Kremlin'den 'Trump'ın planı' iddiasına yorum: "Soyut"
Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonu. Son gelişmeler:
7 Kasım Perşembe
- Kremlin, Trump'ın Ukrayna planıyla ilgili WSJ haberini "soyut" olarak nitelendirdi. Sözcü Dmitri Peskov, The Wall Street Journal gazetesinin, Donald Trump’ın ekibinin Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmayı sonlandırma planını tartıştığına dair haberin soyut bir nitelik taşıdığını söyledi. Peskov “Bu [daha ziyade] The Wall Street Journal’ın planına benziyor,” dedi.
Gazete, Trump’ın danışmanlarının silah tedarikinin devamı karşılığında Ukrayna’nın NATO’ya katılımını 20 yıl ertelemeyi ve askerden arındırılmış bölge oluşturmayı önerdiğini yazmıştı.
- Dmitri Peskov ayrıca Vladimir Putin ile Donald Trump arasında bir görüşmenin organize edilmediğini açıkladı. Bununla birlikte Kremlin sözcüsü, devlet başkanının, Trump'ın yemin edeceği 2025 ocak ayından önce kendisiyle konuşabileceğini dışlamadı.
Peskov basınla yaptığı konuşmada “Kendisi yemin töreninden önce Putin’i arayacağını söyledi. Bu onun sözleri; başka bir şey söyleyemiyoruz,” dedi. Sözcü, Trump ve Putin'in, Cumhuriyetçi lider göreve başlamadan önce telefon görüşmesi yapıp yapamayacakları sorusuna ise bunun “göz ardı edilemeyeceği” yanıtını verdi.
Rusya’nın yemin töreninde temsil edilip edilmeyeceği henüz bilinmiyor. Dmitri Peskov, Trump’ın kampanya ekibiyle herhangi bir temas kurulup kurulmadığı sorusuna “Hayır, neden temas kurmamız gerekiyor ki?” şeklinde yanıt verdi.
Peskov ayrıca iki ülkenin liderleri arasındaki her türlü görüşmenin iyi hazırlanması gerektiğini ve bu tür her görüşmenin büyük bir uzman çalışması gerektirdiğini ekledi. Sözcü “Şu an görüşme hazırlığı yok, bunun için erken,” diye belirtti.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Trump’ın göreve geldikten sonra yeni bir büyükelçi atayabileceğini öne sürdü. Bakan seçimleri kazanan ABD Başkanı Donald Trump’ın Ocak ayında göreve başlamasının ardından ABD’nin Rusya büyükelçiliği için yeni bir büyükelçi atayabileceğini belirtti. Şu anda ABD’nin Rusya Büyükelçiliği görevinde Lynn Tracy bulunuyor.
- Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa ülkelerinin güvenlik konularını mütemadiyen ABD'ye devretmekten vazgeçmesi gerektiğini söyledi. NATO’nun Avrupa ülkeleri için kritik bir rol oynadığını vurgulayan Macron, yine de Avrupa’nın kendi stratejik güvenliğinden kendisinin sorumlu olması gerektiğini belirtti.
“Güvenlik meselemizi ilelebet Amerika’ya devredemeyiz,” diyen Macron, ABD Başkanlığı seçimlerini kazanan Donald Trump’ın “Amerikan halkının çıkarlarını korumayı” planladığını açıklarken, “Peki biz Avrupa halkının çıkarlarını korumaya hazır mıyız?” diye sordu. (AFP)
- Birleşik Krallık, Rusya'ya yönelik Mayıs 2023'ten bu yana en büyük yaptırım paketini açıkladı. 56 gerçek ve tüzel kişi pakete dahil edildi. Kommersant'ın haberine göre Ukrayna’daki askeri operasyona katılan gönüllü Espanyola tugayı ve Afrika Birliği de yaptırım uygulanan tüzel kişiler arasında.
- Google Haritalar, Ukrayna'dan gelen talepler doğrultusunda Ukrayna’daki askeri tesisleri ve sistemleri haritalardan kaldırdı. Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi’ne (SNBO) bağlı Yanlış Bilgiyle Mücadele Merkezi Başkanı Andrey Kovalenko, Google’ın haritalardaki askeri tesisleri ve sistemleri kaldırdığını Telegram kanalında duyurdu.
Kovalenko “Google, haritalardaki durumu düzeltti. Askeri tesisler ve sistemler artık görünmüyor.” diye yazdı. Kovalenko, 3 Kasımda Google Haritalar’ın iki yıl sonra ilk kez Ukrayna’nın uydu görüntülerini güncellediğini ve askeri tesislerin konumlarının göründüğünü bildirmişti. (aktaran RBC)
- Rusya Maliye Bakanlığı'nın ön değerlendirmesine göre, Ocak-Ekim döneminde federal bütçe gelirleri 29,67 trilyon ruble olarak gerçekleşti. 2023 yılının aynı dönemine göre bu gösterge %28,4 arttı. Maliye Bakanlığı, 2024’ün ilk on ayındaki bütçe açığını 220 milyar ruble olarak tahmin ediyor.
- ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın geçiş yönetiminde, Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmanın sona erdirilmesi için yeni bir senaryo tartışılıyor. The Wall Street Journal'ın kaynaklara dayandırdığı habere göre plan şu maddelerden oluşuyor:
1) Mevcut cephe hattı dondurulacak ve bu hat boyunca askerden arındırılmış bölge ilan edilecek. Bölgede güvenliği kimin sağlayacağı henüz net değil, ancak gazetenin bir kaynağı ABD birlikleri veya BM gibi ABD tarafından finanse edilen diğer organizasyonların kullanılmasını ihtimal dışı olarak değerlendirdi.
2) Ukrayna, NATO'ya katılma planlarından en az 20 yıl boyunca vazgeçecek.
3) Bunun karşılığında ABD, Ukrayna'yı silahlandırmaya devam edecek.
Trump'ın ekibinden ismini vermek istemeyen bir kaynak, “[Askerleri] eğitebiliriz ve başka destekler sunabiliriz, ama bu işi öncelikli olarak Avrupa ülkeleri üstlenecek. Biz Amerikalı kadın ve erkekleri Ukrayna’da barışı sağlamak için göndermiyoruz ve bunun için ödeme yapmıyoruz. Bu işi Polonyalılardan, Almanlardan, İngilizlerden ve Fransızlardan yapmalarını isteyin,” dedi.
WSJ, bu bilgilerin, seçilmiş başkan yardımcısı J.D. Vance’in eylül ayında çatışmayı çözme şekli hakkında söylediklerine benzediğini belirtiyor. Vance, Trump’ın Ruslara, Ukraynalılara ve Avrupalılara hitap ederek, “Barışçıl bir çözümün nasıl görüneceğine siz karar vermelisiniz,” diyeceğini ifade etmişti.
- Donald Trump’ın zaferinden sonra eski Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, Ukrayna’nın egemenliği ve toprakları konusunda taviz verilmemesi gerektiğini söyledi. RBC'nın aktardığı habere göre eski Ukrayna lideri beş “kırmızı çizgi” belirliyor:
1) Ukrayna’nın bağımsızlığı konusunda taviz yok; Ukrayna “Rusya'nın etki alanına geri dönmeyecek.”
2) Ukrayna, Rusya’nın kontrolüne geçen topraklardan asla vazgeçmeyecek.
3) Ukrayna, Silahlı Kuvvetlerinin kapasitesini sınırlandırmayı kabul etmeyecek, çünkü bu, Ukrayna devletinin varlığının en güvenilir ve etkili garantisi.
4) Ukrayna, topraklarının “tamamen özgürleşmesine” kadar herhangi bir taviz veya yaptırımların kaldırılmasını kabul edemez.
5) Ukrayna, NATO'ya katılmak için gerekli adımları atmalı ve Trump’ı, savaşın sona erdirilmesi için Kiev'in üyeliği olmadan başka bir alternatifin mümkün olmadığına ikna etmeli.
- Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Vladimir Putin'in Donald Trump'ı tebrik ettiğine dair bilgilerin doğru olmadığını söyledi.
- Önceki gün Komi başkanılığı görevini bırakan Vladimir Uyba, Savunma Bakanlığı Ana Askeri Tıbbi Yönetimi Başkan Yardımcılığına atandı. TASS’a konuşan bir Komi yetkilisi atamanın Başkan Vladimir Putin tarafından imzalandığını söyledi.
- Çinli televizyon ve bilgisayar monitörü üreticisi TPV Technology'nin St. Petersburg’un Şuşarı kasabasında bulunan fabrikası üretimi durdurdu. Kommersant'ın haberine göre Sharp, Sony, Philips ve diğer markalara ait televizyonların üretimini yapan fabrika bu kararı yaptırımlar nedeniyle aldı.
- Joe Biden yönetimi, Donald Trump'ın seçim zaferi sonrasında Ukrayna'ya değeri 6 milyar dolardan fazla son bir askeri yardım paketi göndermeye hazırlanıyor. Bu yardıma, mevcut stoklardan sağlanabilecek 4,3 milyar dolar ve ABD savunma şirketleriyle yapılan sözleşmelerden alınacak 2,1 milyar dolar dahil. Eski ABD Savunma Bakanlığı yetkilisi Mark Cancian, yardımın sanayi üretim kapasitesine bağlı olduğunu belirtti. Yardım paketinin tamamının, Trump’ın 20 Ocak’taki yemin töreninden önce ulaşıp ulaşmayacağı ise belirsiz.
- Donald Trump'ın ABD başkanlık seçimlerindeki zaferi, daha önce Rusya varlıklarıyla ticaret yapan Batılı yatırımcılar arasında gözle görülür bir hareketlilik yarattı. Financial Times'ın haberine göre, yatırımcılar arasında yaptırımların kaldırılması ihtimali ve Rusya piyasasına geri dönüş olasılığı masada. Bir Batılı portföy yöneticisinin sözlerine göre, özellikle sabah saatlerinde “Rusya ile ticaretin nasıl yapılacağı ve yaptırımların kaldırılıp kaldırılmayacağı” en çok tartışılan konulardan biri oldu. Ayrıca, bazı Batılı bankaların hala offshore işlemlerinde ruble kullanmaya devam ettiği belirtildi.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, ABD seçimlerini kazanan Donald Trump ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Zelenski, bu görüşmeyi “harika” olarak tanımlayarak Trump'ın zaferini "tarihi ve ikna edici" bulduğunu söyledi. Ukrayna lideri, ABD'nin güçlü liderliğinin adil bir barış için hayati önemde olduğunu vurguladı. Ayrıca, Trump'ın "güç yoluyla barış" yaklaşımını Ukrayna'da adil bir barışa katkıda bulunabilecek bir politika olarak değerlendirdi. Zelenskiy "Yakın diyaloğu sürdürme ve işbirliğimizi geliştirme konusunda mutabakata vardık. Güçlü ve sağlam ABD liderliği, barış ve adil bir dünya için hayati önem taşıyor" diye yazdı.
- Trump'ın zaferi sonrasında 6 Kasım itibarıyla Rus hisse senetleri ortalama %1,77 oranında yükseldi. En büyük artış, %6,8 ile OZON hisselerinde gözlemlendi. ALROSA, Aeroflot da değerlendi.
- Almanya'da koaliasyon hükümetinin sonuna gelindi. Başbakanı Olaf Scholz, Hür Demokrat Parti (FDP) Genel Başkanı ve Maliye Bakanı Christian Lindner'i görevden aldı. Scholz "Cumhurbaşkanı'ndan Maliye Bakanı'nın istifasını istedim. Ülkemizin zarar görmesini engellemek için bu adımı atmak zorunda kaldığıma inanıyorum. Müzakere edebilen, ülkemiz için gerekli kararları alabilecek güce sahip bir hükümete ihtiyacımız var" dedi. Scholz, Almanya'da Mart ayında erken seçim yapılmasına olanak sağlamak için Alman Parlamentosu'nun alt kanadı Bundestag'dan güven oyu isteyeceğini söyledi. Scholz güven oyu isteyeceğini "Bundestag'ın 15 Ocak'ta bunu oylayabilmesi için bir güven oylaması talep edeceğim. Bu, Bundestag üyelerinin erken seçimlere yeşil ışık yakıp yakamacaklarına karar vermelerini sağlayacak. Bu seçimler, temel yasada belirtilen süreler çerçevesinde, en geç Mart sonuna kadar yapılabilir" şeklinde ifade etti.
- Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Ukrayna'ya sürpriz bir ziyaret gerçekleştirdi. Dün Alman Dışişleri Bakanlığı tarafından duyurulan bu ziyaret, herhangi bir ön bilgilendirme yapılmaksızın düzenlendi ve bakan sadece Kiev'e vardığında kısa bir açıklama yaptı. Berbock, bu yıl içinde Kiev'e üçüncü kez gitti.
- Ukrayna paramentosundaki tartışmalarda milletvekili Aleksey Gonçarenko, Trump’ın ikinci döneminde dünya düzeninin “değerler” değil, “anlaşmalar” üzerine kurulu olacağını belirterek Ukrayna’nın yeni bir strateji geliştirmesi gerektiğini söyledi. Gonçarenko, Ukrayna’nın güçlü bir orduya, gıda piyasasında kilit bir role ve askeri teknolojilere sahip olduğunu vurgulayarak ülkenin kendisini vazgeçilmez kılmak için 24 saat çalışması gerektiğini belirtti.
