmesini emretti. Ayrıca, Birleşik Krallık Büyükelçisi Nigel Casey, Rusya Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı. (Kommersant)
- Rus savunma sanayii konsorsiyumu Rosteh'in pahalı krediler nedeniyle ürün ihracatını durdurmasına yol açabileceği bildiriliyor. Rosteh Başkanı Sergey Çemezov, 25 Ekimde politika faizinin yüzde 21’e yükseltilmesinin ardından ihracatın durabileceği uyarısında bulunmuştu. Çemezov uyarısını bu gün de yineledi. (Kommersant)
- 1 Kasım 2024 itibarıyla Rusya İçişleri Bakanlığı’ndaki personel açığının 173 bin 800 kişi olduğu, yani kadroların yüzde 18,8’inin boş olduğu açıklandı. Bakanlık resmi temsilcisi İrina Volk’un verdiği bilgilere göre, bu rakam Mayıs 2024’te 152 bin kişi olarak kaydedilmişti.
- Forex küresel döviz piyasasında Amerikan doları kuru, 11:20 itibarıyla 105,2 rubleye yükseldi. Euro kuru ise 110,2 rubleye ulaştı. Bugün için Rusya Merkez Bankası tarafından belirlenen resmi dolar kuru 103,7908 ruble olarak açklanmıştı.
Moskova Borsası’nda yuan kuru da yüzde 0,42 artışla 14,4 rubleye yükseldi. Ayrıca, Moskova Borsa Endeksi sabah saatlerinde 2024 yılının en düşük seviyesine inerek 2504,85 puana geriledi. Maliye Bakanı Anton Siluanov, ihracatçılar için ruble kurunun politika faiz oranından daha önemli bir faktör olduğunu ifade etti. Bakan, mevcut ruble kurunun ihracatı desteklediğini belirtti. (Kommersant)
- Rusya Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitri Peskov, The New York Times gazetesinin bazı Amerikan yetkililerinin Ukrayna’ya nükleer silahların geri verilmesi olasılığını değerlendirdiğine dair yayınını yorumladı. Sözcüye göre bu tür girişimler, çatışmanın tırmanmasından çıkar sağlayan “son derece aşırı bir kanattan” kaynaklanıyor. Peskov, günlük basın toplantısı sırasında “Çatışmayı tırmandırmayı hedefleyen en kışkırtıcı çizginin bile aşırı uçta bir kanadı var. Bu görüş de onlara ait. Bu, hiçbir sorumluluk duygusu taşımayan insanların sorumsuzca yaptığı değerlendirmelerdir,” ifadelerini kullandı.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Kuzey Atlantik İttifakı’nın artık tüm nezaket kurallarını bir kenara bırakarak Rusya’ya yönelik gerçek niyetlerini açıkça ifade etmeye başladığını söyledi. Lavrov, NATO Askeri Komite Başkanı Rob Bauer’in, doğrudan bir silahlı çatışma durumunda Rusya’ya yönelik önleyici hassas saldırılar yapılabileceği yönündeki açıklamasını şu sözlerle değerlendirdi:
“Sanırım burada yorum yapılacak bir şey yok, nezaket kuralları tamamen terk edildi ve gerçek niyetler artık açıkça ifade ediliyor.” (Tass)
- Birleşik Krallık Savunma Bakanı John Hili, Ukrayna çatışmasının kritik bir aşamaya girdiğini açıkladı. Hili, küresel tehditlerin arttığını ve NATO üyesi ülkelerin savunmalarını güçlendirme zamanının geldiğini belirtti. TASS’ın aktardığına göre, Hili Avrupa ülkelerinin sınır güvenliği ve savunma sanayisi firmalarının ortak sanayi programlarının aktif hale getirilmesi üzerinde birlikte çalıştığını vurguladı. Ayrıca, Almanya, İtalya, Polonya ve Fransa’dan mevkidaşlarının askeri harcamaların artırılmasının gerekliliğini görüştüklerini ifade etti.
- Rusya Devlet Duması’na, Rusya’da yasaklı bazı organizasyonların geçici olarak yasaklı listeden çıkarılmasını öngören bir yasa tasarısı sunuldu. Tasarının gerekçesinde, mevcut yasal düzenlemelerde yasaklı bir organizasyonun faaliyet yasağının askıya alınmasını mümkün kılacak bir mekanizmanın bulunmadığı belirtildi. Tasarı, milletvekilleri ve senatörlerden oluşan bir grup tarafından hazırlandı. İnterfax’ın aktardığına göre, bu belge, “Taliban” hareketinin (Rusya’da yasaklanmış bir terör örgütü) terör örgütleri listesinden çıkarılmasını sağlayabilir.
- Moskovskiy Komsomolets gazetesi Moskova'da 25 yaşındaki bir Türk kadının Moskva-Siti'de hayatını kaybettiğini yazıyor. Habere göre iş merkezindeki bir gece kulübünde dansöz olarak çalışan genç kadın, gösteri öncesinde aniden fenalaşarak hastaneye kaldırıldı, ancak hayatını kaybetti. Gazete ismi açıklanmayan kadının kalp krizi geçirdiğini yazdı.
- ABD, Ukrayna'ya uzun menzilli ATACMS füzelerini "öz savunma" amacıyla kullanma izni verdiğini ilk kez resmen açıkladı. Beyaz Saray Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, bu iznin özellikle Kurks ve çevresindeki durumlar için geçerli olduğunu belirtti. Kirby, "Şu anda acil ihtiyaç halinde ATACMS’i meşru müdafaa amacıyla kullanma kabiliyetine sahipler. Ve şu anda Kursk ve Kursk bölgesinde olup bitenin bu olduğu açık" dedi. John Kirby, "Ukrayna ordusuna Amerikan yapımı ATACMS füzeleriyle hedef seçimi konusunda talimat verdiğini" söyledi, "Açıkça, yönergelerimizi değiştirdik ve belirli hedef türlerine saldırılar düzenleyebileceklerini belirttik" dedi.
ABD yönetimi, bu kararla ilk kez Ukrayna'nın bu tür silahları kullanmasındaki kısıtlamaları kaldırmış oldu. 17 Kasım'da The New York Times, Başkan Joe Biden'ın Ukrayna'nın Rusya'ya yönelik saldırılarda ATACMS füzelerini kullanmasına yönelik kısıtlamaları kaldırdığını bildirmişti. Gazete, iznin öncelikle Kursk bölgesini kapsadığını, ancak diğer bölgeler için de bu kısıtlamanın kaldırılabileceğini belirtmişti. Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise Ukrayna'nın 300 kilometreye kadar menzile sahip saldırılar için izin aldığını ifade etti.,
- Bloomberg'e göre, İngiltere hükümeti Kiev'e birkaç hafta önce onlarca yeni Storm Shadow seyir füzesi gönderdi, ancak bu bilgi kamuoyuna duyurulmadı. Bu, Temmuz başında göreve başlayan İngiltere'nin yeni Başbakanı Keir Starmer dönemindeki ilk füze teslimatı oldu. Kaynaklar, Ukrayna'nın uzun menzilli füze stoklarının tükenmesinin ardından bu teslimatların yapıldığını belirtti. Ancak kaç füze gönderildiği ve kesin tarih konusunda detay verilmedi.
- Ukraynalı DeepState analitik merkezine göre, Rus askerleri 24 Kasım'da Harkov bölgesindeki Oskol Nehri'ni geçerek Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin karşı yakadaki pozisyonlarını ele geçirdi. Eğer Uzmanlar "Rusya bu bölgede bir köprübaşı oluşturabilirse, bu, 20 kilometre güneyde bulunan Kupyansk savunmasını tehdit edebilir" değerlenirmesini yapıyor. Analistler bu hareketi Rus ordusunun "beklenmedik bir operasyonu" olarak nitelendirdi. Rus birliklerinin Dvureçnoye köyünden nehir üzerinden botlarla geçerek, karşı kıyıdaki Novomlinsk'in güneyinde konuşlandığı bildirildi. DeepState, bu operasyonun basit bir geçiş olmadığını, Ukrayna birliklerinin pozisyonlarının kaybedildiğini vurguladı. (BBC)
- Rusya’nın Rostov, Bryansk, Belgorod, Kursk, Oryol, Voronej ve Kırım bölgelerinde toplamda 39 uçak tipi insansız hava aracının (İHA) engellendiği belirtildi. (Sputnik)
- Ukrayna, Rusya'nın Zaporojye şehrine yönelik büyük bir saldırı başlatacağı endişesiyle hazırlıklarını sürdürdüğü iddia edildi. İngiliz The Economist'in aktardığı istihbarat bilgilerine göre, Rusya'nın bu bölgeye 130 bin askerden oluşan büyük bir kuvvet yoğunlaştırabileceği belirtiliyor. Kiev yönetimi, mevcut birliklerle böyle bir saldırıya karşı koymanın son derece zor olacağından endişe ediyor. Zaporojye, Ukrayna için hayati bir öneme sahip; bu şehir, Avrupa'nın en büyük metalurji tesislerinden biri olan "Zaporizhstal" ve askeri alanda kritik rol oynayan "Motor Siç" gibi ağır sanayi merkezlerini barındırıyor. Şehrin kaybı, Ukrayna'nın ekonomik ve askeri kapasitesine büyük bir darbe olarak değerlendiriliyor. (K. Pravda)
- Başkan Putin, Federal Tıbbi ve Biyoloji Ajansı'nın (FMBA), Ukrayna’daki askeri operasyon bölgelerinde bugüne kadar 77 bin askeri personele tıbbi yardım sağladığını açıkladı. Toplamda 125 binden fazla kişi, askeri ve sivil dahil olmak üzere sağlık hizmetlerinden faydalandı. Kursk bölgesinde yoğun çatışmalar sırasında günde 300-400 yaralı askere yardım sağlanırken, bölgede toplamda 3 binden fazla ameliyat gerçekleştirildi ve 2 bin kişi tahliye edildi.