- İngiliz Guardian gazetesi, Donald Trump'ın ikinci başkanlık döneminin Ukrayna için sonuçlarının, özellikle de Rusya'nın 2022'den bu yana çatışma bögesinde en hızlı ilerlemeyi kaydettiği bir zamanda vahim olacağı değerlendirmesinde bulundu. Gazete, “Ukrayna, Donald Trump'ın zaferinin ardından askeri yardımları kesebileceği olasılığı karşısında kasvet ve belirsizliğe sürüklendi” ifadelerine yer verdi. Guardian, Londra merkezli Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü (RUSI) Askeri Bilimler Direktörü Matthew Saville’in “Rusya'nın artık savaş alanında sayısal avantajını kullanması muhtemel” şeklindeki ifadelerine yer vererek, ABD'nin askeri yardımı olmadan Ukrayna’nın Donbass'ta daha fazla mevzi kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğuna dikkat çekti. (Sputnik)
- Patrik Kirill, Rus Ortodoks Kilisesi'nin hiçbir zaman idam cezasına karşı çıkmadığını ya da kaldırılması için çağrıda bulunmadığını ancak hiçbir zaman da hoş karşılamadığını söyledi. Rus Ortodoks Kilisesi Patriği Kirill, Rusya'nın idam cezası konusundaki moratoryumunu memnuniyetle karşıladığını söyledi. Nisan ayında Moskova'da Crocus Belediye Binası'na düzenlenen ve 145 kişinin öldüğü, yüzlerce kişinin de yaralandığı saldırının ardından Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev ve bazı milletvekilleri ülkede teröristler için idam cezasının geri getirilmesini önermişti. (Sputnik)
6 Kasım Çarşamba
- Ukraynalı yetkililerin ABD seçimlerini kazanan Donald Trump’ın Rusya ile barış anlaşmasını yakınlaştırabileceğine dair kamuya açık açıklamalarına rağmen, Ukrayna'da Cumhuriyetçi liderin göreve başlamasından sonra ABD'nin gerçek desteğinin sona erebileceği endişesi yaşanıyor. Financial Times (FT), bu durumu yetkililer ve askeri kaynaklara dayanarak bildirdi.
Ukrayna Parlamento Üyesi ve Halkın Hizmetkarı Partisi fraksiyonunun başkanı David Arahamiya, FT’ye verdiği demeçte, önlerinde "birçok sınavın olduğunu" ve "kesinlikle yeni bir dinamikle karşı karşıya kalacaklarını" belirtti. Avrupa entegrasyonundan sorumlu başbakan yardımcısı ise Trump’ın "Kiev lehine daha fazla siyasi ivme yaratabileceğini" söyledi.
FT'ye konuşan Ukrayna Savunma Bakanlığı'ndaki bir kaynak, birçok askerin "ABD desteğinin sona ermesinden ve en azından Donbass'ı kaybetmekten korktuğunu" belirtti. Bir başka askeri kaynak, "Bizim için ABD desteği yaşam ya da ölüm anlamına geliyor," dedi. Aynı kaynak, Trump’ın zaferine Kiev’deki yetkililere göre daha az karamsar yaklaştığını ifade etti.
- Fransa ve Almanya, "daha egemen" bir Avrupa yaratmak için çalışacak. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD başkanlık seçimlerini kazanan Donald Trump'ı tebrik ettikten sonra X hesabında bu açıklamayı yaptı.
Macron, ABD seçimlerinin ardından Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile yaptığı telefon görüşmesinden bahsetti ve "Daha birleşik, daha güçlü ve daha egemen bir Avrupa yaratmak için çalışacağız," diye yazdı.
Fransız Cumhurbaşkanı, ABD ile iş birliğini dışlamadığını, fakat Paris’in kendi "çıkarlarını ve değerlerini savunacağını" belirtti.
- Rusya Silahlı Kuvvetleri, Donetsk'te iki yerleşim birimini daha kontrol altına aldı. Güney askeri birlikleri Antonovka’yı ele geçirirken, Doğu birlikleri Maksimovka kasabasını kontrol altına aldı. Açıklama Rusya Savunma Bakanlığı'nın günlük raporunda yer alıyor.
- Moldova’nın Rusya Büyükelçisi Lilian Darii Rusya Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı. Kommersant'ın aktardığına göre büyükelçiye, Cumhurbaşkanlığı seçimleri sırasında Kişinev’in "dostane olmayan ayrımcı eylemleri" nedeniyle kendisine kesin bir protesto iletildi.
- Rusya Federasyon Konseyi Başkanı Valentina Matviyenko, parlamentonun üst kanadında yaptığı toplantıda Vladimir Zelensky adlı Sağlık Bakan yardımcısının soyadı hakkında espri yaptı.
Matvienko "Soyadınızı yüksek sesle hiçbir yerde anmayın," dedi. (RBC)
- Eski başkan ve Cumhuriyetçi Parti’nin adayı Donald Trump, ABD başkanlık seçimlerini kazandı. The New York Times ve Reuters'ın hesaplamalarına göre, Trump en az 270 delege oyunu alarak zafere ulaştı.
Seçimin geçici sonuçlarına göre Trump, The New York Times verilerine göre 277, Reuters verilerine göre ise 279 delege oyuna sahip. Kazanmak için gereken 270 delege oyu bu sayıları karşılıyor. Kamala Harris ise Reuters’a göre 219, The New York Times’a göre ise 224 delege oyuna sahip.
- Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev, ABD başkanlık seçimlerini kazanan Donald Trump'ın, Rusya için faydalı bir özelliğe sahip olduğunu belirtti: Trump, Ukrayna gibi "tuhaf müttefiklere" para harcamayı sevmiyor. Ancak Medvedev, Trump’ın Ukrayna’daki savaşa ne kadar destek vereceğinin "sistem tarafından" belirlenebileceğini ifade etti ve ABD Kongresi'ndeki iki partili Rusya karşıtı konsensüse dikkat çekti.
- Dünya liderleri ve siyasetçiler, ABD başkanlık seçimlerinde zaferini ilan eden Cumhuriyetçi Donald Trump'a tebrik mesajları gönderdi. Trump'ı tebrik edenler arasında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, Letonya Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics, Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Avusturya Şansölyesi Karl Nehammer, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, El Salvador Cumhurbaşkanı Nayib Bukele ve İtalya Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini de bulunuyor.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Vladimir Putin'in ABD başkanlık seçimlerinde önde giden Donald Trump'ı tebrik etmeyi planladığına dair bilgisi olmadığını belirtti. Peskov ek olarak, ABD’nin Rusya’ya dost olmayan bir ülke olduğunu söyledi. Sözcü şöyle konuştu:
"Başkanın Trump'ı tebrik etmeyi planladığına dair bir bilgim yok. Unutmayalım ki, söz konusu olan doğrudan ve dolaylı olarak ülkemize karşı yürütülen savaşta yer alan dost olmayan bir ülke," dedi.
Gazeteciler sözcüye Donald Trump'ın Vladimir Putin kendisini tebrik etmezse gücenip gücenmeyeceğini ve bunun ülkeler arası ilişkileri daha da kötüleştirip kötüleştirmeyeceğini de sordu. Dmitri Peskov bu soruyu "İlişkileri daha da kötüleştirmek neredeyse imkansız, çünkü tarihsel olarak en düşük seviyedeler," diye yanıtladı.
- Cumhuriyetçi Parti üyeleri ABD Senatosu’nda 51 sandalye kazanarak çoğunluğu elde etti. Demokratların ise ön verilere göre 43 sandalyesi bulunuyor (Fox News).
- Mahaçkale Havalimanı, Hazar Denizi üzerinde tespit edilen bir insansız hava aracı nedeniyle süresiz olarak kapatıldı. Havalimanı genel müdürü Said Ramazanov, TASS’a yaptığı açıklamada, “Hazar’daki insansız hava aracı olayı nedeniyle havaalanı süresiz kapalı,” dedi. Rosaviatsiya daha sonra, havaalanının Moskova saatiyle 08:35’ten itibaren uçuş kabul etmeyi ve göndermeyi durdurduğunu belirtti. Kurumun basın sözcüsü Artyom Korenyako, uçak mürettebatlarının, hava trafik kontrolörlerinin ve havalimanı hizmetlerinin uçuş güvenliği için gerekli tüm önlemleri aldığını belirtti.
- Domodedovo Havalimanı’nda, Ukrayna tarafında savaşan bir Ermeni yakalandı. Moskova’nın Basmanıy Bölge Mahkemesi, Ermenistan vatandaşı Armen Balyan’ı tutukladı. Balyan, Rusya’da paralı askerlik yapmakla suçlanıyordu ve Domodedovo Havalimanı’nda gözaltına alındı. (Kommersant)
- Devlet Başkanı Zelenskiy, Ukrayna ordusunun Kuzey Kore askerleriyle ilk çatışmaya girdiğini duyurdu. Zelenskiy, bu olayın dünya istikrarında yeni bir sayfa açtığını ifade etti ancak çatışmaların tam yeri veya zamanı hakkında bilgi vermedi. Ayrıca, Rusya ve Kuzey Kore'nin bu genişleme hamlesinin yenilgiye uğraması gerektiğini vurgulayarak müttefik ülkelere desteklerinden dolayı teşekkür etti.
- ABD'den gelecek seçim sonuçlar tüm dünyada heyecanla beklenirken, Donald Trump, sosyal medya platformu Truth Social'da Philadelphia'da seçimlerde geniş çaplı sahtecilik yapıldığına dair bilgiye sahip olduğunu iddia etti. Ancak Philadelphia polis yetkilileri CNN’e yaptıkları açıklamada, seçimlerle ilgili herhangi bir sahtecilik veya güvenlik sorunu yaşanmadığını belirtti. Trump daha önce de bu tür iddialarda bulunmuştu ancak somut kanıt sunmamıştı.
- Zaporejye Bölgesi Valisi Yevgeny Balitsky, Ukrayna'nın nükleer santrali HIMARS füzeleri ve İHA’lar kullanarak ele geçirme girişimini Rusya'nın engellediğini açıkladı. Balitsky, santralin Rus ordusu tarafından güvenli bir şekilde korunduğunu belirtti. Rus yetkililer, bu tür saldırıların bölgedeki güvenlik durumunu tehlikeye attığını ifade etti.
- Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, Ukrayna’da Finlandiya’nın İkinci Dünya Savaşı sonrası izlediği tarafsızlık modelinin benimsenmesi fikrini reddetti. Stubb, bu modelin Avrupa güvenlik mimarisine zarar vereceğini ve Ukrayna’nın egemenliğini kısıtlayacağını belirtti. Alman Şansölyesi Olaf Scholz’un önerdiği bu model, Finlandiya tarafından kesin bir dille reddedildi.
- Finlandiya, kapalı tuttuğu Rusya sınırında bir geçiş noktasını "durumu test etmek için" açmayı planlıyor. Ilta-Sanomat’ın haberine göre, bu geçiş noktası, Finlandiya'nın üçüncü ülkelerden gelen göçmen akışına karşı güvenlik kaygılarını göz önünde bulundurarak açılabilir. Hükümet, sınırın tamamen açılmasına sıcak bakmıyor, ancak durumun yeniden değerlendirileceğini belirtiyor.
- Hırvatistan'ın muhafazakar partii Başbakanı Andrej Plenković, ülkenin sosyal demokrat Cumhurbaşkanı Zoran Milanović ve destekçilerini “Putin’in uşakları” olmakla suçladı. Milanović, NATO'nun Ukrayna’ya desteğine karşı çıkarken, Plenković bu duruşun Hırvatistan’ın demokrasi değerlerine zarar verdiğini belirtti. Milanović, Hırvatistan'ı savaştan uzak tutmak istediğini dile getirmişti.
- Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov, yaralı askerlerin tazminat ödemelerinde daha adil bir sistem oluşturulması talimatını verdi. Mevcut sistemin yaralanma derecesini dikkate almadığını belirten yetkililer, küçük yaralanmalar ve ciddi sakatlıkların aynı finansal değerlendirilmeye tabi tutulduğunu açıkladı. Yeni düzenlemeyle tazminatlar yaralanma derecesine göre belirlenecek.
5 Kasım Salı
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yabancı büyükelçilerin güven mektuplarını sunma töreninde diplomatların Rusya'ya nesnel bakış açısının oluşmasına katkı sağlayacaklarına dair umutlarını dile getirdi. Putin etkinlikte ayrıca Rusya'nın Ukrayna ile müzakereye hazır olduğunu ve hatta daha önce bu müzakereleri yürüttüğünü söyledi. Putin şöyle konuştu:
“Rusya’nın sadece müzakerelere hazır olduğunu değil, bu çatışmanın en başında müzakereleri yürüttüğünü defalarca söyledim. Hatta karşılıklı olarak kabul edilebilir bir anlaşma hazırlanmış ve Ukrayna tarafınca paraf edilmişti,” dedi. Devlet başkanı bu anlaşmanın “dışarıdan gelen tavsiye üzerine” Ukrayna tarafınca reddedildiğini belirtti.
Vladimir Putin, 2024 yılı içinde ilk kez aralarında Japonya, Kanada, Malta, Arnavutluk, Yeni Zelanda, İtalya, İspanya, İrlanda, Danimarka, Belçika, Hollanda ve Finlandiya temsilcilerinin de bulunduğu 28 yeni büyükelçiden güven mektubu aldı. Putin, etkinlikte iki ülke arasındaki resmi, ticari ve toplumsal ilişkilerin asgari düzeye indirildiğini, önemli uluslararası ve bölgesel konularda iş birliğinin dondurulduğunu ifade etti.