- Bloomberg'in haberine göre, Avrupa Birliği'nde Rusya'ya yönelik yeni bir yaptırım paketi şekilleniyor. Bu paket, 45'ten fazla Rus petrol tankerine yaptırımların yanı sıra yaklaşık 50 kişiye giriş yasağı ve 30 kuruluşa ait varlıkların dondurulmasını içerecek. AB Komisyonu'nun, Rus petrol tankerlerinin Avrupa limanlarına girişini ve "riskli taşımacılığa" erişimini yasaklamayı planladığı belirtiliyor. Ayrıca, Rus petrol taşımacılığıyla ilgili şirketler, yöneticileri ve askeri ekipman üreticileri de yaptırımlardan etkilenecek. Yaptırım listesinde, Rusya'ya çift kullanımlı teknoloji ve insansız hava aracı üretiminde kullanılan bileşenler sağladığı düşünülen İran, Hindistan, Çin, BAE, Tayland ve Sırbistan'daki bazı firmaların yanı sıra Kuzey Koreli askeri yetkililer de yer alabilir. AB ülkelerinin temsilcilerinin bu yeni yaptırım paketini 27 Kasım'da görüşmeye başlayacağı ve paketin yıl sonuna kadar kabul edilebileceği öngörülüyor. (Kommersant)
- Financial Times’ın iddiasına göre, Rusya, Yemen’den özellikle Husi bağlantılı ağlar aracılığıyla yüzlerce paralı asker topluyor. Yüksek maaş, kazançlı işler ve Rus vatandaşlığı vaatleriyle cezbedilen bu askerlerin, vaatlerin aksine zorla cepheye gönderildiği iddia ediliyor. Yemen’deki ekonomik kriz ve işsizlik bu askerlerin katılımında etkili olurken, bu durum Husi yönetimi ile Rusya arasındaki bağlantıların derinleştiğine işaret ediyor.
- Rusya’dan üst düzey bir heyete başkanlık eden Güvenlik Konseyi Sekreteri Şoygu’nun Taliban geçici hükümet temsilcileri ile görüşmek üzere Afganistan’ın başkenti Kabil’i ziyaret ettiği bildirildi.
Sputink muhabirinin aktardığı üzere, üst düzey bir heyete başkanlık eden Rusya Güvenlik Sekreteri Sergey Şoygu, Taliban geçici hükümet temsilcileri ile görüşmek üzere Afganistan’ın başkenti Kabil’i ziyaret etti. Açıklamaya göre, ziyaret çerçevesinde geçici Taliban hükümetinin üst düzey temsilcileriyle görüşme 4 tur şeklinde gerçekleştirildi. (Sputnik)
- NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, ittifakın güney kanadındaki temasları kapsamında Türkiye'yi ziyaret etti ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi. Görüşmelerde, Ankara'nın Ukrayna krizinde potansiyel arabuluculuk rolü önemli bir konu olarak ele alındı. Ayrıca, Rutte'nin önceki günlerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD'nin seçilmiş Başkanı Donald Trump ile temasları, toplantının stratejik önemini artırdı. Erdoğan, görüşmede Ukrayna-Rusya savaşı, Filistin'deki çatışmaların sonlandırılması, terörle mücadelede ortak adımlar ve Türkiye'nin 2026'da NATO Zirvesi'ne ev sahipliği yapma planlarını gündeme getirdi.
Rutte'nin gezisi Türkiye ile sınırlı kalmadı, Rutte Yunanistan'a geçerek Başbakan Kiryakos Miçotakis ve diğer yetkililerle NATO'nun Güney Kıbrıs’ın üyelik planları gibi hassas konuları tartışacak. Bunun yanı sıra, NATO’nun Ukrayna krizine yönelik stratejisi, Mark Rutte’nin diplomasi maratonunun ana gündemi olmaya devam ediyor. İngiltere’de Başbakan Keir Starmer ile yaptığı görüşmede, Ukrayna’ya kış öncesinde güçlü bir destek sağlanmasının önemi vurgulandı ve İngiltere’nin savunma harcamalarını artırma planları ele alındı.
- Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) yönetimi, mevcut Başbakan Olaf Scholz'u yaklaşan erken genel seçimlerde başbakan adayı olarak oybirliğiyle belirledi. Karar, 11 Ocak'ta düzenlenecek parti kongresinde resmen onaylanacak. Scholz, adaylığı sırasında yaptığı açıklamada, Almanya'nın Ukrayna'ya yaptığı mali yardımları desteklediğini, ancak Kiev'e Taurus tipi uzun menzilli füzelerin verilmesine ve bu silahlarla Rusya topraklarının hedef alınmasına karşı olduğunu ifade etti. Scholz, bu adımların daha büyük bir çatışmayı tetikleyebileceğine dikkat çekerek, barışçıl bir çözüm için dengeli bir yaklaşım gerektiğini belirtti.
- Moskova'nın Tsaritsyno bölgesindeki bir depoda çıkan yangının alanı kısa sürede 3 bin metrekareye ulaştı. Saat 17:00 civarında başlayan yangın, hızla yayılarak büyük bir tehlike yarattı. Depoda freon gazı dolu tüplerin bulunduğu ve patlamaların duyulduğu bildirildi. Yangının söndürülmesi için 75 itfaiyeci, 31 araç ve Ka-32 itfaiye helikopteri devreye sokuldu. Ayrıca, su taşıyan özel bir yangın söndürme treni de olay yerine sevk edildi. MÇS'nin açıklamasına göre yangın kontrol altına alındı.
- Washington'daki bir mahkeme, 2020 başkanlık seçimlerine müdahale ve 2021'deki Kongre baskınıyla ilgili Donald Trump'a karşı açılan ceza davasını kapattı. Hakim Tanya Chutkan'ın kararında, davanın itiraz hakkı olmaksızın düşürülmesine hükmedildi. Trump’ın geçiş ekibi iletişim direktörü Steven Chang, Adalet Bakanlığı'nın bu adımını "hukukun üstünlüğü için büyük bir zafer" olarak nitelendirdi. Karar, Özel Savcı Jack Smith'in Trump'a yönelik suçlamaların reddedilmesi talebiyle mahkemeye başvurmasının ardından geldi. Smith, Adalet Bakanlığı'nın seçilmiş bir başkana karşı dava yürütemeyeceğini ve bu nedenle davaların yemin törenine kadar kapatılması gerektiğini savundu. Ayrıca, Trump'ın gizli belgelerle ilgili başka bir soruşturmanın da durdurulması gerektiği belirtildi.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Telegram kanalında yaptığı açıklamada, ABD Adalet Bakanlığı'nın, başkanlık seçimlerini kazanan Donald Trump aleyhindeki tüm federal davaları düşürme kararının, ABD adalet sisteminin 'şaşırtıcı döngüselliğini' gösterdiğini belirtti. Zaharova, "Çünkü bu iş çözüldü, değil mi? Amerikan demokratik adaleti her dört yılda bir inanılmaz bir döngüsellik sergiliyor ve mutlak bir tarafsızlık sunuyor; seçimden önce ve hemen sonra, hiç de benzer olmayan iki sonuçla. İşte Amerikan demokrasisi böyledir" diye yazdı. (Sputnik)
- Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Rusya’nın orta ve kısa menzilli füzeleri, özellikle de yeni Oreşnik füzesini Asya-Pasifik dahil olmak üzere farklı bölgelerde konuşlandırmasının ABD’nin alacağı kararlara bağlı olduğunu söyledi. Ryabkov, “Bu, defalarca dile getirilen seçeneklerden biri. Amerikan sistemlerinin herhangi bir bölgede varlığı, askeri-teknik yanıtlarımız dahil olmak üzere, sonraki adımlarımızı belirleyecek,” dedi (TASS).
- Eski Almanya Başbakanı Angela Merkel, BBC’ye verdiği bir röportajda, Rusya’nın nükleer potansiyelinin korkutucu olduğunu ve kitlesel imha silahlarının kullanımını önlemek için her şeyin yapılması gerektiğini söyledi. Merkel, “Neyse ki, Çin de bir süre önce bu konuda benzer açıklamalar yaptı. Korkuya kapılmamalıyız, ancak Rusya’nın ABD ile birlikte dünyanın en büyük nükleer güçlerinden biri olduğunu kabul etmeliyiz. [Rusya’nın] potansiyeli korkutucu,” ifadelerini kullandı.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Federal Tıbbi-Biyolojik Ajansı (FMBA) Başkanı Veronika Skvortsova ile bir araya geldi. Skvortsova, Ukrayna’daki askeri operasyon sırasında FMBA ekiplerinin 77 bin askere tıbbi yardım sağladığını bildirdi. (Kommersant)
- Rusya Savunma Bakanlığı, son 24 saatte sekiz balistik füzenin engellendiğini açıkladı. Açıklamada ayrıca altı JDAM güdümlü bomba ve 45 insansız hava aracının da hava savunma sistemleri tarafından imha edildiği belirtildi. Müdahalelerin hangi bölgelerde gerçekleştiği açıklanmadı.
- Birleşik Krallık, Rusya’ya yönelik yaptırımlarını genişleterek, AlfaStrakhovanie ve VSK sigorta şirketlerinin yanı sıra Rusya ile bağlantılı 30 deniz taşıtını listeye ekledi. Bu taşıtların, "Ukrayna’nın istikrarını bozacak faaliyetlerde bulunduğu ve Rus hükümetine destek sağlayarak kazanç elde ettiği" iddia ediliyor. Listeye alınan gemiler arasında Panama bayrağı taşıyan Cepheus ve Ksena ile Bratsk, Belgorod, Antarktika, Krasnoyarsk ve Viktor Bakaev yer alıyor. Bu gemilerin Rusya’dan üçüncü ülkelere petrol ve petrol ürünleri taşıdığı belirtildi. (Kommersant)
- Eurostat verilerine göre, Avrupa Birliği’nin Rusya’dan sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatı, 2021 yılı başına kıyasla %150 arttı. 2024’ün üçüncü çeyreğindeki LNG ithalat hacmi, 2021’in ilk çeyreğindeki rakamı %2 oranında geçti.