- Zaporojya'daki Rus yetkililer, Ukrayna güçlerinin Zaporojya Nükleer Santrali'ni ele geçirmeye çalıştığını, ancak Rus güçlerinin santralin güvenliğini sağladığını bildirdi.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ne ait bir insansız hava aracı Belgorod’daki bir apartmana isabet etti. İlk belirlemelere göre bir kişi yaralandı. Açıklama Belgorod valisi Vyaçeslav Gladkov'dan geldi.
- Rusya Başsavcılığı, Finlandiya'daki Rusya'ya ait mülklerin dondurulması kararına itirazda bulunacak. Tass'ın haberinde itirazın ne zaman yapılacağı konusunda bir bilgi yer almadı. Daha önce Helsinki mahkemesi, Ukrayna'dan Naftogaz dahil altı enerji şirketinin açtığı davalar sonucunda Rusya Federasyonu'na ait Finlandiya'daki 5 milyar dolar değerindeki 40’tan fazla gayrimenkule el koymuştu. Finlandiya İcra Dairesi, Rusya’nın Finlandiya’daki mülke konan haciz için 14 Kasıma kadar itiraz edebileceğini bildirmişti.
- Komi Cumhuriyeti Başkanı Vladimir Uyba, görevinden istifa ettiğini açıkladı. Görevden ayrılan Vladimir Uyba’nın yerini Yahudi Özerk Bölgesi Başkanı Rostislav Goldstein alacak (Kommersant).
- Avrupa Birliği’nin yolsuzlukla mücadele ofisi OLAF, Türkiye gibi ülkelerin yaptırıma tabi olan Rus petrolünü başka etiket altında AB’ye ihraç etmesine olanak tanıyan bir boşluk hakkında soruşturma başlattı. Konuya aşina iki kaynağa göre, soruşturma, Politico dergisinin konuyla ilgili bir haberinden sonra başlatıldı. Dergi Moskova menşeili milyonlarca varil yakıtın Türkiye’de yeniden etiketlenerek AB’ye ulaştığını ileri sürüyor. Habere göre bu şema Brüksel yaptırımlarındaki bir boşluk sayesinde mümkün olmakta: Eğer "karışım" yakıtlar Rus menşeli olarak etiketlenmezse AB'ye girebiliyor. Derginin iddiasına göre bu boşluk, Moskova’ya AB’nin Şubat 2023’te Rus petrolü ithalatına yaptırım uygulamasından sonraki 12 ayda yalnızca üç Türk limanından 3 milyar euroya kadar gelir sağladı.
- Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Güney Cephesi'nde Rus birliklerinin hareketliliğini gözlemlediğini söyledi. Bu açıklama, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Oleksandr Syrskyi, Genelkurmay Başkanı Anatoliy Bargileviç ve Savunma Bakanı Rustem Umerov’dan aldığı brifinglerin ardından geldi. Zelenskiy’nin sözlerini TSN aktardı. Zelenskiy "Şu anda savaş her cephede. Elbette en çok dikkat Donetsk cephesine ediliyor. Ancak güneyde de Rusların hareketliliğini görüyoruz. Savunma güçleri buna karşılık vermeli," ifadelerini kullandı. (aktaran RBC)
- Rusya Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitri Peskov, Moldova’daki çoğu seçmenin Devlet Başkanı Maia Sandu’ya oy vermediğini iddia etti. Peskov, Moldova toplumundaki çelişkilerin muhtemelen devam edeceğini düşünüyor. Kremlin sözcüsü bir basın toplantısında "Sandu’ya gelince, bildiğiniz gibi o ülkesinin başkanı değil; çünkü anladığımız kadarıyla ülkede çoğunluk ona oy vermedi. Oldukça bölünmüş bir toplumdan bahsediyoruz," dedi.
- Almanya’nın en büyük gaz ithalatçısı Uniper, daha önce yardım olarak sağlanan 13,5 milyar euroyu Alman hükümetine geri ödemeye başladı. Reuters şirketin 530 milyon euroluk ilk ödemeyi gerçekleştirdiğini aktarıyor. Şu anda şirket, Almanya'nın kendisini kurtarmak için %99,12 hissesini satın almasının ardından borsaya geri dönmeye hazırlanıyor. Gazprom’un önce gaz tedarikini sınırlayıp ardından tamamen kesmesi nedeniyle Alman hükümeti duruma müdahil olmuştu. Ajansın kaynaklarına göre Berlin, 2025 baharında Uniper hisselerini satarak devlet hissesini azaltmayı planlıyor.
- Bir Özbekistan vatandaşı, Rusya Silahlı Kuvvetleri saflarında Ukrayna'daki askeri çatışmaya katıldığı için beş yıl hapis cezasına çarptırıldı. Uznews'ın haberine göre karar, Özbekistan’ın doğusundaki Fergana bölgesindeki Kuştepe Bölge Ceza Mahkemesi tarafından alındı.
- Moskova Borsası'nda yuan kuru neredeyse 13,8 rubleye kadar yükseldi. Çin para birimi bu seviyede en son 11 Ekim 2023’te işlem görmüştü.
- ABD Dışişleri Bakanlığı, şu anda Kursk bölgesinde 10 bin Kuzey Kore askerinin bulunduğuna inandığını duyurdu. RBC'nın aktardığına göre.basın sözcüsü Matthew Miller bir brifingde, "Artık 10 bin askeri personelin Kursk'a ulaştığına ve önümüzdeki günlerde çatışmalara girebileceğine dair bilgiler var" dedi. Haziran ayında Rusya ve Kuzey Kore liderleri Vladimir Putin ve Kim Jong-un Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşmasını imzaladılar. Bu anlaşmanın 4. maddesinde “taraflardan biri, bir veya daha fazla devletin silahlı saldırısı nedeniyle kendisini savaş durumunda bulursa, diğer taraf, elindeki tüm imkanlarla derhal askeri yardımda bulunacaktır" deniiyor.
- Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Moskova'da çalışma ziyareti gerçekleştiren Kuzey Kore Dışişleri Bakanı Choe Son-hui ile Kremlin’de görüştüğünü belirtti. Bakan Choe'nin Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong-un'un Putin'e içten, samimi ve dostane selamlarını iletirken Rus lider de Kuzey Koreli mevkidaşına en iyi dileklerinin iletilmesini rica etti.
Görüşmede ayrıca Rusya Devlet Başkanı Yardımcısı Yuriy Uşakov ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da hazır bulundu. Kremlin basın servisinden yapılan açıklamaya göre, görüşmenin başında Putin ile tokalaşan Choe, "Sayın Kuzey Kore Devlet Başkanı'nın derin, samimi, sıcak ve yoldaşça selamını iletmekten onur duyuyorum." ifadesini kullandı. Putin de Kuzey Koreli mevkidaşına en iyi dileklerinin iletilmesini rica etti. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ve Kuzey Kore Dışişleri Bakanı Choe, başkent Moskova’da 1 Kasım'da bir araya gelmiş, iki bakanın stratejik istişarelerde bulunduğu belirtilmişti. (Sputnik)
- Polonya Başbakan Yardımcısı ve Dijitalleşme Bakanı Krzysztof Gawkowski, Zelenskiy'i Polonya'yı Rusya ile çatışmaya çekmeye çalışmakla suçladı. Gawkowski, Zelenskiy’nin Polonya'dan Ukrayna üzerinde Rus füzelerini düşürmesini istemesini eleştirerek, Polonya'nın Ukrayna'ya büyük yardımlarda bulunduğunu ve bu tür bir talep yerine teşekkür beklediklerini ifade etti.
- Kanada, yaklaşık 1,5 yıl sonra Ukrayna'ya NASAMS hava savunma sistemi gönderdi. Zelenskiy, Kanada Başbakanı Justin Trudeau'nun ilk NASAMS siparişini gönderdiğini duyurduğunu ve sistemin yıl sonuna kadar teslim alınmasını beklediklerini açıkladı. NASAMS, manevra kabiliyeti yüksek hedeflere düşük ve orta irtifada karşı koyabilen bir hava savunma sistemi, 20 ila 180 km menzile ve 21 km yüksekliğe kadar hedefleri vurabilme kapasitesine sahip. Sistemin tedariki için fon Mart 2023'te ayrılmıştı, ancak Kanada, ABD'nin sözleşmeyi uzun süre tamamlayamaması nedeniyle teslimatın geciktiğini bildirmişti.
- Rusya'nın BM Daimi Temsilci Yardımcısı Anna Yevstigneyeva, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) toplantısı sırasında yaptığı açıklamada, Rusya'nın Güney Kore'ye 'Kien'e silah gönderme gibi son derece tehklikeli bir yola girmemesi ve aklını başına toplaması' çağırısında bulunduğunu söyledi. Yevstigneyeva, "Görünen o ki Güney Kore, savaşta verdiği kayıplar dolayısıyla buna büyük ihtiyaç duyan Kiev'e Batı silahlarının tedarikini artırmak için Washington'un tehlikeli maceralarına dahil olmaya başladı. Güney Koreli meslektaşlarımızı akıllarını başlarına almaya ve özellikle de Güney Kore'de yapılan anketlere göre ülke nüfusunun büyük çoğunluğunun Ukrayna'ya silah gönderilmesini desteklemediği göz önünde bulundurulduğunda Seul'ü iyi bir yere götürmeyecek son derece tehlikeli bir yola girmemesi yönünde uyarıyoruz" açıklamasında bulundu. (Sputnik)
- Japonya, Kuzey Kore'nin balistik füze olduğundan şüphelenilen bir füze fırlattığını açıkladı. Açıklamada Japonya Savunma Bakanlığı'nın, Kuzey Kore'nin balistik füze olduğundan şüphelenilen bir füze fırlattığı; gemilere acil durum izleme modunda olmaları ve bir enkaz bulunursa yaklaşmamaları konusunda uyarıda bulunduğu bildirildi. Bakanlık enkaz bulunması halinde Sahil Güvenlik'e haber verilmesini istedi. Aynı zamanda Japonya Başbakanlığı'nın X hesabından "Kuzey Kore şüpheli bir balistik füze fırlattı" açıklaması da yapıldı.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, cumhurbaşkanlığı seçiminin Moldova’nın tüm bağımsızlık yıllarının en antidemokratik seçimi olduğunu, yetkililerin muhalefete ve bağımsız medyaya, özellikle de Rusça yayın yapan medya kuruluşlarına karşı benzeri görülmemiş baskılar uyguladığını savundu.
- Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları 11. Zirvesi, kapsamında liderler 6 Kasım’da Kırgızistan’da bir araya gelecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov’un ev sahipliğinde düzenlenecek olan zirveye katılmak üzere başkent Bişkek'e gitti. Erdoğan'ı, Bişkek-Manas Uluslararası Havalimanı'nda Kırgızistan Cumhurbaşkanı Caparov ve eşi Aygül Caparova ile Türkiye'nin Bişkek Büyükelçisi Ahmet Sadık Doğan karşıladı. Zirveye, Cumhurbaşkanı Erdoğan, dışında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev katılacak. Zirvede, ayrıca TDT gözlemcisi ülkelerin devlet ve hükümet başkanları ile TDT Genel Sekreteri Kubanıçbek Ömüraliyev de olacak. (Sputnik)
- Nükleer silah kullanımını savunarak gündeme gelen Rus politik analist Sergey Karaganov,Üçüncü Dünya Savaşı’nı önlemenin ancak nükleer caydırıcılığın uluslararası ilişkilerdeki rolünün artırılmasıyla mümkün olabileceğine inanıyor. Bu görüşünü, yıllık Valday Uluslararası Tartışma Kulübü toplantısında dile getiren Karaganov, nükleer caydırıcılığın önümüzdeki 15-20 yıl boyunca güçlendirilmesinin, çatışmaların ve zıtlıkların arttığı bu dönemde savaşın önlenmesine katkı sağlayabileceğini ifade etti.
4 Kasım Pazartesi
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kızıl Meydan'da gençlik örgütleri temsilcileriyle yaptığı görüşmede, Rus ordusunun Ukrayna ordusunun işgal ettiği Kursk bölgesindeki toprakları "temizleyeceğinden" emin olduğunu söyledi. Putin, Kursk bölgesinin kurtarılmasının ardından gönüllülerin çalışmalarının önemli hale geleceğini de vurguladı. Putin Kursk bölgesinden Vympel merkezi aktivistlerine hitaben "Bölgeyi düşmandan arındırdıktan sonra size de çok iş çıkacak," şeklinde konuştu. Kursk bölgesinin sınır bölgelerinde çatışmalar 6 Ağustos sabahı erken saatlerde başlamıştı.
Putin daha sonra Kızıl Meydan'daki Minin ve Pojarski anıtına çiçek koydu. Rusya bugün Ulusal Birlik Günü'nü kutluyor.
- 2010 yılından bu yana görevde olan Rostov bölgesi valisi Vasily Golubev istifasını açıkladı. Haberi Telegram kanalında paylaşan Golubev "Başka bir göreve geçmem sebebiyle istifa etmeye karar verdim," diye yazdı. Öte yandan Tambov bölgesi valisi Maksim Yegorov da Telegram kanalında yayınladığı video mesajında yeni görevine geçiş yapacağını duyurdu.
- Moldova Merkez Seçim Komisyonu, başkanlık seçimlerinde oy sandıklarındaki tutanakların %100’ünün işlenmesinin ardından elde edilen sonuçları açıkladı. İkinci dönem için aday olan Maia Sandu, %55,33 oy oranıyla seçimi kazanırken, rakibi eski başsavcı Aleksandr Stoyanoglo %44,67 oy aldı.