- Yeltsin Merkezi, New York’taki New School Üniversitesi profesörü ve siyaset bilimci Nina Kruşçeva'nın büyük dedesi Nikita Kruşçev hakkında yazdığı kitabın sunumunun "teknik nedenlerle" iptal edildiğini duyurdu. “Nikita Kruşçev: Sistem Dışında Bir Lider” adlı kitabın sunumu 26 Kasım’da gerçekleşecekti. Nina Kruşçeva Rusya'nın Ukrayna'ya düzenlediği operasyona karşı çıkan isimler arasında. (BFM)
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Le Monde gazetesinin Birleşik Krallık ve Fransa’nın Ukrayna’ya asker gönderme olasılığını tartıştığına dair haberlerinin doğruluğu konusunda emin olmadıklarını söyledi. Peskov Avrupa’da bu konuda bir fikir birliği olmadığını da belirtti. Peskov, Avrupa’nın bazı başkentlerinden bu tür fikirlerin daha önce dile getirildiğini ancak karşıt argümanların da öne sürüldüğünü söyledi. Sözcü “Avrupalılar arasında bu konuda bir birlik yok, ancak elbette bazı ‘hararetli kafalar’ ortaya çıkıyor,” diye ekledi.
- Dmitri Peskov, Donald Trump’ın gelecekteki Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak belirlenen Mike Waltz’ın, Ocak 2025’ten itibaren Ukrayna’da barışçıl bir çözüm için çalışmalara başlanacağını ifade eden açıklamasını değerlendirdi. Peskov, Waltz’ın bu sürece dair yaptığı açıklamada, olası müzakerelerin detaylarının tartışıldığını belirttiğini söyledi. Waltz, “Müzakerelere kimlerin katılacağı, bir ateşkes anlaşmasının nasıl sağlanacağı, tarafların nasıl masaya oturtulacağı ve olası bir anlaşmanın sınırlarının ne olacağı gibi konular üzerinde çalışılması gerekiyor” ifadelerini kullanmıştı.
Peskov ayrıca, Trump’ın destekçileri ve gelecekteki yönetiminde görev alacak isimlerin sık sık “barış” ya da “barış planı” ifadelerini dile getirdiğini vurguladı. Ancak mevcut Biden yönetiminin temsilcilerinden böyle bir yaklaşım görmediklerini belirten Peskov, “Şu anda kışkırtıcı ve gerilimi tırmandırıcı eylemlerle karşı karşıyayız; bu da bizim için mevcut gerçekliği oluşturuyor” dedi.
- Kremlin Sözcüsü Peskov, Ukrayna’dan 46 Kursk bölgesi sakininin dönüşünün “çok zor müzakereler” sonucunda mümkün olduğunu açıkladı. Peskov, yetkililerin, Ukrayna’nın Kursk bölgesine yönelik askeri müdahaleleri sırasında zorla Ukrayna’ya götürülen Rus vatandaşlarını geri getirmek için her türlü çabayı göstermeye devam edeceklerini vurguladı.
- Rusya, ABD’ye yeni büyükelçi atamak için hazırlık yapıyor. Kommersant'ın bilgi sahibi kaynaklara dayandırdığı habere göre, bu görev için en güçlü aday, Rusya Dışişleri Bakanlığı Kuzey Amerika Dairesi Direktörü ve eski Kanada Büyükelçisi Aleksandr Darçiyev. Kremlin, atamanın yakın gelecekte gerçekleşeceğini belirtti.
- Litvanya’nın Vilnius kentinde DHL’e ait bir kargo uçağı bir binaya düştü. Boeing 737-400 tipi uçakta bulunan dört kişiden biri hayatını kaybederken, ikisi hastaneye kaldırıldı. Kazada binanın sakinlerinden kimse zarar görmezken, 12 kişi tahliye edildi. Litvanya polisi, kazanın nedenleri arasında terör eylemini de değerlendiriyor ancak henüz kesin bir sonuca varılmadı. (BFM)
- Rusya Birleşik Uçak Şirketi (OAK), sivil havacılık programlarının yönetiminde değişiklikler yapıldığını açıkladı. Yakovlev’in Genel Müdürü Andrey Boginskiy ve Tupolev’in Genel Müdürü Konstantin Timofeev görevlerinden ayrıldı. Boginskiy’nin, sivil havacılık programındaki başarısızlık nedeniyle görevden alındığı belirtilirken, başka bir kaynak bunun hükümete geçişle ilgili olabileceğini ifade etti. (Kommersant)
- Belgorod Valisi Vyaçeslav Gladkov, bölgeye tahsis edilen tüm bütçenin askeri harcamalara ayrılması durumunda bölge halkının göç edeceğini söyledi. Gladkov, “Eğer kreşler, okullar ve yaşam koşullarını iyileştirme gibi alanlara yatırım yapmazsak insanlar bölgeyi terk eder,” dedi. (RBC)
- Kongre Üyesi Michael Waltz, ABD Başkanı seçilen Donald Trump tarafından ulusal güvenlik danışmanı olarak atanmasının ardından yaptığı açıklamada, Biden yönetiminin Ukrayna’ya Rusya’nın ilerlemesini durdurmak için kara mayınları kullanmasına izin verme kararını eleştirdi. Waltz, bu durumun çatışmayı "Birinci Dünya Savaşı'ndaki siper savaşına" dönüştürdüğünü söyledi. Waltz, “Mevcut durum sadece insan ve ekipmandan oluşan tam bir kıyma makinesi. Daha çok Birinci Dünya Savaşı'nın siperlerine benziyor" dedi.
Fox News’e konuşan Waltz, çatışmanın sona ermesi için daha geniş bir çerçevede çözüm bulunması gerektiğini vurguladı. Trump’ın Ukrayna konusunu nadiren kamuoyu önünde tartışmasıyla ilgili soruya ise Waltz, Trump’ın "orada yaşanan yıkımdan ve çatışmayı nasıl sonlandırabileceklerinden derinden endişe duyduğunu" belirterek yanıt verdi. Mike Waltz, yönetimin ocakta görevi devreladıktan sonra ilk olarak her iki tarafı müzakere masasına oturtmayı ve anlaşmanın parametrelerini tartışmayı hedefleyeceğini söyledi. Waltz, Avrupa ülkelerinin de sürece dahil edilmesinin önemli bir hedef olduğunu belirterek, "Bütün müttefiklerimiz ve ortaklarımız bu yükü taşımak zorunda" dedi.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Rusya’nın Dnipro’ya gerçekleştirdiği saldırıda kullanılan "Oreşnik" füzesinin kalıntılarının analiz edildiğini belirterek, uluslararası iş birliğiyle bu tür tehditlere karşı etkili hava savunma sistemlerinin geliştirilmesi gerektiğini vurguladı. Zelenski, "Rusya'nın barış aramaya zorlanması için Ukrayna'ya yardım ve Rusya'ya baskı yapılması gerekiyor" dedi.
- Dün gece Moskova'nın güneyindeki Kaluga'nın kırsalında üç iHA düşürüldü. Düşen enkazın adı açıkanmayan bir sanayi tesisinin arazisine isabet etmesi sonucu yangın çıktı. Kaluga Valisi Vladislav Şapşa, yaptığı açıklamada "İlk bilgilere göre, yaralanan kimse yok" dedi. Yangın yerine acil durum ekipleri ve güvenlik görevlileri sevk edildi. Kaluga Bölgesi, Ukrayna ile sınır komşusu değil. Kaluga ile Ukrayna arasındaki mesafe yaklaşık 350 kilometre.
- Ukrayna'nın önceki devet başkanı Petro Poroşenko, Ukrayna'nın NATO'ya katılımında Batı Almanya'nın Soğuk Savaş dönemindeki modelini örnek alması gerektiğini belirtti. Poroşenko, Times of Malta'ya verdiği röportajda, Batı Almanya'nın 1955 yılında NATO'ya katılmasını ve bu adımın Sovyetler Birliği'nden gelen sert eleştirilere rağmen atıldığını hatırlatarak, "Bu deneyimden ders almalı ve şimdi tekrar etmeliyiz" dedi.
Poroşenko, NATO'ya Ukrayna'yı davet etmenin, savaşın sona ermesi ve askeri operasyonların dondurulması için önemli bir önkoşul olduğunu savundu. Ayrıca bunun Rusya'ya güçlü bir mesaj göndereceğini belirtti. Ancak Financial Times'ın haberine göre, Batı Almanya modelinin uygulanması Batılı yetkililer tarafından 1,5 yıldır tartışılmasına rağmen, Ukrayna ile Rusya arasında net sınırların olmaması bu modeli zorlaştırıyor. NATO diplomatları, sınırların belirlenmesinin, ittifakın kolektif savunma anlaşmasının (Madde 5) ne zaman devreye gireceğini açıkça tanımlamak için gerekli olduğunu vurguluyor.
- Ukrayna'nın eski Dışişleri Bakanı (2020-2024) Dmitro Kuleba, Rusya ile süregelen çatışmanın kısa vadede sona ermeyeceğini belirtti. CNN'e konuşan Kuleba, "Birincisi, Zelenskiy baskıya boyun eğmeyecek. İkincisi, Ukrayna hızlı bir çözümü kabul etmeyecek. Ve üçüncüsü, en önemlisi, barışın anahtarı Kiev'de değil, Moskova'da" dedi. Kuleba, Donald Trump ve ekibinin Ukrayna'dan topraklarından vazgeçmesini talep edebileceğine dair endişeler sorulduğunda, Kiev'in yeni yönetimden "fazla beklenti içinde olmadığını" ifade etti, "Konuşmaya Ukrayna'nın neyi kabul edebileceğinden değil, Rusya'nın barış için ne yapacağından başlamalıyız"* diyerek Moskova'nın anlaşma için adım atması gerektiğini vurguladı.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Kazakistan'a gidiyor. Putin'in 27 Kasım 2024'te gerçekleştireceği Kazakistan ziyareti, Astana'da düzenlenecek olan Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (CSTO) zirvesi öncesine denk geliyor. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kassym-Jomart Tokayev, bu ziyaretin önemine vurgu yaparak, iki ülke arasındaki dostluk ve stratejik ortaklık temelinde gelişen iş birliğinin düzenli siyasi diyalog ve hükümetler arası uyumlu çalışmalarla desteklendiğini belirtti.