Ancak Stoyanoglo'nun partisi Moldova Sosyalist Partisi, yurtdışı sandık sonuçlarını tanımadıklarını ve Maia Sandu’yu meşru bir başkan olarak görmediklerni açıkladı. (RBC)
- Frankfurt Başsavcılığı, USM holdingin kurucusu Alişer Usmanov’a yönelik kara para aklama şüphesiyle başlatılan soruşturmayı sonlandırdı. Avukatların yaptığı açıklamada Usmanov’un tüm yükümlülüklerini yerine getirdiği ve Alman savcılık çalışanlarına yönelik hukuki takibat talebinden vazgeçtiği belirtildi. (Kommersant)
- Rus Ortodoks Kilisesi'nin başı Kirill, kilisenin "yasalara uygun şekilde uygulandığında" idam cezasını hiçbir zaman kınamadığını söyledi. Patrik bununla birlikte, kilisenin idam cezasını hiçbir yerde teşvik etmediğini ve ideal olanın "insanların hayatlarının ellerinden alınmaması" olduğunu dile getirdi.
Patrik’e göre, Kutsal Kitap’ta idam cezası kınanmamakta. Kirill şöyle konuştu: "İsa Mesih de idam cezasını kınamamıştır, ancak kendisi haksız yere bu cezayı çekmiştir."
Patrik, bir suç karşılığında insan öldürmenin "en uç önlem" olduğunu ve bu nedenle "insanların idam cezasını gerektiren suçları işlememelerinin ideal olacağını" kabul etti. Ancak, kilisenin bu cezanın kaldırılması için hiçbir zaman ısrarcı olmadığını da belirtti. (Kommersant)
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya'nın Batı ülkeleriyle diyaloğa kapalı olmadığını ancak Batı'nın davranışlarından dersler çıkardığını belirtti. Lavrov'a göre, Batı kendi eylemleriyle güvenilirliğini zedeledi. Bir sempozyumda konuşan Lavrov şu ifadeleri kullandı:
"Batı ile diyaloğa kapalı değiliz, ancak Batılı komşularımızın bir anda verdikleri sözlerden, yükümlülüklerden ve tüm anlaşmalardan vazgeçmelerinden, gösterdikleri tavırlardan ve güvenilirliklerini nasıl zedelediklerinden gerekli dersleri çıkardık."
- Moskova Federal Cezaevi Servisi basın servisi SİZO-3 cezaevinde patlama meydana geldiği yönündeki haberlerin gerçeği yansıtmadığını açıkladı. (RBC)
- Moldova Merkez Seçim Komisyonu Başkanı Anjelika Karaman, başkanlık seçimlerinin ikinci turunda 255 ihlal kaydedildiğini açıkladı. Ancak Karaman'a göre, seçim sırasında ciddi bir sorun yaşanmadı. Seçim sürecindeki ihlaller arasında oy pusulalarının fotoğraflanması, oy verme günü propaganda yapılması ve seçmenlerin toplu taşınması yer aldı. (Tass)
- Litvanya Savunma Bakanlığı, ülkede Rusya, Belarus veya Çin vatandaşlığına sahip olan kişilerin askeri hizmete kabul edilmemesini öngören bir yasa tasarısı hazırladı. Askerlik sırasında bu ülkelerin vatandaşlığını alanlar ise görevlerinden alınacak.
Savunma Bakanlığı, bu kısıtlamaları, Rusya, Belarus ve Çin'in Litvanya'nın ulusal güvenliğine tehdit oluşturmasıyla gerekçelendirdi. (BNS)
- Yeni doğan kızını Antalya havaalanında bırakan Yekaterina Burnazkina adlı Rusya vatandaşı Türkiye'de yargılanacak. Ria'ya konuşan Türk avukat Ayşegül Kübra Polat olayın Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde meydana gelmesi sebebiyle bu kararın alındığını söyledi.
13 Ekim’de Rusya vatandaşı bir kadının Antalya Havalimanı’nda tuvalette bir kız çocuğu doğurduğu ve bebeği engelli tuvalet kabininde bırakarak kaçtığı bildirilmişti. Bebek, daha sonra Türk havaalanı yetkilileri tarafından bulundu. Adı geçen Rusya vatandaşının 18 yaşında olduğu öğrenildi.
- Moldova'da başkanlık seçiminin kinci turunda Maya Sandu zaferini ilan etti. Resmi verilere göre oyarı yüzde % 98,47'si sayıldıktan sonra Maya Sandu'nun oyu % 54,74 olarak açıklandı. Rakibi, ülkenin eski başsavcısı Alexander Stojanoglo % 45,26 aldı. Sandu, kimi desteklediklerine bakılmaksızın tüm seçmenlerin sesini duyduğunu ve gerekli reformları yapacağını vaat etti.
- Rusya İçişleri Bakanlığı sözcüsü Irina Volk, yılbaşından bu yana özel operasyona katılan 3 bin 344 yabancı uyruklu kişiye Rusya vatandaşlığı verildiğini söyledi. Volk bir somut örnek verirken, İçişleri Bakanlığı göç servisi çalışanlarının yabancı bir katılımcıya bu konuda yardımcı olduunu, Rusya ordusuna katılara hizmet verdiği için bu kişinin Rusya'dan sınır dışı edilmekten ve ülkesinde cezai kovuşturma ile karşı karşıya kalmaktan kurtulduğunu kaydetti.
Putin, bu yılın Ocak ayında, yabancıların Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri veya diğer askeri oluşumlarla sözleşme imzalamışlarsa basitleştirilmiş bir şekilde Rus vatandaşlığı almalarına izin veren bir kararname imzalamıştı.
- OPEC + ülkeleri petrol üretimindeki kesintileri Aralık ayı sonuna kadar uzatıyor. Suudi Arabistan, Rusya, Irak, BAE, Kuveyt, Kazakistan, Cezayir ve Umman, petrol üretim sınırını Aralık 2024 sonuna kadar günde 2,2 milyon varil olarak azaltmayı kabul etti. Rusya için OPEC + çerçevesinde 2024 yılında petrol üretimi için resmi kota 9,95 milyon varil olarak belirlendi. Plana göre Rusya'nın Nisan ayından Kasım ayının sonuna kadar petrol üretimini aylık olarak azaltması gerekiyordu. 2 Ekim'de Rusya'nın OPEC + kapsamındaki Eylül anlaşmalarına tam olarak uyduğu bildirildi.
- Tayvan Ekonomi Bakanlığı, ihracat kontrol önlemlerinin getirilmesinden sonra Rusya'ya satılan takım tezgahı sayısının "sıfıra indirildiğini" duyurdu. Bakanlık, Moskova'ya yönelik yaptırımların ilk ihlali için para cezasını 15 kat artırdığını ve 31,3 bin dolara çıkardığını duyurdu. Tayvanlı İhracatçılar, makinelerin Rusya Federasyonu'na üçüncü ülkeler aracılığıyla ulaşmaması için nihai alıcıyı bildirmek zorunda.
- Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, Donald Trump'ın ABD başkanlığı seçimlerini kazanması durumunda Avrupa'nın Ukrayna'ya desteğini yeniden gözden geçirmesi gerekeceğini söyledi. Orban "Amerika barışın destekçisi olursa, Avrupa savaşın destekçisi olarak kalamaz" dedi. Orban'a göre, Avrupa "savaşın yükünü tek başına taşıyamaz" ve Trump'ın iktidara gelmesi durumunda "uyum sağlaması" gerekecek. Orbán, Ukrayna'ya daha fazla destek konusunun Budapeşte'deki AB zirvesinde tartışılacağını söyledi .
3 Kasım Pazar
- Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ukrayna krizi için Ankara'nın tutumunu özetlerken, "Savaşa Ukrayna’nın toprak bütünlüğü çerçevesinde adil bir çözüm bulunması lazım" dedi. Hürryet'den Hande Fırat'a konuşan Fidan, “Her iki tarafla da özel ilişkilerimiz var. Her iki tarafı da dinlemekten kaçınmıyoruz. Ancak dost acı söyler. Biz de bunu yapıyoruz" dedi. Rusya ve Ukrayna arasında ortak zemin arayışlarının devam etmekte olduğunu anlatan HakanFidan devamında, "Her iki taraftaki yorgunluk, 2025’te yeni bir durum ortaya çıkmasını sağlayabilir. Durumu göreceğiz” dedi.
Bu arada BRICS zirvesine ilişkin bir soruya yanıt veren Fidan, Kazan’daki zirvede, yeni üyeliklerle ilgili bir açıklama ya da bir davet olmadığını açıkladı. Dışişleri Bakanı şöyle devam etti:
"Kurumsal bir yapısı olmayan BRICS, bu konuda nasıl ilerleyeceğini henüz netleştirmiş değil. Yeni üyeler alarak genişleyecek mi? Yoksa ortak üye şeklinde farklı bir yöntem mi benimseyecekler? Bunu önümüzdeki süreçte göreceğiz."
- Avrupa ülkelerinin siyasetçileri, ABD'nin Ukrayna'ya yönelik politikasında olası bir değişim ile Washington'la askeri bağların zayıflaması ve ticaret savaşlarının başlamasına karşı hazırlık yapıyor. The Washington Post'un haberine göre, ABD'de 5 Kasım’da yapılacak seçimlerde Donald Trump'ın tekrar başkan seçilmesi halinde, Avrupa'nın en yakın ABD müttefikleri transatlantik ilişkilerin kopma ihtimaline karşı önlemler alıyor. Brüksel, Trump’ın güvenlik anlaşmalarına yönelik olası hamlelerine karşı tedbirler üzerinde duruyor.
- The Washington Post'un haberine göre, "ABD, 5 Kasım seçimleri ile 20 Ocak 2025'teki yeni başkanın yemin töreni arasındaki geçiş döneminde, Rusya da dahil olmak üzere yabancı devletlerin ülkeyi istikrarsızlaştırma girişimlerinden endişe ediyor." Pentagon İran, Kuzey Kore, Rusya ve Çin gibi ülkelerden gelebilecek olası müdahaleleri inceliyor. ABD Savunma Bakanlığı, seçim sonrası geçiş döneminde yaşanabilecek çeşitli senaryolara karşı hazırlık yapıyor.
ABD'li yetkililer, bu geçiş dönemini dünya genelindeki artan istikrarsızlık bağlamında özellikle riskli görüyor. Rusya ise ABD'nin seçimlere müdahale ettiği yönündeki suçlamalarını reddediyor. Kremlin, Rusya’nın ABD iç politikasında bir araç olarak kullanılmasının, iki ülke arasındaki ilişkilere zarar verdiğini savunuyor.
Almanya Savunma Bakanlığı temsilcisi Michael Stempfle ise Avrupa'nın güvenlik için daha fazla çaba göstermesi gerekeceğini ifade etti. Trump'ın ilk başkanlık döneminde Avrupa’dan ABD’ye ithal edilen çelik ve alüminyuma ek vergiler getirdiğini hatırlatan Avrupa Birliği yetkilileri, Trump’ın yeniden başkan olması durumunda benzer kısıtlamalara karşı stratejik müzakere ve misilleme planları hazırlıyor. Avrupa, Trump yönetimiyle ticaret alanında Çin’e karşı iş birliği ya da ABD’den ithalatı artırma vaatleriyle anlaşabileceğini umuyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı, gece boyunca üç farklı Rus bölgesi üzerinde 19 adet Ukrayna'ya ait uçak tipi insansız hava aracının (İHA) imha edildiğini duyurdu. Rostov bölgesinde 16, Belgorod'da iki ve Volgograd'da bir İHA düşürüldü. Rostov Valisi Vasiliy Golubev, özellikle Novoshakhtinsk, Kamensk ve Ust-Donetsk bölgelerinde İHA'ların imha edildiğini belirterek, bölgede yaralanma veya maddi hasarın yaşanmadığını açıkladı. Golubev, olayı "büyük çaplı bir hava saldırısı" olarak nitelendirdi.
- Son iki yıl boyunca Ukrayna’nın doğusundaki Rus askerlerine yardım ettiğini söyleyen ABD vatandaşı eski istihbaratçı Daniel Martindale, Moskova'da düzenlediği basın toplantısında Rus vatandaşlığına başvurduğunu duyurdu. Martindale, doğum belgesi ve oldukça yıpranmış ABD pasaportunu göstererek, Ukrayna’daki savaş sırasında bu belgelerle yaşadığını belirtti. Hiçbir baskı altında olmadığını vurgulayan Martindale, uzun zamandır Rusya'ya gitmek istediğini ve Ukrayna'daki savaş sırasında bunun için doğru anın geldiğini anladığını ifade etti.
Martindale, 2022 başlarında Polonya’dan Ukrayna’ya girdiğini ve Telegram üzerinden Rusya yanlısı güçlerle irtibat kurarak Ukrayna’daki askeri altyapılar hakkında bilgi paylaştığını söyledi. İddiaya göre, iki yıl boyunca Ukrayna'daki Rus askerlerinin hayatını korumak için çalıştı ve gelecekte de bunu yapmayı istediğini belirtti.
33 yaşındaki Amerikalı Daniel Martindale, Moskova’da düzenlediği basın toplantısında, ABD’ye dönmek istemediğini, Rusya’da kalarak vatandaşlık almak istediğini açıkladı. Martindale, ABD hükümetini 2001 yılındaki terör saldırılarından sorumlu tuttuğunu belirterek, ABD hükümetini "düşman" olarak gördüğünü ifade etti.
Martindale, son iki yıl boyunca Ukrayna’nın doğusundaki Rus askerlerine yardım ettiğini ve Rusya’da bir gelecek kurmayı hedeflediğini dile getirdi. Rusya’da barış sağlandıktan sonra çiftçilik yapmayı düşündüğünü ekleyen Martindale, "Rusya’da bir aile kurmak ya da Rusya ve uluslararası piyasalar için tarım ekipmanları üretmek istiyorum," dedi. Martindale, 2022 başlarında Ukrayna’da bulunmaya başlamış ve iki yıl boyunca Rus güçlerine Ukrayna askeri hedeflerinin koordinatlarını bildirmişti.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, düzenlediği basın toplantısında Ukrayna'nın birçok vatandaşını "Rus esaretinden kabul etmeyi reddettiğini" söyledi. Zaharova, Rusya’nın bu yıl 939 Ukraynalı esiri takas için teklif ettiğini ancak Kiev’in sadece 279’unu geri aldığını söyledi. Ayrıca Kiev’i esir takas sürecini sabote etmekle suçlayarak Ukrayna'nın önceliğinin milliyetçi birliklerin savaşçılarını değiştirmek olduğunu belirtti. Zaharova'ya göre, Ukraynalı deniz piyadelerinin de takas listelerine dahil edilmesine rağmen, üçüncü ülkelerden esirler konusunda Moskova’ya herhangi bir himaye teklifi gelmedi.
2 Kasım Cumartesi
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Batı'nın Rusya'ya karşı ‘haçlı seferinin’ başarısızlığa mahkum olduğunu belirtti. Rus Dünyası 16. Asamblesi'nin açılışında konuşan Lavrov, anlaşmaların bozulmaya devam etmesinin Ukrayna'yı daha fazla toprak kaybıyla karşı karşıya bırakacağını kaydetti. Lavrov, “Mevcut Ukrayna yönetimi Batı'nın desteğiyle ne kadar uzun süre anlaşmaları birbiri ardına bozarsa, bu rejimin elinde o kadar az toprak kalır. Ukrayna, Şubat 2014'teki tüm anlaşmaları yerine getirmiş olsaydı Kırım, Şubat 2015'teki anlaşmaları yerine getirmiş olsaydı Donbass onun parçaları olarak kalacaktı” ifadelerini kullandı.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Rus ordusunun Donetsk'deki Kurahovka ve Harkov bölgesindeki Pershotravnevoe'nin kontrolünü ele geçirdiğini bildirdi.
- Kiev'de son saldırı sonrası elektrik hatları üç bölgede hasar gördü.
- Çek Cumhurbaşkanı Petr Pavel, 60 ülke vatandaşının Ukrayna ordusu saflarında çatışmalara katılmasına izin verdi. Bu bilgi, Çek Radyosu tarafından devlet başkanının basın sözcüsü Filip Platos'a atıfta bulunularak bildirildi.
- Dimitri Medvedev "ABD, Rusya'nın varlığına yönelik bir tehdit söz konusu olduğunda nükleer silah kullanma konusunda çizgiyi aşmayacağını beklemekle yanılıyor" dedi.
- Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, Rusya'nın Belarus üzerinden Polonya'ya, Baltık ülkelerine ve Ukrayna'ya saldırmayacağını söyledi.
- The New York Times'a göre, Ukrayna’nın mevcut asker sayısı savaşta yaklaşık altı ila on iki ay daha dayanabilir. ABD'li yetkililer, Kiev’in en büyük sorununun asker eksikliği olduğunu ve mevcut insan gücünün tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu ifade ediyor. Haber analize göre Kiev’in son dönemde oluşturduğu bazı tugayları doğu ve güney cephelerini savunmak veya ilerideki karşı saldırı için yedek kuvvet olarak kullanmak yerine Kursk bölgesine göndermesi, ordunun gücünü daha da zayıflatıyor.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Kiev’de Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile yaptığı görüşmede, Ukrayna'nın savaş kapasitesini yeniden kazanması gerektiğini belirtti. Ukraynalı askerler, Rusya’nın hem insan gücü hem de silah açısından üstünlüğe sahip olduğunu ve bazı bölgelerde önceki kazanımlarını kaybetme riski taşıdıklarını söylüyor. Donbas cephesinde yer alan Ukraynalı komutanlar, asker ve teçhizat yetersizliği nedeniyle mevcut savunma hattını korumakta zorlandıklarını belirtiyorlar.
- Pentagon, Ukrayna’ya 425 milyon dolarlık yeni bir askeri yardım paketi sağlandığını duyurdu. Bu, Ağustos 2021'den bu yana ABD'nin Ukrayna’ya sunduğu 69. yardım paketi olurken, hava tehditlerini önleme sistemleri, roket ve topçu sistemleri için mühimmat, zırhlı araçlar ve tanksavar silahları içeriyor. Yardım paketinde ayrıca NASAMS hava savunma sistemleri için mühimmat, Stinger füzeleri, insansız hava araçlarına karşı ekipman ve HIMARS sistemleri için mühimmat da bulunuyor. Pentagon’a göre, Rusya'nın özel operasyonunun başlamasından bu yana ABD'nin Ukrayna’ya sağladığı toplam yardım 60,4 milyar dolara ulaştı.
- Güney Kore Dışişleri Bakanı Cho Tae-yong, Ukrayna'ya ölümcül silah tedarikinin, Kuzey Kore askerlerinin savaşa katılması durumunda değerlendirileceğini açıkladı ancak Seul’ün başka senaryoları da göz önünde bulundurduğunu belirtti. Kanada ziyareti sırasında Reuters’a konuşan Cho, "Kuzey Kore'nin savaşa ne düzeyde katılacağını ve bunun karşılığında Rusya'dan ne alacağını izleyeceğiz. Bu faktörleri dikkate alarak karar vereceğiz" dedi. Güney Kore bugüne kadar Ukrayna'ya doğrudan ölümcül silah göndermedi, ancak Ukrayna, ABD gibi müttefikler aracılığıyla Güney Kore yapımı silahlar alabiliyor.
- The Washington Post'un haberine göre, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ve ekibi, ABD’de eski Başkan Donald Trump’ın seçilmesi durumunda, onunla iyi ilişkiler kurarak Kiev’in çıkarlarını koruma konusunda umutlu. Zelenskiy'nin ekibi, Trump ile kişisel bağlar kurabilirse Ukrayna üzerindeki etkisini artırabileceğini düşünüyor. Ukraynalı bir yetkili, Trump'ın başkanlık yaptığı dönemde hükümette çalıştığını belirterek, Zelenskiy’nin eski ABD lideriyle benzer yönlerinin olduğunu düşündüğünü ifade etti.
Zelenskiy, hem kendisinin hem de Trump’ın siyasi arenaya dışarıdan gelen isimler olması nedeniyle benzerlik taşıdıklarına inanıyor. Bir yetkili, Ukrayna lideri ve ekibinin "basit çözümleri" tercih ettiğini, Trump’ın da bu tür çözümler sunduğunu belirtti. Zelenskiy, Trump’ın seçilmesi halinde ABD’nin Ukrayna’ya desteği kesme ihtimalini göz ardı etmedi, ancak Trump’ın bu konuda kesin bir ifade kullanmadığını da ekledi.
- Eski ABD Ukrayna Özel Temsilcisi Kurt Volker, Donald Trump’ın yeniden başkan seçilmesi halinde Rusya’dan askerlerini çekmesini talep edebileceğini söyledi. Volker’a göre, Trump göreve başlamadan önce, 20 Ocak’taki yemin töreninden önce Putin’i arayarak askeri geri çekilmeyi isteyebilir. Volker, bu talebin seçimlerin hemen ardından gelmeyebileceğini de belirtti ve Trump’ın nasıl bir tutum sergileyeceğinin henüz belli olmadığını ekledi. Trump daha önce defalarca, yeniden başkan seçilirse Ukrayna’daki çatışmayı hızla sona erdireceğini ifade etmişti. Trump, ateşkesi bir gün içinde sağlayabileceğini iddia ederken, Kremlin bu tür bir çözümün mümkün olmadığını belirtmişti. Rusya Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitry Peskov, böyle bir sonuç için “sihirli değnek olmadığını” ve 24 saat içinde çatışmanın sona erdirilmesinin imkansız olduğunu vurgulamıştı.
- Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU), polisle iş birliği içinde ülke genelinde dört farklı "seferberlikten kaçış" planını ortaya çıkardığını duyurdu. Kiev bölgesinde, sahte sağlık raporları düzenleyen askeri sağlık komisyonu başkan yardımcısı suçüstü yakalandı ve nisan ayında açığa çıkan bir suç örgütünün parçası olduğu iddia edildi. Harkov'da ise sahte raporlarla askerlikten muafiyet sağlayan Çuguev bölgesi askeri sağlık komisyonu başkanı gözaltına alındı. Lviv'de bir özel üniversite, öğrenci alımında yasal sınırı aşarak insanlara seferberlikten kaçış imkânı sunarken, Kirovograd'da engellilik raporu satan iki kişi tutuklandı. Rovno bölgesinde ise, sahte engellilik raporları düzenleyen bir grup üyelerine resmi suçlama yöneltildi.
- Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev, ABD’nin yalnızca kendi çıkarlarını önceliklendiren politikasının "sonunda onu yok edeceğini" belirtti. Medvedev, ABD ve Batı'nın diğer ülkelerinin dünyayı zorla kendi isteklerine boyun eğdirmeye çalıştığını ifade etti. Medvedev'e göre, Batı 2021’de Moskova’nın güvenlik anlaşması teklifini kabul etseydi, Ukrayna’daki çatışmalar başlamayabilirdi. Ancak ABD ve NATO, Rusya’nın Doğu Avrupa’da askeri genişleme taleplerini reddetmişti.
- 25 Ekim itibarıyla Rusya’nın uluslararası rezervleri 628,5 milyar dolar oarak açıklandı. Rezervler 18 Ekim 2024’te 624,9 milyar dolar olarak kaydedilmişti. 2023 yılı boyunca Rusya’nın uluslararası rezervleri 21,8 milyar dolar artarken, 2022 yılında 48,6 milyar dolar azalmıştı. Rusya’nın rezervlerinin yaklaşık 300 milyar doları, yaptırımlar nedeniyle Ukrayna yanlısı ülkelerde dondurulmuş durumda.
- Almanya’nın Kiel kentinde, Rusya’ya yaptırım kapsamında olan mallar taşıdığı şüphesiyle bir tanker durduruldu. Kiel Kanalı’ndaki Holtenau kapısında belge eksikliği nedeniyle durdurulan tanker, ilk incelemeler sonrasında yaptırım altındaki bir tür gübre taşıyor olabileceği gerekçesiyle daha detaylı bir incelemeye tabi tutuldu. Alman su polisinin açıklamasına göre, tankerin hareketine izin verilmeden önce Alman gümrük yetkilileri de incelemeye dahil edildi. Tankerin İtalya’nın Ravenna kentine gitmekte olduğu ve Kiel'de iki gündür bekletildiği bildirildi.
1 Kasım Cuma
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alpaslan Bayraktar, Rusya ile doğal gaz alanında yürütülen işbirliğine dair Milliyet'ten Didem Özel Tümer'e açıklamalarda bulundu. Bayraktar'ın açıklamaları Rus basınında da yer tuttu. Bakan Rusya ile ortak gaz merkezinin 2025'te kurulacağını söyledi. Bayraktar şöyle konuştu:
"Rusya ile ortak gaz merkezi 2025 içerisinde Botaş-Gazprom ortaklığında İstanbul Finans Merkezi’nin içinde bir ticaret platformunu işletecek güçlü bir altyapıyı kurmuş durumdayız. Onlara bir mutabakat zaptı gönderdik. Bu üçü aynı mecrada yürüyor. Putin de Cumhurbaşkanımıza, Gazprom’a bu yönde talimat vereceğini tekrar teyit etti. Burada bir İstanbul Gaz Endeksi olacak. Yani İstanbul’da gaz fiyatı oluşacak. LNG anlaşması yaparken, Avrupa’daki veya Amerika’daki gaz borsasını endeks alıyorsunuz. Artık Rusya gazını satarken, “ben İstanbul Gaz Endeksli bir formülle bu gazı satıyorum” diyecek."
- Moskova Vilayeti Ramenskoye bölgesinde İHA tehlikesi ilan edildi. İlgili duyuru şehir yönetimi tarafından kurulan Radar Ramenskoye kanalında bildirildi. Uyarıda Kaluga bölgesinden şehre doğru bir insansız hava aracının uçtuğu belirtiliyor. Ramenskoye en son 20 Ekim'de dron saldırısına uğramıştı.
- Gürcistan'da iktidar partisi Gürcü Rüyası'nın yürütme sekreteri Mamuka Mdinaradze, Avrupa Birliği'ne entegrasyonu zorlaştırsa bile LGBT propagandasına yönelik yasadan vazgeçmeyeceklerini açıkladı. Mdinaradze'ye göre, yetkililer “gelecek nesiller için geleneksel ve onurlu bir geleceği,” "sıradan siyasi hedeflere" ulaşmak için feda etmeyecek.
- Rus Ortodoks Kilisesi sinodal departman başkan yardımcısı Vahtang Kipşidze, başörtüsü, çarşaf ve diğer dini kıyafetlerin yasaklanmasını dini topluluklarla tartışmak gerektiğini söyledi. Tass'a konuşan yetkili, “Bu tür girişimleri sakin bir şekilde tartışmamız gerekiyor. Toplumumuz için dinler arası barış mutlak bir değerdir, bu tür kararlar alınırken tüm dini topluluklarla, sivil toplum önderleriyle, çeşitli bölgelerden devlet yetkilileriyle işbirliği içinde olmak gerekir,” ifadelerini kullandı.