- Ukrayna’nın Türkiye Büyükelçisi Vasiliy Bodnar, Türkiye’nin Boğazlar ve Çanakkale Boğazı’nı askeri gemilere kapatma kararının, "Ukrayna savunmasının önemli aşamalarından biri" olduğunu ifade etti. Bodnar, bu kararın Rusya’nın deniz üzerindeki üstünlüğünü kullanarak çatışma bölgesinde ilerlemesini ve Odessa ile Mykolaiv’i kontrol altına almasını engellediğini belirtti. Türkiye, Mart 2022’de Moskova ile Kiev arasında çatışmaların başlamasının hemen ardından, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne uygun olarak tüm askeri gemilerin boğazlardan geçişini yasakladı. Sözleşmenin 19. maddesi, savaş gemileri için geçiş rejimlerinin gemi türüne ve tonajına göre farklılık gösterdiğini belirtiyor. Savaş dönemlerinde ise Türkiye, bölgesel veya ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğuna kanaat getirdiği durumlarda geçişleri yasaklama yetkisine sahip. Ocak 2024’te Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ülkenin Montrö hükümlerine bağlı kalmaya devam ettiğini ve bu politikanın değişmesinin söz konusu olmadığını açıkladı. (RBC)
- Ukrayna’nın Londra Büyükelçisi ve eski Genelkurmay Başkanı Valeriy Zalujnıy, Avrupa ülkelerinin mevcut silah üretim kapasitelerinin Rusya’nın savunma sanayiyle kıyaslanamayacak kadar düşük olduğunu ve bu nedenle Rusya ile uzun süreli bir savaş yürütemeyeceklerini ifade etti. Zalujnıy, "Kısa süreli askeri çatışmalara hazır olabilirler, ancak bir 'yıpratma savaşına' hazırlıklı değiller" dedi. Avrupa ülkelerinin mühimmat stoklarının, Rusya’nın büyük miktarda ürettiği roketler ve insansız hava araçlarıyla başa çıkamayacağını belirtti. Zalujnıy, Batılı ülkelerin Ukrayna’ya sağladığı hava savunma füzelerinin bu saldırılara kıyasla yetersiz kaldığını vurguladı. "Hava hedeflerinin sayısı artıyor, ancak bu hedeflere karşı koyacak araçlar sınırlı ve maliyetli. Bu nedenle, İngiltere veya Avrupa ülkelerinin F-16 uçaklarının sayısına rağmen Rusya ile uzun süreli bir savaşa hazır olmadığını düşünüyorum" dedi. Ayrıca, Rusya’nın 2-3 ay içinde Avrupa’nın hava savunma sistemlerini tamamen etkisiz hale getirebileceğini öne süren Zalujnıy, Batı’da geleneksel hava savunma sistemlerine alternatif sistemler geliştirilmediğinden endişe duyduğunu ifade etti.
- 2024’ün ilk 10 ayında Rusya'nın Uzak Doğu Demiryolları üzerinden Çin ile yapılan kargo taşımacılığı %29,4 artarak 15,3 milyon tona ulaştı.
- Kremlin'den yapılan açıklamaya göre Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 23 Ekim'de Kazan'daki BRICS Zirvesi'nde yaptıkları görüşmenin devamı niteliğinde bir telefon konuşması gerçekleştirdi. Rus-Türk gündemindeki ikili konuları istişare eden Putin ve Erdoğan, ticaret ve ekonomi alanındaki işbirliğinde verimliliğin arttığına vurgu yaptı. Liderler, bu bağlamda iki ülkenin ilgili kurumları nezdinde temaslar kurulacağını kaydetti. Kremlin, açıklamanın sonunda, Putin ve Erdoğan'ın bazı uluslararası konuları istişare ettiklerini de aktardı. (Sputnik)
- Mali'nin Mopti bölgesinde, El-Kaide bağlantılı "Cemaat Nusrat el-İslam vel-Müslimin" (JNIM) örgütünün Rus özel güvenlik şirketi Wagner'in paralı askerlerine kurduğu pusuda en az altı Wagner savaşçısı hayatını kaybetti ve araçları ateşe verildi. Bloomberg, ölü sayısını altı olarak bildirirken, Reuters bu sayının yedi olduğunu belirtti. Mali güvenlik yetkililerinin açıklamasına göre saldırı, 21 Kasım Perşembe günü, Wagner mensuplarının bir kontrol noktasını koruduğu sırada gerçekleşti. Bu, Wagner savaşçılarının Mali'de ikinci kez pusuya düşmesi oldu. Daha önce, Temmuz ayında Cezayir sınırında, Tuarik isyancıları tarafından düzenlenen bir saldırıda Wagner'e bağlı 13. saldırı birliği tamamen yok edilmişti.
- Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev, Batı'yı, SSCB'nin dağılmasından sonra Ukrayna'dan alınan nükleer silahların geri verilmesi konusunda uyardı. Medvedev, böyle bir adımın Rusya'nın yakın zamanda değişen nükleer doktrini göz önüne alındığında ciddi bir tetikleyici olabileceğini belirtti, ayrıca Rusya'nın bu durumda müttefiklerine nükleer teknoloji paylaşmayı düşünebileceğini ifade etti. Daha önce ABD Dışişleri Bakanlığı, Rusya'nın nükleer teknoloji sağlayabileceği potansiyel ülkeler arasında Kuzey Kore, İran ve Çin'i işaret etmişti.
- ABD Başkanı Joe Biden, başkanlık görevini devralacak olan Donald Trump'ın göreve başlamasından önce "Ukrayna'yı mümkün olduğunca güçlendirme planı"nı devreye soktu. Bloomberg'e konuşan kaynaklara göre bu strateji, Zelenskiy'e destek sağlama ve Kiev'in Rusya'ya karşı direnç gösterebilecek kapasiteye sahip olduğunu kanıtlama amacını taşıyor. Planın bir parçası olarak, ABD, Ukrayna'nın batı menşeli uzun menzilli silahlarla Rusya'nın derinliklerine saldırı düzenlemesine izin verdi. Bloomberg'in haberine göre, Biden yönetimi bu hafta Ukrayna'ya anti-personel mayınların teslimatını onayladı ve Ukrayna'nın yaklaşık 5 milyar dolarlık borcunu sildi.
- Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrey Rudenko, Rusya ile İran arasında kapsamlı ortaklık anlaşması üzeinde çalışıldığını söyledi ancak içeriğini açıklamaktan kaçındı. Rudenko, anlaşmanın savunma ve güvenlik alanlarını kapsayacağını belirtti. Kommersant'ın haberine göre Rudenko, "anlaşmanın çağdaş ihtiyaçlara ve taleplere yanıt verecek şekilde tasarlandığını ve Rusya-İran iş birliğinin savunma ve güvenlik dahil olmak üzere birçok önemli ve geleceğe yönelik alanını kapsayacağını" ifade etti.
İran'ın Moskova Büyükelçisi Kazem Celali, 19 Kasım'da yaptığı açıklamada, anlaşmanın hazır olduğunu ancak İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin vefatı nedeniyle imzalanmasının ertelendiğini belirtmişti. Yeni seçilen İran Cumhurbaşkanı Mesud Pizeşkiyan'ın Moskova'yı ziyaret ederek anlaşmayı imzalaması için tarih belirleme çalışmaları sürüyor. Anlaşma üzerindeki yoğun çalışmalar Ocak 2022'de Reisi'nin Moskova ziyaretiyle başlamıştı. Anlaşmayı tarihi bir olay olarak nitelendiren Rudenko, Temmuz ayında hazırlıkların tamamlandığını duyurmuştu. Eylül ayında ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan taslağı onaylamıştı. Batı basınında çıkan yorumlarda, Rusya'nın Kuzey Kore ile imzaladığı kapsamı askeri işbirliği anlaşması hatırlatılıyor.
- Wall Street Journal'ın (WSJ) haberine göre, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri (VSU), uzun menzilli ATACMS füzeleriyle bir sonraki saldırısını Rusya'nın Rostov bölgesindeki askeri hedeflere yöneltebilir. Bölgedeki dört askeri hava üssünün olası hedefler arasında yer aldığı belirtiliyor. Haberde ayrıca, ABD'nin, Amerikan füzelerinin menziline giren 200 askeri hedefin yer aldığı bir harita oluşturduğu ifade edildi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 21 Kasım'da Batı menşeli füzelerle düzenlenen iki saldırıya dair ayrıntıları paylaşarak, özellikle Kursk bölgesindeki bir komuta merkezinin hedef alındığını ve bu saldırıda askeri personel ile tesis çalışanlarının etkilendiğini açıklamıştı. (Lenta.ru)
- Ukrayna televizyon kanalı Public'in haberine göre, Zelenskiy, Ukrayna ordusundaki askeri personel eksikliğinin bir nedeninin Batı'dan Kiev'e gönderilen yardımların zamanında ulaştırılmaması olduğunu ifade etti. Zelenskiy, Ukrayna'nın gıda güvenliğiyle ilgili konferansta yaptığı konuşmada, cephedeki en zor durumların Donbass'ta yaşandığını vurgulayarak, "Ukrayna'nın doğusunda zorluklar var. Doğru, orada yeterli sayıda askeri birlik yok. Ayrıca, yardımların yavaş ulaşması gibi çeşitli nedenlerden dolayı da Ukrayna birliklerinde askeri personel yetersizliği de söz konusu" dedi. (Sputnik)
- Kursk Bölgesi'nde hava savunma sistemleri, iki Ukrayna füzesini ve 27 insansız hava aracını düşürdü. Bölge valisi Aleksey Smirnov, Telegram kanalında yaptığı açıklamada, "Hava savunmamız saldırıyı püskürttü: Kursk Bölgesi semalarında iki Ukrayna füzesi ve 27 insansız hava aracı düşürüldü" dedi. Gece boyunca bölgede iki kez füze alarmı, bir kez de dron saldırısı tehdidi ilan edildi.
- Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, Ukrayna'nın Rusya'yı Fransız uzun menzilli füzeleriyle vurabileceğini belirterek "Ukrayna kendini savunmak için Rusya'ya Fransız uzun menzilli füzeleri fırlatabilir" dedi. Ayrıca, Ukrayna'nın NATO'ya katılması hususunda olası bir daveti ima eden Barrot, Kiev'in müttefiklerinin pozisyonlarını yakınlaştırma çabalarına değinerek Batılı müttefiklerine seslenen Barrot, "Rusya'ya karşı mücadelede Ukrayna'ya desteği sınırlamamalı ve kırmızı çizgiler koymamalıyız. Ukrayna'yı gerektiği kadar yoğun ve uzun süre destekleyeceğiz" ifadelerini kullandı.
- Eski Almanya Başbakanı Angela Merkel, Ukrayna’daki çatışmanın çözümü için bir noktada Kiev ve Batı’nın Rusya ile diyaloğa geçmesi gerektiğini söyledi. İngiliz gazetesi The Times’a verdiği röportajda Merkel, yalnızca askeri yöntemlerle bir çözüm bulunamayacağını vurgulayarak, "Ukrayna’nın bağımsızlığını korumak bizim görevimiz, ancak bir noktada diyalog kaçınılmaz olacak. Bu anı, sorumlu kişiler belirlemeli" dedi.
Merkel, yeni ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın çatışmayı çözme vaatlerine değinerek, Trump’ın Avrupa ülkelerinin savunma harcamalarının yetersiz olduğuna yönelik eleştirilerini desteklediğini belirtti. Merkel, "Ne çok dostça ne de fazla sert olunmalı, sadece kendiniz olun. En önemlisi, korkmadan duruma en iyi şekilde adapte olunmalı" diye ekledi.
- Bloomberg'e göre, Avrupa ülkeleri hızla yeni bir gaz kriziyle karşı karşıya kalma riskiyle ilerliyor. Habere göre bu yıl Avrupa'da gaz fiyatları %45 artış gösterdi ve bu durum, Rusya'dan yapılan potansiyel tedarik kesintileri ile jeopolitik gerilimlerin etkisiyle depolardaki gaz stoklarının hızla tükenmesine neden oluyor. Avrupa'nın rüzgar enerjisi üretimindeki düşük rüzgar koşulları da enerji krizini daha da derinleştiriyor. Bloomberg'in aktardığına göre, 2022'deki gaz krizine benzer bir durum yaşanma ihtimali artıyor. Başlıca risklerden biri, bazı Avrupa ülkelerinin hâlâ Rusya'dan boru hattıyla gaz ithal etmesi ve bu tedarikin yeni ABD yaptırımları ile tehdit edilmesi. Ayrıca, Ukrayna üzerinden Rus gazının Avrupa'ya taşınmasını sağlayan anlaşmanın bu yıl sonunda sona erecek olması ve ABD'den gelen sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) tedarikindeki gecikmeler krizi daha karmaşık hale getiriyor.
- Polonyalı çiftçiler, Ukrayna ile sınırda bulunan Medyka-Şegini kontrol noktasında yeniden protesto başlatarak 3,5 tondan ağır Ukrayna'dan gelen kamyonların geçişini engelliyor. 48 saat sürmesi planlanan ve uzatılma ihtimali bulunan grev, tarım vergisinin artırılması ve AB'nin Güney Amerika ülkeleriyle serbest ticaret anlaşması imzalamasına yönelik tepkiden kaynaklanıyor. Polonyalı çiftçiler, Ukrayna tarım ürünlerine tanınan AB teşviklerinin kendi rekabet güçlerini azalttığını belirterek geçen yıl da benzer eylemler düzenlemişti.
- ABD'nin ulusal borcu 36 trilyonu aşarak yeni bir tarihi zirveye ulaştı. ABD Hazinesi, 21 Kasım itibarıyla (istatistiklerin açıklandığı son gün) devlet borcunu 36.034.994.586.981 dolar olarak açıkladı.
- Ukrayna ordusunun, Rusya’nın Kursk bölgesinde ele geçirdiği toprakların %40’ından fazlasını, Rus kuvvetlerinin düzenlediği karşı saldırılar sonucunda kaybettiği bildirildi. Reuters’ın Ukrayna Genelkurmayı’ndaki bir kaynağa dayandırdığı haberine göre, bölgede şiddetli çatışmalar devam ediyor ve Rus birlikleri karşı saldırılarıyla ilerleme kaydediyor. Haberde, Ukrayna’nın 6 Ağustos’ta Kursk bölgesine giriş yaparak 28 yerleşim yerini kontrol altına aldığı, ancak bu toprakların bir kısmını yeniden kaybettiği belirtildi.
Rusya Savunma Bakanlığı, o tarihten bu yana 14 yerleşim yerinin geri alındığını bildirdi. Ekim ayı sonunda Vladimir Putin, Kursk bölgesinde yaklaşık 2 bin Ukraynalı askerin kuşatıldığını ve yok edilme sürecinin başladığını açıklamıştı. Bölgedeki yoğun çatımalara, 10 bin kadar Kuzey Kore askerinin de Rusya ordusu ile aynı safta katıdığı haberleri medyaya yansımıştı.
- Eski Almanya Başbakanı Angela Merkel, 2008 yılında NATO'nun Bükreş zirvesinde Ukrayna'nın hızlandırılmış bir şekilde NATO'ya üyeliğini desteklememe kararından dolayı Ukrayna-Rusya çatışmasında "günah keçisi" ilan edildiğini söyledi. Der Spiegel dergisine verdiği röportajda Merkel, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin kendisini ve dönemin Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'yi Buça’ya davet ederek alınan kararın sonuçlarından onları sorumlu tuttuğunu ima ettiğini belirtti.
Merkel, Zelenskiy'nin Ukrayna'nın NATO üyeliği konusunda kendisine yönelik eleştirilerini haksız bulduğunu dile getirdi. 2008 yılında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Sovyetler Birliği'nin dağılmasını "20. yüzyılın en büyük jeopolitik felaketi" olarak tanımlamasına dikkat çektiğini ve Rusya'nın bu algı nedeniyle tehdit gördüğünü ifade etti. Ancak Merkel, NATO'ya katılım tartışmalarının Rusya'nın "veto yetkisi" ile ilişkilendirilmesini gerçek dışı bir argüman olarak nitelendirdi.
2008'deki Bükreş Zirvesi'nde NATO, Ukrayna ve Gürcistan'ın gelecekte üyelik hakkına sahip olduğunu açıklamış, ancak süreci belirsiz bir tarihe ertelemişti. Merkel, bu kararı, NATO'ya katılımın yalnızca halkın geniş desteğini alan ülkeler için geçerli olması gerektiği gerekçesiyle savunmuştu. Zelenskiy ise 2022'de Merkel ve Sarkozy'yi Bucha’ya davet ederek, bu politikanın Rusya'nın saldırganlığını teşvik ettiğini iddia etmişti. Buna karşılık Merkel, geçmişte aldığı kararların doğru olduğunu bir kez daha vurguladı.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna'nın askeri havaalanlarına ve 149 farklı bölgede düşman birliklerine saldırı düzenlendiğini, bir Ukrayna MiG-29 uçağının da yerde imha edildiğini açıkladı. Bakanlık ayrıca, son 24 saat içinde hava savunma sistemlerinin üç Hammer tipi hava bombası, sekiz HIMARS roketi ve 59 Ukrayna insansız hava aracını düşürdüğünü bildirdi. Saldırılarda can kaybı veya hasar hakkında bilgi paylaşılmadı.
- NATO Ukrayna'yı salı günü "acil durum" görüşmeleri yapmak üzere özel topantıya çağırdı. Görüşmeler, Rusya’nın Dnipro kentindeki bir askeri tesise deneysel hipersonik balistik füze ile düzenlediği saldırının ardından geldi. Bu saldırı, yaklaşık 33 aydır devam eden çatışmalarda gerilimi daha da arttırıken, Polonya Başbakanı Donald Tusk, savaşın “belirleyici bir aşamaya girdiğini” ve “çok dramatik boyutlar kazandığını” söyledi.
- Washington Post yazarı David Ignatius’un iddiasına göre, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Rusya-Ukrayna çatışmasının çözümüne yönelik stratejileri tartışmak için ABD Başkanı seçilen Donald Trump ile bir görüşme planlıyor. Bu görüşmenin Trump’ın Florida’daki konutunda gerçekleşmesi bekleniyor. Görüşmede, NATO liderinin Trump’a Ukrayna’ya güvenlik garantileri sağlanırken, “adil ve kalıcı bir barış” için çalışmanın Avrupa ve ABD’nin ortak çıkarına olduğunu iletmesi planlanıyor. Trump, çatışmayı hızla sona erdirmek için müzakere girişimlerine açık olduğunu belirtmişti.
- Trump, Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışmayı çözmek için özel bir barış elçisi atanmasını değerlendiriyor. Reuters'ın dört kaynağına dayandırdığı haberine göre, Trump, bu görev için eski Ulusal İstihbarat Direktörü Richard Grenell’i önerebilir. Grenell’in atanması halinde, barış görüşmelerinde kilit bir rol üstlenmesi bekleniyor. Grenell, Trump'ın ilk başkanlık dönemi sırasında ABD’nin Almanya Büyükelçisi olarak görev yapmış ve daha sonra Ulusal İstihbarat Direktörlüğü yapmıştı. Ayrıca, Sırbistan ve Kosova arasındaki barış müzakerelerinde özel temsilci olarak çalışmıştı. Trump’ın diplomatik hamlelerini destekleyen Grenell’in, Avrupa meselelerinde derin bilgiye sahip olduğu belirtiliyor. Ancak, Grenell’in öne sürdüğü bazı önerilerin, özellikle Ukrayna’nın NATO üyeliğine karşı çıkması ve özerk bölgeler oluşturulması fikrinin Kiev’de tepkiyle karşılanabileceği düşünülüyor. Trump’ın bu konuda kesin bir karar almadığı ve Grenell dışında diğer adayları da değerlendirdiği ifade ediliyor. Olası adaylar arasında Brian Hook ve Rusya doğumlu avukat Boris Epşteyn de bulunuyor.