- Rusya Federal İcra Memurları Servisi Direktörü Dmitri Aristov, 2024 yılının ilk dokuz ayında 60 binden fazla yabancının sınır dışı edildiğini bildirdi. Bu rakamın geçen yılın aynı dönemine göre iki kat fazla olduğunu belirtiliyor.
- Kuzey Kore Dışişleri Bakanı Çoe Son-hui, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile yaptığı görüşmelerde, Ukrayna'da özel askeri operasyonun başlamasından hemen sonra Başkan Kim Jong-un'un, Rus ordusuna ve halkına yardım etme talimatı verdiğini belirtti. Bakan, Kuzey Kore'nin, Rusya'nın "egemen haklarını ve ulusal güvenliğini koruma amacıyla yürüttüğü kutsal savaşta" zafer kazanacağından şüphe duymadığını vurguladı.
Kuzey Kore Dışişleri Bakanı Çoe Son-hui, "Özel askeri operasyonun başından itibaren saygıdeğer Başkan Kim Jong-un, Rus ordusunu ve Rus halkını güçlü ve kararlı bir şekilde destekleyip onlara yardım etmemiz için talimat verdi," dedi (Kommersant'ın aktardığına göre açıklama Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın YouTube kanalında yayınlandı).
Bakan, Kuzey Kore'nin "zafer gününe kadar Rus dostlarıyla sıkı bir şekilde dayanışma içinde olacağını" temin etti. Ayrıca, Moskova ve Pyongyang’ın yüz yıl öngörülen yeni bir stratejik ilişki seviyesine ulaştığını belirtti.
- Rusya Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitri Peskov, ABD başkan adaylarının yaptığı tüm sıra dışı açıklamaların "seçim telaşı" ile açıklanabileceğini söyledi. Peskov Cumhuriyetçi aday Donald Trump'ın ironiyle Kuzey Akım-2 gaz boru hattını bizzat kendisinin imha ettiğini söylemesi üzerine bu yorumu yaptı.
Peskov, basın toplantısında "ABD'deki başkanlık seçimleri son dönemece girdi. Birçok unsurun bizim anlayışımıza pek uymadığını görüyoruz. Fazlasıyla abartılı, aşırı duygusal açıklamalar duyuyoruz - adaylar birbirlerine hakaret ediyor," dedi.
- Rus birlikleri, Donetsk'teki Leonidovka köyünün kontrolünü ele geçirdi. Rusya Savunma Bakanlığı Novoukrainka ve Şahtyorskoye köylerinde de kontrolün sağlandığını açıkladı.
- Dün gece Stavropol Krayı bir insansız hava aracı saldırısına uğradı. Haberi bölge valisi Vladimir Vladimirov Telegram'da duyurdu. Valiye göre, dron Svetlograd'daki bir petrol tesisine düştü. Olayda yaralanan olmadı. Bölge en son 4 Temmuz'da saldırıya uğramıştı.
Rusya Savunma Bakanlığı’na göre, geçtiğimiz gece boyunca hava savunma sistemleri toplamda 83 İHA’yı düşürdü. Dronlar Bryansk, Voronej, Oryol ve Belgorod bölgelerinin yanı sıra Kırım üzerinde etkisiz hale getirildi. Savunma Bakanlığı, Stavropol Krayı'nda bir insansız hava aracı düşürme olayı bildirmiyor.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Hürriyet gazetesinden Hande Fırat'ın sorularını yanıtladı. Röportajı haberleştiren Rus basını, dışişleri bakanının Türkiye'ye yönelik eleştirilerini ön plana çıkarmayı tercih etti. Hürriyet'te yer aldığı şekliyle Lavrov'un açıklamalarından satır başları şu şekilde:
"Türkiye’nin Ukrayna krizinin çözümüne yönelik çabalarını takdir ediyoruz. 2022 ilkbaharında bizzat Türk tarafı, İstanbul’da Kiev’in temsilcileriyle istişareler için bir platform sağladı ve Tahıl Anlaşması’nın imzalanmasına katkıda bulundu. İstanbul’daki müzakereler, Vladimir Zelenskiy’nin çatışmayı durdurabilecek ve ilgili tarafların çıkar dengesini sağlayabilecek anlaşmalara girmesini yasaklayan Anglo-Saksonlar tarafından “gömüldü.”
"Rusya siyasi çözüme açık. Lakin geçici bir ateşkesten değil, çatışmanın temel nedenlerini ortadan kaldırılarak sona erdirilmesinden bahsetmemiz gerekiyor. Bunlar arasında NATO’nun doğuya doğru genişlemesi, Rusya’nın hayati güvenlik çıkarlarına yönelik tehditler oluşturulması ve Kiev rejiminin Rusların ve Ukrayna’daki Rusça konuşan sakinlerin haklarının ihlal edilmesi yer alıyor."
"Washington ve müttefikleri Kiev’e her türlü desteği veriyor ve Rusya topraklarının derinliklerine saldırmak için Batı yapımı uzun menzilli füzeleri kullanma olasılığını tartışıyorlar. Vladimir Zelenskiy, Moskova ile müzakereleri yasaklayan kararnamesini iptal etmedi. Böyle bir durumda Türkiye de dahil herhangi bir ülkenin arabuluculuk çabalarının başarıya ulaşması pek mümkün görünmüyor."
"Ne yazık ki Ankara, Kiev rejimiyle askeri-teknik alandaki işbirliğini sürdürüyor. Türk silahları, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından Rus askeri personelini ve sivil vatandaşları öldürmek için kullanılıyor. Türk yönetiminin arabuluculuk hizmetleri sağlamaya hazır olduğuna ilişkin açıklamaları göz önüne alındığında, bu durumun şaşkınlık yaratmaması mümkün değildir."
"Türkiye’nin BRICS’in daha da geliştirilmesine önemli katkı sağlayacak güçte olduğundan eminim. Türkiye’nin birliğe katılımının parametrelerine ilişkin karar, oybirliği temelinde ve tüm BRICS ülkelerinin ve Türkiye’nin egemen tercihine saygı gösterilerek verilecek."
"Suriye -Türkiye ilişkilerinin normalleşmesi, Suriye’de sürdürülebilir istikrar ve Ortadoğu bölgesinde güvenliğin güçlendirilmesi açısından büyük önem taşıyor. Rusya, Şam ile Ankara arasındaki ihtilafları ortadan kaldırmak için tutarlı bir şekilde çaba sarf ediyor."
- The Economist dergisi Çin yönetiminin Rusya ile Kuzey Kore arasındaki yakınlaşmadan, Pekin'in Pyongyang üzerindeki "etki gücünü" kaybetme olasılığı nedeniyle memnuniyetsizlik duyabileceğini yazdı. Yerel analistleri kaynak gösteren yayın organı, Çinli yetkililerin Kuzey Kore askerlerinin Rusya'ya gönderileceği iddiasına dair doğrudan yorum yapmaktan kaçındığını, ancak "kapalı kapılar ardında" Kuzey Kore'nin eylemlerini sorgulayabileceklerini belirtiyor.
The Economist'e göre, Çinli yetkililer, uzun süredir Kuzey Kore'nin en büyük ticaret ortağı olan Çin'e daha az bağımlı hale gelebileceği endişesini taşıyor olabilir. Ayrıca, "Rusya'nın desteğiyle cesaretlenmiş olan" Kim Jong Un'un, Güney Kore ile ilişkilerinde daha kışkırtıcı bir tavır takınabileceği ve bu iki ülke arasındaki çatışmanın, sınıra yakın Çin şehirleri üzerinde büyük etki yaratma riskini taşıdığı belirtiliyor.
Öte yandan The New York Times, ABD'nin Çin ile yaptığı görüşmelerde Kuzey Kore askerlerinin Ukrayna'daki çatışmaya katılmak üzere gönderilmesi olasılığını gündeme getirdiğini bildirdi.
Gazetenin kaynaklara dayandırdığı habere göre, Washington Pekin'in Batı'nın mesajını Pyongyang'a iletebileceğini ve Kuzey Kore yönetimi üzerinde, Kuzey Kore güçlerinin konuşlandırılmasını sınırlamak ya da durdurmak için bir etki yaratabileceğini umuyor.
Yayın organı Çin'i "Kuzey Kore'nin eski müttefiki ve en etkili ekonomik ve askeri ortağı" olarak nitelendiriyor; ancak, tıpkı The Economist dergisi gibi, Çin'in Rusya ile Kuzey Kore arasındaki ilişkilerin güçlenmesinden endişe duyabileceğini de belirtiyor.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna ihtilafının başlangıcından bu yana ilk kez bir Avrupa Birliği ülkesini ziyaret edecek. Lavrov, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısına katılmak için Aralık ayında Malta’yı ziyaret etmeyi planlıyor. Bu bilgiyi Vedomosti’ye Rusya Dışişleri Bakanlığı resmi temsilcisi Maria Zaharova verdi.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine ait bir İHA, Bryansk'ta çok katlı bir binaya saldırdı. Bölge valisi Bogomaz bir kişinin yaralandığını bildirdi. RBC'nın haberine göre, 1 Kasım gecesi bölgede yaklaşık yirmi dron düşürüldü. Komşu bölgeler de benzer saldırılara maruz kaldı.
Voronej bölgesi üzerinde de hava savunma sistemi ve elektronik harp sistemleri birkaç insansız hava aracını imha etti; bu bilgiyi bölge valisi Aleksandr Gusev verdi. Düşürülen dronların kesin sayısını belirtmedi. İlk belirlemelere göre, yerde yaralanan yok.
- Rusya Savunma Bakanlığı’nın Askeri İnşaat Şirketi’nden para tahsiline yönelik davalarının toplam tutarı yıl başından itibaren 13,8 milyar rubleyi aştı. Tass'ın haberine göre bu tutar geçen yılın tamamına oranla 34 kat artmış durumda.
Ağustos ayında bakanlık, toplam 1,863 milyar ruble değerinde 73 dava açtı; Eylül'de 2,9 milyar rublelik 38 dava ve Ekim'de 22,1 milyon ruble değerinde beş dava daha açtı. Daha önce 9,03 milyar rublelik davalar da açılmıştı. Savunma Bakanlığı, devlet sözleşmeleri gereği tazminat, işlerin fazla maliyetini veya borçları tahsil etmek istiyor.
- Polonya, "Doğu Kalkanı" programı kapsamında Rusya sınırında savunma tahkimatı hattı inşasına başladı. Açıklama ülkenin başbakanı Donald Tusk'tan geldi. RBC'nın aktardığı habere göre bu çalışmalar 2028 yılına kadar sürecek. Projenin maliyeti 10 milyar zloti (2,5 milyar dolar) olarak tahmin ediliyor.
31 Ekim Perşembe
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'nun, mevcut durumda Rusya-Ukrayna çatışmasının beraberlikle sonuçlanabileceğine dair sözlerini yorumladı. Bakanın görüşüne göre, bu durum tarafların çıkarlarını güvence altına almıyor.
Minsk’teki Avrasya Güvenliği Uluslararası Konferansı’nın ardından gazetecilerle bir araya gelen Lavrov, "Beraberlik ifadesi, bana göre, her iki tarafın çıkarlarının güvenli bir şekilde sağlanması gerekliliğini tam olarak yansıtmıyor, üstelik kıtasal ölçekte de," şeklinde konuştu.
Rusya Dışişleri Bakanı, "tahmin yürütmenin anlamsız olduğunu", çünkü "beraberlik" kavramının "çok farklı durumlara" uyarlanabileceğini söyledi. Lavrov İstanbul Anlaşmaları’nı örnek gösterdi.
- Uluslararası saklama kurumu Euroclear'da eylül sonu itibarıyla 176 milyar avroluk Rus varlığı tutuluyor. Frank Media'nın haberine göre, bu varlıklardan ocak-eylül döneminde elde edilen gelirler 5,15 milyar avro seviesinde.
- Rusya Merkez Bankası, Kseniya Yudayeva’nın 31 Ekim itibarıyla Başkan Danışmanlığı görevinden ayrılacağını bildirdi. Basın açıklamasında, Yudayeva’nın kariyerine Merkez Bankası dışında devam etme kararı aldığı belirtildi. 2013 yılından beri Merkez Bankası'nda görev yapan Yudayeva, İMF İcra Direktörlüğüne aday gösterilmişti.
- Finlandiya Savcılığı, Rusiç adlı grubun eski komutanı Voislav Torden'e (Yan Petrovsky), 2014 yılında Ukrayna'nın doğusunda işlenen savaş suçlarıyla ilgili suçlama yöneltti. Yle yerel kanalının bildirdiğine göre, soruşturma Torden'in Ukrayna Silahlı Kuvvetleri askerlerinin öldürülmesine katıldığını ileri sürüyor. (Aktaran Kommersant)
- Yabancı ajan ilen edilen Boris Vişnevski'nin St. Petersburg yasama meclisindeki koltuğuna, aynı partiden Olga Ştannikova geçecek. Karar, Yabloko partisinin federal bürosu tarafından alındı. Milletvekili, dün, 30 Ekim’de kendi isteğiyle mazbatasını iade etmişti. Yasama meclisin 11 Kasım’da Vişnevski'yi görevden alması bekleniyordu.
- Rusya Maliye Bakanlığı, 2024 yılı sonunda bütçe açığının 3,3 trilyon ruble seviyesinde gerçekleşmesini öngörüyor. Söz konusu miktar Rusya GSYİH'nın %1,7’sine karşılık geliyor.