- Zelenskiy, akşam saatlerinde yaptığı video konuşmasında, ülkesinin ortaklarıyla yeni hava savunma sistemleri (PVO) için çalıştığını duyurdu. Zelenskiy, özellikle Dnipro'daki askeri hedefe Rusya'nın yeni "Oreşnik" füzesiyle düzenlediği saldırıya atıfta bulunarak, "Bu tür sistemler, yeni risklere karşı hayatı koruyabilecek kapasitede olmalı" ifadelerini kullandı. Zelenskiy, ayrıca Ukrayna Parlamentosu’nun (Verhovna Rada) 22 Kasım’da yapılması planlanan oturumu olası bir füze saldırısı korkusuyla iptal etmesini eleştirdi, "Elçilikler, devlet kurumları, üretim tesisleri — hava saldırısı alarmı yoksa hepsi aynı şekilde çalışmalı. İstihbarat raporlarını bilgi olarak değerlendirmeli, bunu tatil izni olarak görmemeliyiz" dedi. Ayrıca Ukrinform'un haberine göre, Kiev ABD’den kıtalararası balistik füzeleri düşürebilecek sistemler talep etti. Haberde, bu sistemlerin Patriot sistemlerinin modernizasyonu ya da orta ve kısa menzilli balistik füzelere karşı tasarlanmış Aegis savunma sistemi olabileceği belirtildi.
- Kremlin Sözcüsü Peskov, Rusya'da yeni bir seferberlik dalgasının gündemde olmadığı yönünde açıklamada bulundu. Peskov, bu tür söylentilerin resmi bir dayanağı olmadığını belirterek, "Seferberlik hakkında herhangi bir konuşma yapılmıyor" dedi. M. Komsomolets, Rusya Anayasa Mahkemesi'nin bir kararına atıfta bulunularak, mobilize edilen ve sözleşmeli askerler için azami yaş sınırının 65 olduğunu hatırlattı.
- Daha önce çok sert açıklamaları gündeme gelen Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev, Al Arabiya kanalına verdiği röportajda Rusya'nın nükleer savaşı başlatmak istemediğini belirterek, "Bu asla gerçekleşmemeli. Rusya'nın başında çılgın biri yok" dedi. Medvedev, nükleer silahların yalnızca "son çare" olarak değerlendirildiğini ve bu silahların kullanım eşiğinin, mevcut riskler nedeniyle yeniden gözden geçirildiğini vurguladı. Medvedev ayrıca, NATO'nun Ukrayna'daki çatışmalara "tamamen dahil olduğunu" söyleyerek eleştirilerde bulundu ve savaşın sona ermesi için NATO'nun çatışmaları "körüklemeyi bırakması" gerektiğini ekledi.
- ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Kuzey Kore'den gelen binlerce askerin yakında Ukrayna ordusuna karşı çatışmalara katılmasını beklediklerini açıkladı. Austin, "Aldıkları eğitim ve Rus birliklerine entegrasyonları göz önüne alındığında, bu askerlerin yakında çatışmalarda yer alacağını öngörüyoruz" dedi (AFP).
- Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Azerbaycan'ın Bakü kentinde düzenlenen BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansı'nın (COP29) 29. oturumunda yaptığı konuşmada, Rusya'nın "Avrupa ailesinin bir parçası" olmasına rağmen, barış düzenini ihlal ettiğini söyledi. Baerbock, "Rusya'nın 1000 gündür süren bu saldırganlığı, Avrupa'daki barış düzenini ihlal ediyor" dedi. Baerbock, Rusya'yı Avrupa'daki kara ve hava sahasına yönelik saldırılar, sabotajlar, hibrit savaş ve siber saldırılarla suçladı. Almanya Dışişleri Bakanı, "Bu tehditleri daha önceden değerlendirmemiz gerekirdi, büyük hatalar yaptık" diyerek, Avrupa'da barışın ancak Ukrayna'nın desteklenmesiyle sağlanabileceğini belirtti. Yaz aylarında, bazı Avrupa ülkeleri Rusya'yı kritik altyapılarına yönelik sabotaj ve kundaklama hazırlıklarıyla suçladı. The Guardian gazetesi, Almanya'nın bu tür tehditlere karşı savunma stratejilerini yoğunlaştırdığını bildirdi. (BBC)
- Kuzey Kore, ABD'yi Kore Yarımadası'nda savaşın eşiğine getirecek provokasyonlarla suçladı ve bu tür eylemlerin bölgedeki gerilimi gerçek bir savaşa dönüştürebileceğini vurguladı. TASS’ın haberine göre, Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Güney Kore ve Japonya'nın katıldığı "Freedom Edge" tatbikatlarına, ABD’nin Columbia denizaltısını Pusan Limanı'na konuşlandırmasına ve RC-135S keşif uçağının uçuşlarına dikkat çekti. Pyongyang, ABD'ye provokasyonları derhal durdurma çağrısı yaparken, Kuzey Kore ordusunun tehditlere karşı önleyici eylemlere hazır olduğunu belirtti. Ayrıca, Pyongyang yönetimi, ABD ve müttefiklerinin faaliyetlerini yakından izlediklerini ve gerekirse karşılık vereceklerini ifade etti.
- 2024 yılının ilk on ayında Çin, Rusya’dan 849 milyon dolar değerinde uranyum ithal ederek bu miktarı bir önceki yıla kıyasla 3,2 kat artırdı. Çin, bu artışla Rusya’nın en büyük uranyum alıcısı olurken, Güney Kore 650 milyon dolarlık ithalatıyla ikinci sırada yer aldı. Bu trendlerin yıl sonunda da devam etmesi, Rusya’yı Çin’in ana uranyum tedarikçisi haline getirebilir.
- İngiltere'nin en büyük bankası HSBC, Rusya ve Belarus'tan gelen ödemeleri kabul etmeyi durdurduğunu açıkladı. Reuters'in haberine göre banka, müşterilerine gönderdiği bir bildirimle, hem bireysel hem de ticari işlemleri kapsayan bu yasağın hemen yürürlüğe gireceğini duyurdu. HSBC, 2023 yazında Rus şirketlerinin Asya ile işlemleri için kullandığı Hong Kong şubesindeki hizmetlerini de durdurmuştu. Bu karar, ABD'nin Rusya'ya yönelik finansal yaptırımlarını sıkılaştırmasının hemen ardından geldi. ABD Hazine Bakanlığı, uluslararası bankaları, Rusya’nın SWIFT alternatifine katılımın yaptırımlarla sonuçlanabileceği konusunda uyardı.
- Avrupa Birliği, Rus vatandaşlarına Schengen vizesi verilmesini daha da kısıtlamayı planlıyor. AB Göç Komiseri Ylva Johansson, Rusya'dan gelen turistlerin Avrupa'nın güvenliği için ciddi bir tehdit oluşturduğunu savundu. 2023 yılında yaklaşık 450 bin Schengen vizesi verilmesine rağmen bu rakamın hala yüksek olduğunu vurgulayan Johansson, Avrupa'da artan sabotaj ve casusluk vakalarına dikkat çekti. AB üyesi ülkeler arasında Rus vatandaşlarının vize başvurularına dair uygulamalarda birlik sağlanmadığını ifade eden Johansson, kuralların gözden geçirilmesi için bir süreç başlattığını belirtti. Baltık ülkeleri, Polonya, Finlandiya ve Çekya gibi bazı AB ülkeleri Rusya'ya yönelik sert vize kısıtlamaları uyguluyor. Bu ülkeler ya Rus turistlere vize vermeyi tamamen durdurdu ya da Schengen vizesine sahip Rusların girişine izin vermiyor.
- Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Ermenistan ile Azerbaycan arasında gerçek bir barış sağlanması halinde iki ülkenin geçmişteki olaylar nedeniyle birbirlerine karşı açtıkları davalardan karşılıklı olarak vazgeçebileceğini belirtti. Paşinyan, barış anlaşmasının imzalanması durumunda, iki tarafın geçmişteki iddialarını geri çekerek gelecekte böyle bir temele ihtiyaç kalmamasını umduğunu ifade etti.
- 24 yaşındaki Rus askeri Stanislav Ionkin, Kasım 2022’de Kostroma’daki "Poligon" gece kulübünde 13 kişinin ölümüne yol açan yangından sorumlu bulunarak 20 yıl hapis cezasına çarptırıldıktan sonra cepheye geri dönmeye hazırlanıyor. Olay sırasında havai fişek kullanarak yangına sebep olan Ionkin, avukatının ifadesine göre suçunu telafi etmek için Rusya Savunma Bakanlığı ile bir kontrat imzaladı. Stanislav Ionkin, Ukrayna operasyonunda savaşırken yaralanıp izne gönderilmiş ve ağır hapis cezası aldığı yangına karışmıştı. Ionkin'in Ukrayna’da görev yaparken aldığı madalya ve rütbesi temyiz sürecinde iade edilmiş, ancak hapis cezası büyük ölçüde değişmeden kaldı. (Kommersant)
- Kemerovo şehrindeki "Zimnaya Vişnya" alışveriş merkezinin ortaklarından Vyaçeslav Vişnevski, şartlı tahliye ile serbest bırakıldı. Vişnevski, 2022 yılında 2018 yılında gerçekleşen ve çoğu çocuk olmak üzere 60 kişinin hayatını kaybettiği yangınla ilgili açılan davada, Kemerovo bölgesi Devlet İnşaat Denetim Kurumu eski başkanına rüşvet vermek suçundan sekiz yıl hapis cezasına ve 70 milyon ruble para cezasına çarptırılmıştı. Vişnevski'nin avukatı Vadim Trifonov, Kirovsk Bölge Mahkemesi'nin şartlı tahliye kararını verdiğini ve bu kararın savcılığın itirazına rağmen Tomsk Bölge Mahkemesi tarafından onaylandığını belirtti. Vişnevski, 2024 yılının başında zorunlu çalışmaya gönderilmeden önce cezasını Tomsk’taki bir cezaevinde çekiyordu.