- Çerkessk'teki bir apartmanda meydana gelen gaz patlamasında ölü sayısı beşe yükseldi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Rus askeri güçlerinin Donetsk'teki Yasnaya Polyana yerleşim birimini ele geçirdiğini bildirdi. Bu yerleşim, şu anda çatışmaların devam ettiği Kurakhovo şehrinin güneybatısında, Volnovaha bölgesinde bulunuyor.
Yerleşim, Doğu Askeri Grubu birlikleri tarafından ele geçirildi. Bakanlık ayrıca Rus birliklerinin, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin iki tugayına, Donetsk'teki Velikaya Novoselka ve Razdolnoye bölgelerinde darbe indirdiğini ve Ukrayna kuvvetlerinin karşı saldırısının püskürtüldüğünü açıkladı. (Kommersant)
- Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov Ukrayna'nın, “barış planı” ve “zafer planı” adı altında Batılı ülkeleri savaşa sürüklemeye çalıştığını ileri sürdü. Rus basını açıklamanın, The New York Times’ın Kiev’in gizli “zafer planı” maddelerinden birinin Tomahawk uzun menzilli füzelerin sağlanması olduğunu belirtmesine istinaden yapıldığını yazıyor.
- Peskov, Rus şirketlerinin Google’a 2 undesilyon rublelik (36 sıfırlı bir sayı) talepleri hakkında da bir açıklama yaptı. Sözcü, bu rakamın “sembolik anlam taşıdığını” düşündüğünü belirtti. Sözcüye göre, ABD merkezli şirketin yapabileceği en iyi şey durumu düzeltmek.
- Saratov Uluslararası Havalimanı güvenlik gerekçesiyle geçici olarak uçuş kabul etmiyor ve uçuş gönderemiyor. Açıklama havalanının basın servisinden geldi. Daha önce Saratov Bölgesi Valisi Roman Busargin, Rusya Savunma Bakanlığı’na atıfta bulunarak bölgeye yönelik bir drone saldırısı tehdidi olabileceğini bildirmişti. (Tass)
- Plesetsk’ten içinde askeri bir uydu bulunan bir Soyuz roketi fırlatıldı. Kommersant'ın bildirdiğine göre Soyuz-2.1a taşıyıcı roketi, Arhangelsk bölgesindeki Plesetsk kozmodromundan uzay aracıyla birlikte başarıyla fırlatıldı. Gazete roketin askeri uydu taşıdığını yazıyor.
- Rusya Federal Antitekel Servisi (FAS), abonelerden Kırım’da ek ücret talep etmeleri nedeniyle MTS ve MegaFon’a talimat verdi. Ağustos ayında FAS, Kırım’daki dolaşım ücretleri nedeniyle 3 büyük operatöre dava açmıştı. Bu olayın ardından Beeline, 2025 yılının Ocak ayından itibaren bölgede ek ücreti kaldıracağını açıklamıştı.
- Gürcistan polisi, Marneuli bölgesindeki parlamento seçimleri sırasında oy sandığına sahte oy pusulası atan iki kişiye suçlama yöneltti. Gözaltına alınan kişiler iki yıla kadar hapis cezası riskiyle karşı karşıya. Sandıktaki oyların sonuçları iptal edildi. (Kommersant)
- Başkan Zelenskiy, dünya toplumunun Kuzey Kore askeri personelinin Rusya'ya nakledildiğine ilişkin haberlere aktif tepki vermediğinden şikayet etti. İzlanda ziyaretinde konuyu yorumlayan Zelenskiy, “ABD'nin sesinin, NATO'nun sesinin, Batılı ortakların sesinin, Küresel Güney'in ve Çin'in sesinin, Kuzey Kore birliğinin Rusya topraklarındaki varlığı konusunda olması gerektiği kadar yüksek çıkmadığına inanıyorum. Bunun çok tehlikeli olduğunu düşünüyorum. Bu, bu savaşta yeni bir sayfa açar" dedi. Daha önce Financial Times, Ukraynalı üst düzey istihbarat yetkililerine atıfta bulunarak, bu hafta yaklaşık 3 bin Kuzey Kore askerinin Kursk bölgesine nakledildiğini ve Ukrayna sınırının 50 kilometre uzağına yerleştirildiğini bildirmişti.
- ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Kuzey Kore askerlerinin Rusya’ya gönderildikten sonra Rus askeri üniformaları giydiğini iddia etti. Güney Koreli mevkidaşı Kim Yong-hyun ile Washington'da düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Austin, Kuzey Kore’nin destek vermesine rağmen Rusya’nın Ukrayna’yı yenemeyeceğini savundu. Kim Yong-hyun ise Kuzey Kore’ye, askerlerini Rusya’dan derhal çekme çağrısında bulundu.
- BM Güvenlik Konseyi'nin, Kuzey Kore askerlerinin Ukrayna'daki çatışmalara katıldığı iddiaları üzerine ABD ve İngiltere'nin talebiyle düzenlediği oturumda konuşan Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vasiliy Nebenzya, bu iddiaların "kanıtsız ve temelsiz" olduğunu belirtti. Nebenzya, bu tür iddiaların NATO’nun Ukrayna’ya asker göndermesini meşrulaştırmak için ortaya atıldığını öne sürdü. Rus temsilci, ülkesinin Kuzey Kore ile olan ilişkilerinin uluslararası hukuka uygun ve tamamen şeffaf olduğunu, bu iş birliğinin üçüncü ülkelere yönelik herhangi bir tehdit oluşturmadığını vurguladı.
- Güney Kore Ulusal Güvenlik Konseyi, Rusya'da bulunan Kuzey Koreli asker sayısını yaklaşık 11 bin olarak tahmin etti. İddiaya göre bunların yaklaşık 3 bin kadarı, ülkenin batısında eğitim görürken, bir kısmının Kursk bölgesine veya Donbass’a yönlendirilmesi bekleniyor. Güney Kore istihbaratı, bu askerlerin Rus üniforması giydiğini ve Rus silahlarıyla donatıldığını, böylece kimliklerinin gizlendiğini belirtiyor. Ancak, Güney Koreli yetkililer, bu kuvvetlerin henüz çatışmalara katıldıklarına dair bir kanıt olmadığını açıkladı.
- Ukrayna hükümeti, genel seferberlik süresini 2025 yılı Şubat ayına kadar uzattı ve önümüzdeki üç ay içinde 160 bin yeni askeri göreve çağırmayı hedeflediğini duyurdu. Yetkililer, bu ek askeri güçle mevcut birliklerin kadrosundaki eskiği %85 oranında tamamlamayı planlıyor. Ancak BBC'ye konuşan üst düzey bir Ukraynalı yetkili, bu hedefin oldukça iddialı olduğunu ve bu sayıya ulaşmanın gerçekçi olmadığını belirtti.
- Frankfurter Allgemeine Zeitung'in haberine göre, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ve başmüsteşarı Andriy Yermak, Amerikan müttefikleriyle yaptıkları görüşmelerde çevirmen kullanmak yerine İngilizce konuşmayı tercih ediyor, ancak bu durum, taraflar arasında iletişim sorunlarına yol açıyor. Haberde Zelenskiy'nin İngilizcesinin "orta seviyede" olduğu, Yermak'ın İngilizcesinin ise "son derece yetersiz" olduğu belirtiliyor. Gazetenin kaynaklarına göre, görüşmelere katılan Amerikalılar, dil engeli nedeniyle Ukraynalı liderlerin mesajlarının doğru anlaşılıp anlaşılmadığından sıklıkla emin olamıyor ve Ukrayna tarafının da Amerikan görüşlerini tam olarak anlayıp anlamadığını sorguluyor. Bu durum, iletişimde netlik sağlanmasını zorlaştırarak stratejik konularda yanlış anlaşılmalar riskini artırıyor.
- Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov, Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı’nın Kiev'deki insansız hava aracı kontrol merkezine yapılan gece saldırısının, Çeçenistan’daki Vladimir Putin adını taşıyan özel kuvvetler üniversitesine düzenlenen İHA saldırısına misilleme olduğunu açıkladı. Kadırov, Rusya hava kuvvetlerinin, Ukrayna'daki insansız hava araçlarının kontrol merkezi olarak kullanılan binayı 30 Ekim sabah saatlerinde vurduğunu ifade etti.
- Ukrayna, ikinci "barış zirvesi" için üç maddelik bir plan hazırladığını duyurdu. Ukrayna Devlet Başkanı'nın sözcüsü Sergey Nikiforov, bu planın detaylarını açıklamadı ancak ülkenin, Güney Küre'den destek kazanmak için aktif olarak çalıştığını belirtti. İlk barış zirvesi, 15-16 Haziran tarihlerinde İsviçre'nin Bürgenstock bölgesinde düzenlenmiş ve yaklaşık 100 ülke ve kuruluşun katılımıyla sonuçlanmıştı. İlk zirvede nükleer güvenlik, gıda güvenliği ve esir değişimi gibi konular ele alınmış, ancak Rusya bu etkinliğe davet edilmemişti. Bu arada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, zirveyi "Ukrayna krizinin sebeplerini ve sonuçlarını manipüle etme çabası" olarak nitelendirmişti.
- Rusya’da yıllık enflasyon oranı, 22-28 Ekim haftasında %8,61’e yükseldi. Rosstat verilerine göre haftalık enflasyon %0,27 olarak kaydedildi, bir önceki hafta ise bu oran %0,2 düzeyindeydi. Ekim başından bu yana toplam enflasyon oranı %0,73’e ulaşırken, Ekonomi Bakanlığı, yıllık bazda fiyat artış hızının %8,52'den %8,61’e çıktığını belirtti.
- Rusya’ya ait stratejik bombardıman uçaklarının Güney Afrika’ya yapacağı dostluk ziyareti, Güney Afrika’da koalisyon hükümetinin önemli bir üyesi olan Demokratik İttifak partisinin itirazı nedeniyle ertelendi. TASS’a göre, Tu-160, Il-62 ve An-124 uçakları 29 Ekim’de Pretoria’daki Waterkloof Hava Üssü'ne iniş yaparak 1 Kasım’a kadar burada bulunacaktı. Ancak Demokratik İttifak, bu ziyareti Güney Afrika'nın uluslararası çatışmalardaki tarafsızlığına aykırı buldu. Partiden yapılan açıklamada, eğer ülkenin tarafsızlığı gerçekse, Ukrayna’ya da aynı davetin yapılması gerektiği vurgulandı.
- Politico'ya göre, Ukrayna hükümetinden üst düzey yetkililer, ülkenin ABD'den uzun menzilli Tomahawk füzeleri talebine dair batı medyasındaki olumsuz yorumlar karşısında şaşkınlık yaşadı. The New York Times’ın aktardığına göre, ABD’li kaynaklar bu talebi "gerçekçi değil" diye değerlendirdi. Ancak bir Ukraynalı yetkili, ABD ordusunun planı incelediğini ve "gerçekçi" bulduğunu iddia etti. NYT'nin bu haberi, Zelenskiy'in ABD'yi gizli bilgileri sızdırmakla suçlamasına yol açmıştı. Zelenskiy, iki ülke arasında gizlilik kalmadığını ifade etti.
- Harkov'un Saltivka semtindeki çok katlı bir binaya yönlendirilmiş bir hava bombasının isabet etmesi sonucu 24 kişinin yaralandığı bildirildi. Harkov Belediye Başkanı İgor Terehov binanın ağır hasar gördüğünü ve yıkılma tehlikesi olduğunu belirtti.
- İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves, Parlamento’ya sunduğu bütçede savunma harcamalarının artırılacağını açıkladı. Bu artışla birlikte, Ukrayna’ya her yıl 3 milyar sterlinlik askeri destek sağlanacağı garanti altına alındı.
- Kuzey Kore, Japon Denizi yönüne bir balistik füze fırlattı. Güney Kore Genelkurmayı'nın bildirdiğine göre, fırlatmanın ardından yaklaşık bir saat sonra Japon Sahil Güvenliği, füzenin Japonya'nın münhasır ekonomik bölgesi dışında, Hokkaido'nun batısında bulunan Okushiri Adası yakınlarına düştüğünü duyurdu. NHK'nin askeri kaynaklara dayandırdığı bilgiye göre, bu füzenin Kuzey Kore tarafından gerçekleştirilen en uzun menzilli uçuş olduğu düşünülüyor.
- Rusya’nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Vasilii Nebenzya, İngiliz temsilci Barbara Woodward’ı, "fakir Rusya" ifadesine karşılık Rusya'ya davet etti. BM Güvenlik Konseyi toplantısında konuşan Nebenzya, Woodward'a Rusya’yı kendi gözleriyle görmesini önerdi ve ülke hakkındaki yorumlarının çelişkili olduğunu belirtti. Woodward ise konuşmasında, Kuzey Kore’nin Rusya’ya verdiği destekten bahsederek "umutsuz ve fakir bir Rusya"nın dış yardıma ihtiyaç duyduğunu ifade etmişti.
- Rusya'daki bazı kullanıcılar, dün gece TikTok ve T-Bank’ın çevrim içi hizmetlerinde kesintiler yaşadıklarını bildirdi. Downdetector verilerine göre, TikTok ile ilgili en yüksek şikayet sayısı 5 bin 556’ya ulaştı ve saat 00:30’da kaydedildi, ancak saat 01:16'ya kadar bu sayı 448’e düştü. Ayrıca, T-Bank kullanıcıları çevrim içi bankacılık ve T-Invest mobil uygulamalarına erişimde sorunlar yaşadı. Downdetector, tüm T-Bank hizmetleri için toplamda yaklaşık 6 bin şikayet aldığını bildirdi.