22 Kasım Cuma
- The New York Times, kaynak belirtmeksizin, bazı ABD ve Avrupa yetkililerinin ABD Başkanı Joe Biden’ın Ukrayna’ya nükleer silah vermek konusunu tartıştığını yazdı. Habere göre konu, Ukrayna’ya güvenlik garantileri sağlama bağlamında gündeme geldi. Tartışmalarda, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Ukrayna’dan alınan nükleer silahların geri verilmesinin, “anında ve büyük bir caydırıcı etkisi” olacağı vurgulandı. Ancak böyle bir adımın “karmaşık” olduğu ve “ciddi sonuçlar” doğurabileceği de ifade edildi. Alternatif bir seçenek olarak Ukrayna için “ezici bir darbe vurabilecek” bir konvansiyonel silah cephaneliği oluşturulması gündeme geldi. Ukrayna, SSCB’nin dağılmasından sonra 170 kıtalararası balistik füze ve 2 bin 500’den fazla taktik füze ile dünyanın üçüncü büyük nükleer gücü haline gelmişti. Ancak, 1996’da varilan bir anlşama neticesinde bu nükleer silahlar Rusya’ya taşındı ve Ukrayna, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması’na katıldı.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna'nın Rusya'nın derinliklerine Batı yapımı füzelerle düzenlediği saldırılara Oreşnik hipersonik balistik füzesiyle verilen yanıtın Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'i korkuttuğunu belirtti. Belarus'un Brest kentinde mevkidaşı Maksim Rıjenkov'la görüşmesinin ardından ortak basın toplantısında konuşan Lavrov, "Yanıtımıza verilen tepkiye bakarsak, Zelesnkiy'in korktuğunu anlıyorum, zira hemen vasilerini Rusya'nın bu eylemi karşısında kendisini silahsız bırakmakla suçlamaya başladı" dedi. Zelenskiy'in serzenişinden Rusya'nın iyi bir yanıt verdiğinin anlaşıldığını kaydeden Lavrov, "Zira en azından gerçeğe daha yakın olmak, onu kendi teninizde hissetmek şimdiden faydalı oldu" ifadelerini kullandı. (Sputnik)
- Rusya Savunma Bakanlığı, 21 Kasımda Ukrayna’nın savunma sanayi komplekslerinden birine Oreşnik adı verilen nükleer olmayan hipersonik donanıma sahip orta menzilli balistik füze ile saldırı düzenlendiğini duyurdu. Bakanlık konuyla ilgili ilk kez açıklama yapıyor. Dnipro şehrindeki hedeflerin “tüm savaş başlıklarıyla başarıyla vurulduğu” ve bu füzenin ilk kez savaş koşullarında kullanıldığı belirtildi. Füze hakkında ilk bilgi, aynı gün akşam saatlerinde Vladimir Putin’in video mesajında verilmişti. Putin, saldırının Sovyetler döneminden beri bilinen büyük bir sanayi kompleksini hedef aldığını ifade etti. (Kommersant)
- Rusya Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitri Peskov, Gazprombank’ın ABD’nin yaptırım listesine alınmasını “Rus gazının Avrupa’ya ihracatını engelleme girişimi” olarak nitelendirdi. Peskov, Gazprombank’ın 2022’den bu yana rubleyle yapılan gaz ödemelerinde kullanıldığını hatırlattı. Gaz ticaretini sürdürebilmek için Rus hükümetinin çözüm yolları bulacağını belirten Peskov, “Bu tür bir ülkeye karşı tamamen engelleyici tedbirler uygulanması imkansız. Biraz zaman alabilir, ancak çözüm mutlaka bulunacaktır,” dedi.
- Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, Berlin’deki bir etkinlikte, yeniden seçilmesi halinde Rusya ile gerilimi artıracak adımlardan kaçınma sözü verdi. Scholz, “Avrupa’da güvenlik ve barış konusundaki endişeler büyük. Bu yüzden gerilimi daha da artıracak hiçbir şey yapmayacağım,” dedi. (RBC)
- Moskova Borsası’nda yuan kuru, Ekim 2023’ten bu yana ilk kez 14 ruble seviyesinin üzerine çıktı. 22 Kasım itibarıyla yuan kuru 14,0065 ruble olarak işlem gördü ve önceki kapanışa göre 5,65 kapik yükseldi. Rusya Merkez Bankası’nın aynı gün için belirlediği resmi yuan kuru ise 13,88 ruble olarak açıklandı.
- Dolar kuru Forex piyasasında yüzde 2,3 artışla 103,6 ruble seviyesine ulaştı. Euro kuru ise 108,1 ruble seviyesine kadar yükseldikten sonra 12:10 itibarıyla hafif gerileyerek 107,7 ruble seviyesinde işlem görüyor. Amerikan doları, 23 Mart 2022’den bu yana ilk kez 103 rubleyi aşarken, Euro da 9 Ekim 2024’ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. (Kommersant)
- Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov, Ukrayna ordusunun en iyi birliklerinin etkisiz hale getirildiğini ve Kiev’in 2025 yılı kampanyasının başarısızlığa uğratıldığını açıkladı. Belousov, “En iyi birliklerini etkisiz hale getirdik. Şu anda [Rus birliklerinin] ilerleyişi hızlandı ve onların 2025 yılı kampanyasını tamamen bozguna uğrattık,” ifadelerini kullandı. Bakanlık, Belousov’un Kuzey grubu askeri birlikleri yönetim noktasında bir çalışma toplantısı düzenlediğini ve bu birlikleri denetlediğini duyurdu. Öncesinde, Kursk bölgesinde bir komuta merkezi saldırıya uğramıştı. (RBC)
- Rusya Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya’nın dinamik gelişimi için işçi göçmenlere ihtiyaç duyduğunu ve mevcut demografik durumun bu ihtiyacı daha da kritik hale getirdiğini söyledi. Peskov, “Göçmenler bizim için bir ihtiyaç. Dünyanın en büyük ülkesinde yaşıyoruz ama nüfusumuz az,” dedi. Peskov, Rusya’nın kalkınma planlarını gerçekleştirmek için ek iş gücüne ihtiyacı olduğunu ve göçmenleri memnuniyetle karşıladıklarını belirtti. Ancak, işçi göçmenlerin suç işlemesini önlemek için göçmen politikalarının sıkı şekilde düzenlenmesi gerektiğini de ekledi.
- Bloomberg, isimsiz bir ABD yetkilisine atıfta bulunarak, Rusya’nın deneysel silahlar kullanabileceği konusunda Ukrayna ve diğer müttefiklerin uyarıldığını yazdı. 21 Kasım’da Rus ordusu, nükleer olmayan hipersonik donanıma sahip Oreşnik orta menzilli balistik füzeyi ilk kez kullanmıştı. FoxNews de ABD’nin Ukrayna’yı Rus saldırısına karşı uyardığını belirtti, ancak diğer hangi müttefiklerin bilgilendirildiği açıklanmadı.
- AFP’nin Le Monde’a dayandırdığı haberine göre, Rusya’nın füze saldırısının ardından Ukrayna-NATO Konseyi’nin bir toplantısı yapılacak. Toplantının 26 Kasım’da Brüksel’de büyükelçiler düzeyinde gerçekleşeceği bildirildi. Tarafların Rusya’nın füze saldırısını ele alacağı ifade edildi.
- Rusya Devlet Başkanı'nın basın sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya'nın Donetsk Halk Cumhuriyeti'ni 1991 sınırları içinde tanıdığını ve kendi topraklarına dahil ettiğini belirtti. Peskov'a göre, bölgeye doğru ilerleyen Rus birlikleri bu sınırlara ulaşmayı hedefliyor.
Peskov, RIA Novosti'ye yaptığı açıklamada "Şu anda birliklerimiz DHC topraklarında ilerlemekte. Bu topraklar, 1991 sınırları içinde tanındı ve Rusya Federasyonu'na dahil edildi. Bu sınırlara ulaşmak gerekiyor. Özel askeri operasyon devam ediyor," ifadelerini kullandı
Rusya, DHC ve Luhansk Halk Cumhuriyeti'nin (LHC) bağımsızlığını 21 Şubat 2022'de tanımış, iki gün sonra da Ukrayna topraklarına asker göndermişti. Aynı yılın sonbaharında bu iki bölgeyle birlikte Zaporijya ve Herson bölgeleri de Rusya'ya dahil edildi. Bu yılın Haziran ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, çatışmayı sonlandırmak için şartlarını açıkladı. Bu şartlar arasında, Ukrayna'nın dört bölgedeki (DHC, LHC, Zaporijya ve Herson) askeri birliklerini idari sınırların dışına çekmesi de yer alıyor.
- Zelenskiy'ye göre Moskova'nın yeni balistik füzesi Oreşnik'i kullanması, Kuzey Kore askerlerinin çatışmaya katılmasından sonra Kiev ile olan çatışmayı tırmandırmaya yönelik bir yıl içindeki ikinci adım oldu. Ukrayna Devlet Başkanı, dünya ülkelerinin bu duruma uygun bir şekilde yanıt vermesi gerektiğini belirtti. Zelenskiy, Telegram kanalında yaptığı açıklamada "Şu anda dünyadan güçlü bir tepki yok. Putin sizi test ediyor, değerli ortaklar. Onu durdurmak gerek. Eğer Rusya'nın eylemlerine sert bir tepki verilmezse, bu, onların böyle devam edebileceğini düşündüklerini gösterir," dedi (aktaran RBC).
- Ukrayna, çatışmaların başladığı günden bu yana en savunmasız durumda bulunuyor. Bu görüş, Londra’daki Kraliyet Birleşik Hizmetler Savunma Araştırmaları Enstitüsü'nün Askeri Bilimler Bölüm Başkanı Matthew Seville tarafından dile getirildi. Seville'e göre, bu durum, Rus birliklerinin bölgedeki hızlı ilerleyişinden kaynaklanıyor.