30 Ekim Çarşamba
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, iki yılı aşkın süredir ilk kez yaptıkları telefon görüşmesinde Ukrayna’daki çatışmada ateşkes konusunu ele aldıl. Görüşmenin içeriğini Bloomberg'e verdiği röportajda Vucic aktardı.
Sırbistan Cumhurbaşkanı’nın ifadesine göre, görüşme sırasında Putin'e Ukrayna'daki durumu sordu ve ateşkes önerisini dile getirdi, ancak Putin konuya ilgi göstermedi. Vucic, Putin'in cevabını şöyle aktardı: “Ona göre, özel askeri harekâtın tüm hedefleri yerine getirilecek.”
Habere göre görüşme, Sırbistan Cumhurbaşkanı’nın katılmadığı, ancak hükümet üyelerini gönderdiği Kazan'daki BRICS zirvesiyle bağlantılı gerçekleşti. Vucic ajansa verdiği röportajda Putin'i aramasını “Centilmenler böyle yapar, gerçek erkekler böyle davranır.” sözleriyle açıkladı.
- Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Kiev’in Beyaz Saray ile görüşmelerinin gizliliğini yitirdiğini söyledi. Zelenskiy, bu yorumu Batı medyasının Ukrayna liderinin "zafer planının" Tomahawk füzelerinin temin edilmesini içerdiğine dair bilgiler yayımlamasına tepki olarak yaptı.
Zelenskiy, Kuzey Avrupa ülkelerinin önde gelen medya kuruluşlarıyla yaptığı görüşmede şunları söyledi: “Şimdi medyada olanlara bakın: Ukrayna'nın Tomahawk gibi çok sayıda füze almak istediğini söylediler. Ancak bu, Ukrayna ile Beyaz Saray arasında gizli bir bilgiydi. Bu tür haberleri nasıl anlamalıyız? Bu, ortaklar arasında gizli bir şeyin olmadığını gösteriyor.” Röportajın bir kısmı, Ukrayna Devlet Başkanı'nın Telegram kanalında yayımlandı.
The New York Times, Zelenskiy’nin "zafer planının" ABD yapımı Tomahawk füzelerinin teminini içerdiğini belirten kaynaklara dayalı bir haber yayımlamıştı. Amerikan yetkilileri ise bu talebi “tamamen uygulanamaz bir istek” olarak nitelendirmişti. Tomahawk füzeleri menzil bakımından, Ukrayna’nın 2024'te ABD’den sınırlı sayıda aldığı ATACMS füzelerinden yedi kat daha uzun menzile sahip. Tomahawk’ın menzili 2,5 bin km.
- Rusya'da e-devlet portalı Gosuslugi'nin Google Mail (Gmail) hesabına bağlı kullanıcıları, başka bir e-posta adresi kullanmaları gerektiğine dair bir bildirim aldılar. Amerikan şirketi Google, eylül ayında Rus vatandaşlarının yeni hesap açmalarını sınırlamıştı.
Kommersant'ın aktardığı habere göre Gosuslugi'den gelen bildirimde “Google, kısa bir süre önce yeni hesap oluştururken SMS doğrulaması kullanımını sınırladı. Bu işlevin mevcut hesaplarda çalışmaya devam edeceğini garanti edemiyoruz. Hesabınızı koruyun” ifadeleri yer aldı.
- Rusya İçişleri Bakanı Vladimir Kolokoltsev, 2024 başından bu yana Rusya’da yasa dışı olarak bulunan yabancı sayısının neredeyse %40 arttığını açıkladı. Bakan 1 Ekim itibariyle, ülkede yasal olarak kalma hakkı bulunmayan 740 bin göçmen bulunduğunu belirtti.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, İngiliz Financial Times gazetesinin Rusya ve Ukrayna’nın enerji altyapısı tesislerine yönelik karşılıklı saldırıları durdurmak için istişareler yürüttüğüne dair haberini yorumladı. Peskov, "günümüzde saygın yayınların bile" asılsız haberlerden çekinmediklerini söyledi. Peskov “Şu anda gerçekmiş gibi sunulan çok sayıda asılsız haber var. Hatta saygın yayınlar bile bu tür haberlerden çekinmiyor,” ifadelerini kullandı.
Bununla birlikte Peskov FT'nin haberinde geçen, Ukrayna birliklerinin Kursk bölgesinin bir kısmını işgal ettiği sürece Rusya’nın müzakerelere yanaşmayacağı yönündeki ifadeyi doğruladı.
Sözcü “Bu, devlet başkanımızın barış girişimindeki temel şartıdır. Evet, Rus topraklarından çekilme. Yani yeni bölgeler de dahil,” diye ekledi.
- Rusya ve Ukrayna, enerji altyapısı tesislerine karşı karşılıklı saldırıların sona erdirilmesi konusunda istişareler yürütüyor. Konu hakkında bilgi sahibi kaynaklara atıfta bulunan Financial Times gazetesinin haberine göre diyalogda arabulucu rolünü Katar üstlendi.
Financial Times'ın kaynakları, sınır bölgesindeki Kursk Oblastı’nda Ukrayna askerleri bulunduğu sürece Moskova'nın böyle bir anlaşmayı kabul etmesinin pek olası olmadığını görüşünde. Benzer müzakereler ağustos ayında yapılmış, ancak Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin Rusya bölgesine yaptığı saldırı nedeniyle yarıda kesilmişti.
Ancak istişarelere katılan üst düzey bir Ukraynalı yetkiliye göre, Moskova ve Kiev, son haftalarda istihbarat servislerinin vardığı bir anlaşma çerçevesinde birbirlerinin enerji altyapısına yönelik saldırıların sıklığını azaltmış durumda. Bununla birlikte, FT'nin kaynağı, Kiev'in Rusya’daki rafineriler de dahil olmak üzere hedeflere saldırmaya devam etmeyi planladığını söyledi. Makalede, kış öncesinde enerji tesislerine yönelik potansiyel bir anlaşmanın Ukrayna için özel bir öneme sahip olduğu belirtiliyor. Ağustos ayı sonunda Ukrayna Enerji Bakanı Herman Galuşçenko, ülkenin muhtemelen "tarihin en zor kışı" ile karşı karşıya olduğunu söylemişti.
Daha önce Türkiye’nin, enerji ve nükleer enerji tesislerine saldırılmaması ve Karadeniz'deki ticaret gemilerinin korunması yönünde bir teklif sunduğunu belirten Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu, Rusya'nın bu teklife olumlu yanıt verdiğini ifade etmişti. Ancak Şoygu'ya göre Ukrayna bu öneriyi kabul etmedi. Peskov ise bu görüşmelere dair "kesin bir anlaşmaya varılmadığını" vurguladı ve mevcut durumda böyle bir anlaşmanın pek mümkün olmadığını belirtti. Financial Times ayrıca geçen yıl Kiev ve Moskova arasında karşılıklı enerji tesislerine saldırmama yönünde bir "sessiz anlaşma" sağlandığını, ancak petrol rafinerilerine yapılan drone saldırıları nedeniyle bu anlaşmanın ihlal edildiğini yazdı.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, ABD'yi bilgiye erişim özgürlüğü ve medya çoğulculuğunu sağlama konusundaki yükümlülüklerini ihlal etmekle suçladı. Zaharova, bu açıklamayı İzvestiya gazetesi çekim ekibinin gözaltına alınması sonrasında yaptı. Sözcü, Amerikan makamlarının keyfi tutumuna karşı Moskova'nın "uygun bir tepki" vereceğini söyledi.
- Moskova'daki Şeremetyevo Havalimanı'nda bu sabah yürürlüğe konan kısıtlamalar kaldırıldı. Havalimanı, güvenlik gerekçesiyle 04:37 ile 05:20 saatleri arasında uçuş kabul etmemiş ve göndermedi. İlgili açıklama sivil havacılık kurumu Rosaviatsiya'dan geldi.
Öte yandan, Antalya'ya uçan bir uçak, kalkıştan kısa süre sonra arıza bildirerek Şeremetyevo'ya geri döndü. Açıklama Şeremetyevo Havalimanı basın servisi tarafından yapıldı.
Kaptanın kabin basıncı göstergesinin çalışması nedeniyle kalkış yapılan havalimanına geri dönme kararı aldığı, inişin acil bir durum teşkil etmediği vurgulandı. Uçuş yedek bir uçakla gerçekleştirilecek.
- Çelyabinsk Oblastı'ndaki Korkino'nun belediye başkanı Natalya Loşinina istifa etti. Loşinina, Telegram kanalında yaptığı açıklamada, kentin yönetiminin çok uzun zamandır var olan "çingene sorunu"nu hiçbir zaman gizlemediğini yazdı. Belediye Başkanı 2019'dan itibaren bu konuda tüm mümkün olan mercilere çok sayıda başvuru yapıldığını, denetimler ve görüşmeler düzenlendiğini söyledi. Loşinina bu çalışmaların sonucu olarak belediye yönetiminin çingenelere karşı ayrımcılık yapmakla suçlandığını, ve kayınpederinin mezarının birkaç kez tahrip edilğini dile getirdi. Şehirde bir kadın taksicinin ölmesi sonucunda kitlesel olaylar yaşanmıştı.
- The Economist'in "Ukrayna artık kazanma değil hayatta kalma mücadelesi veriyor" başlıklı haberine göre, ABD artık Ukrayna'ya ciddi riskler almadan askeri yardım sağlayamayacak durumda. Bir ABD yetkilisinin açıklamalarına dayanan haberde, "ABD’nin Ukrayna'ya verebilecek çok az şeyinin kaldığı ve başka yerlerde ciddi riskler almadan yardım yapamayacağı" ifade edildi. Ukrayna ordusu bazı bölgelerde direniş gösterse de, Rus güçlerinin kuzeyde Kupyansk’ta Ukrayna savunmasını ikiye böldüğü, doğuda ise altı aylık bir çabanın ardından Severksiy Donets Nehri’ni geçtiği bildirildi. Güneyde Rusya, Ugleder çevresinde stratejik yükseklikleri ele geçirirken, Kura hovo’ya iki koldan saldırıyor. Haberde, Ukrayna’nın ordusunun azalan insan gücü ve yüksek kayıplar nedeniyle giderek zayıfladığı vurgulanıyor.
- Pentagon sözcüsü Tümgeneral Pat Ryder, Kuzey Kore’ye ait birkaç bin kişilik bir askeri birliğin Rusya’nın Kursk bölgesine doğru ilerlediğini ve küçük bir kısmının bölgeye ulaştığını belirtti. Ryder, ilk işaretlerin Rusya’nın bu birlikleri piyade olarak kullanmayı planladığını ve onları Ukrayna güçlerine karşı savaşlarda veya savaş destek görevlerinde değerlendireceğini ifade etti.
- ABD Başkanı Joe Biden, Kuzey Kore birliklerinin Rusya’nın Kursk bölgesine gönderildiği yönündeki haberlerle ilgili endişesini dile getirdi. Biden, bu birliklerin Ukrayna topraklarına geçmesi durumunda Ukrayna’nın karşılık vermesi gerektiğini belirterek, "Eğer Ukrayna sınırını geçerlerse, evet," dedi.
- Ukrayna’da izinsiz birlik terk etme, firar ve emirlerin yerine getirilmemesi vakalarının sayısında artış gözlemleniyor. Ukrayna Yüksek Mahkemesi Başkanı Stanislav Kravçenko, kesin rakamları henüz analiz etmediklerini ancak birlik terk etme vakalarında önemli bir artış eğilimi olduğunu belirtti. Kravçenko, durumun "tehdit edici" bir hal aldığını ifade etti.
- Ukrayna'nın enerji operatörü Ukrenergo’nun başkanı Aleksey Breht, "kış aylarında en kötü senaryoda bile elektrik kesintilerinin sekiz saati aşmayacağını" açıkladı. Breht, Ukrenergo'nun birkaç senaryoya hazırlandığını, en kötü durumda elektrik kesintileri iki sıra halinde uygulanacak ve her bir kesinti sekiz saatten uzun olmayacak. Eylül ayında Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Rusya'nın saldırıları sonucunda ülkenin enerji sisteminin %80 oranında tahrip olduğunu ve milyonlarca Ukraynalının kış aylarında ısınma sorunuyla karşı karşıya kalabileceğini ifade etmişti.
- Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov, dün Gudermes'teki Vladimir Putin adlı özel kuvvetler üniversitesine düzenlenen dron saldırısında "Ukrayna ordusuna mensup esirlerden kayıplar olduğunu" açıkladı. Telegram üzerinden yaptığı paylaşımda Kadırov, üniversitenin çatısının yangın sonucu zarar gördüğünü ancak yangının söndürüldüğünü belirtti. Kadırov, saldırıda Rus tarafında can kaybı olmadığını vurgularken, Ukrayna'nın bu saldırıyla kendi askerlerinin ölümüne sebep olduğunu ifade etti.
- İsviçre, Rusya'nın dondurulmuş varlıklarından elde edilen gelirlerle Ukrayna'ya kredi sağlanmasının mümkün olmadığını açıkladı. İsviçre Ekonomi Devlet Sekreterliği (SECO) Sözcüsü Fabian Mayenfisch, dondurulmuş Rus varlıklarından beklenmedik bir gelir elde edilmediğini ve bu varlıkların merkezi menkul kıymet saklama kuruluşlarında değil, ticari bankalarda likit varlıklar olarak muhafaza edildiğini belirtti.
Реклама