Daha önce Seville, Rusya'nın balistik füze fırlatmasının, Batılı ülkelere Rusya'nın füze karşılaşmasına hazır olduğuna dair bir sinyal verdiğini belirtmişti.
- Financial Times Avrupa'nın, ABD'nin seçilmiş Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna'daki çatışma konusundaki tutumuna temkinli bir iyimserlikle baktığını yazdı. İsmi açıklanmayan üst düzey bir Avrupalı yetkili gazeteye "Trump bu sorunu çözmek istiyor, ancak her ne pahasına olursa olsun değil. Bu, Ukrayna'nın teslim olması anlamına gelemez" diye belirtti.
Gazete, Trump'ın ulusal güvenlik danışmanı adayı Mike Waltz'a yakın kişiler ve diğer Cumhuriyetçi ekip üyelerinin, çatışmayı geçici sınırlarla sonuçlandırmayı amaçlayan bir "Kore senaryosu" üzerinde tartıştığını bildirdi. FT, böyle bir anlaşmanın nasıl uygulanabilir hale getirileceğinin ise "kritik" bir soru olduğuna dikkat çekiyor.
- ABD Başkanı Joe Biden, Kuzey Kore askerlerinin çatışmaya katıldığı iddialarına yanıt olarak Ukrayna ordusunun ABD yapımı füzelerle Rusya topraklarının derinliklerindeki hedeflere saldırmasına itiraz etmekten vazgeçti. Reuters'ın duruma aşina kaynaklara dayandırdığı habere göre, bu durum 5 Kasım'daki seçimleri Cumhuriyetçi Donald Trump’ın kazanmasının ardından daha da önem kazandı.
Makale, Başkan Biden'ın birkaç ay boyunca Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin Kiev'e verilen uzun menzilli ATACMS füzelerinin kullanılmasına izin verilmesi talebine direnç gösterdiğini belirtiyor. Biden, NATO'nun nükleer bir güç olan Rusya ile çatışmaya sürüklenme olasılığından endişeliydi. Haberde bir kaynağın "Karar, Biden'ın Ukrayna gündemini Trump'ın etkilerinden koruma konusunda yardımcı olabilir," şeklindeki ifadelerine de yer verildi.
- Rusya Savunma Bakanlığı. geçtiğimiz gece boyunca, hava savunma sistemleri Bryansk, Kaluga ve Kursk bölgeleri üzerinde 23 uçak tipi insansız hava aracını tespit ederek düşürdüğünü açıkladı.
- The Wall Street Journal'ın haberine göre, 20 yıldır Rusya’da iş yapan Amerikalı yatırımcı Stephen Lynch, ABD hükümetine, "Kuzey Akımı 2" boru hattının açık artırmaya çıkarılması durumunda ihaleye katılmak için lisans verilmesi talebinde bulundu.
Yatırımcıya göre, boru hattına sahip olmak, Rusya üzerinde barış görüşmelerinde bir baskı aracı olabilir ve ABD’nin uzun vadeli çıkarlarına hizmet edebilir.
Lynch, "Meselenin özü şu: Bu, Amerika ve Avrupa için fosil yakıt çağının sonuna kadar Avrupa’nın enerji arzını kontrol etmek için benzersiz bir fırsat," dedi. (RBC)
21 Kasım Perşembe
- Rusya, yeni orta menzilli balistik füze "Oreşnik"i fırlatmadan yarım saat önce, bu konuda ABD'yi otomatik bir sistem üzerinden bilgilendirdi. Bu açıklama, Kremlin Sözcüsü Peskov tarafından TASS haber ajansına yapıldı. Peskov, "Rusya Ulusal Nükleer Tehlikenin Azaltılması Merkezi, otomatik bir sistem aracılığıyla ABD’nin benzer merkeziyle sürekli iletişim halinde kalarak, bu fırlatma hakkında Amerikalılara bilgi verdi" dedi. Putin, aynı gün içinde "Oreşnik" adlı nükleer olmayan hipersonik balistik füze ile Ukrayna'nın Dnipro şehrindeki bir savunma sanayi tesisine saldırı düzenlendiğini duyurdu. Putin, bu saldırının füzeyi gerçek savaş koşullarında test etmek amacıyla yapıldığını belirtti.
- Başkan Putin, Ukrayna'daki bir askeri füze üretim tesisi olan hedefe balistik füze saldırısı düzenlendiğini duyurdu. Putin, "Rusya, 21 Kasım'da yeni nesil orta menzilli "Oreşnik" füzesini nükleer başlıksız olara kullandı. Hedef, Dnipro'daki (Dnipropetrovsk) askeri-sanayi tesisi oldu ve başarıyla vuruldu" dedi. Putin'e göre, Rusya "Oreşnik" füzesini, ülkenin topraklarına Amerikan ve İngiliz yapımı silahlarla düzenlenen saldırılara yanıt olarak kullandı. Bu sabah Ukrayna makamları, Yujmaş savunma sanayi tesisinin balistik füze saldırısında bulunduğunu bidirmişti.
Putin dünya düzenini kendilerinin değil ABD'nin bozduğunu savunarak, "Kuşkusu olan varsa bilsin, cevabımız olacak" dedi. TV'den canlı yayına konuşan Putin kritik mesajlar verdi.
Putin, daha önceden ilan edimeyen sürpriz TV konuşmasında, ABD Başkanı Biden’ın Rusya’nın derinliklerine saldırma kararına ilişkin açıklama yaptı.
Sputnik'in aktardığına göre Putin yaptığı açıklamada, "19 Kasım'da 6 ATACMS füzesi ve 21 Kasım'da Storm Shadow sistemleri Kursk ve Bryansk bölgelerindeki hedefleri vurdu" dedi. Putin, uzun menzilli silahların üretildikleri ülkelerin uzmanları olmadan Rusya topraklarında kullanılmasının imkansız olduğunu ve bunun bilindiğinin altını çizdi.
Putin konuşmasında Batı yapımı uzun menzilli füzelerle Rusya'ya yapılan saldırıların ardından Ukrayna'daki çatışmanın küresel nitelikte unsurlar kazandığına dikkat çekti. Rus lider, düşmanın uzun menzilli silah kullanmasının özel askeri operasyonun gidişatını etkilemeyeceğini vurguladı.
Putin, Yujmaş'a düzenlenen saldırıda nükleer başlıksız hipersonik balistik füze kullanıldığını söyledi.
Putin, Rusya'nın düşmanın eylemlerine bağlı olarak orta ve kısa menzilli füzelerin daha sonraki konuşlandırılmasına karar vereceğini belirterek, “Şu anda Rus Oreşnik füzelerine karşı koymanın bir yolu yok" cümlesini altını çizdi.
Rusya Devlet Başkanı Putin açıklamasında, en yeni orta menzilli füze Oreşnik füzesinin başarıyla test edildiğini duyurarak Oreşnik füzesinin kullanımının ABD'nin orta ve kısa menzilli füzeleri üretme ve konuşlandırma planlarına bir yanıt olduğunu vurguladı.
Putin konuşmasının bu kısmında, “Modern hava savunma sistemleri Oreşnik füzelerini engelleyemiyor, bu füzeler hedeflerine 10 Mach hızla saldırıyor, bu saniyede 2.5-3 kilometre demektir" cümlesinin ise altını çizdi.
Putin, Rusya'nın Dnepropetrovsk'ta diğer ürünlerin yanı sıra füze teknolojisi üreten bir tesisi vurduğunu belirtti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin konuşmasında, uluslararası güvenlik sistemini yok edenin Rusya değil, ABD olduğunu dile getirdi.
Putin konuşmasında, "ABD tüm dünyayı küresel bir çatışmaya doğru itiyor" dediği açıklamasında ABD'nin Orta ve Kısa Menzilli Füzeler Anlaşması'nı yok etmekle hata ettiğinin altını çizdi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, hava savunma sistemlerinin İngiltere üretimi iki Storm Shadow seyir füzesini düşürdüğünü açıkladı Bakanlık ayrıca hava savunma sistemlerinin altı Amerikan yapımı HIMARS roketini ve 67 insansız hava aracını imha ettiğini bildirdi.
- Birleşik Krallık, yolsuzlukla mücadeleye yönelik yaptırım listesini güncelledi. Listeye Ukraynalı milyarder Dmitri Firtaş ve eşi Lada dahil edildi. 59 yaşındaki Firtaş, enerji, kimya endüstrisi ve bankacılık sektöründe faaliyet gösteren Group DF'nin kurucusu. Viyana'da ikamet etmekteden Firtaş'a Ukrayna'da dolandırıcılıkla ilgili bir dava açılmıştı. ABD ise rüşvetle ilgili bir davada Firtaş'ın iadesini talep etmekte. (Kommersant)
- Slovakya İçişleri Bakanı Matuš Šutaj-Eschok, önceki hükümetin Ukrayna'ya askeri teçhizat transferlerinin yasallığını soruşturmak üzere özel bir soruşturma ekibi kurulduğunu duyurdu. Açıklamaya göre ilk olarak Savunma Bakanlığı liderliğinin eylemleri incelenecek. Slovakya Yüksek Denetim Kurumu, Kiev'e sağlanan yardım nedeniyle Bratislava'nın hava savunma sistemlerinden yoksun kaldığını öne sürdü. (Kommersant)
- Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, Budapeşte'de Macaristan Ulusal Bankası tarafından düzenlenen Beşinci Avrasya Forumu'nda yaptığı konuşmada, Batı medeniyetinin 500 yıllık hakimiyet döneminin sona erdiğini ve Avrasya çağının başladığını belirtti.
Orbán'a göre, tüm dünyanın Batı modeline göre organize edilmesi gerektiği fikrinin başarısız olduğu artık açıkça görülüyor. Batı modeli karşılığında tüm halkların ekonomik ve finansal avantajlar elde ederek bu modele katılacağı fikri de geçerliliğini yitirmiştir. Orbán, Asya ülkelerinin güçlendiğini ve bağımsız ekonomik ve siyasi g&