Yüzde 51 oy almadan 20 yıl başkanlık... Biri bize Türk demokrasisini anlatsın!
Rusya ile Türkiye'yi sık sık demokrasi tartısına çıkarıp "Al birini, vur ötekine" diyenlere bugün bir tek örnek vereceğim. Türkiye'de kesintisiz 20 yıl "başkanlık" koltuğunda oturan bir ismi alacağım. Ve soracağım: "21. yüzyılda artık Afrika kabilelerine bile yakışmayan böylesi bir sistemi on yıllardır 'normal' sayıp kuzu kuzu kabullenen bir memleketten köy ya da kasaba olur mu?"
Bu “detayı” benden duyan bir Rus arkadaşım inanmadı. "Yanlışın var, böyle bir sistem dünyada yoktur!" dedi. Ama maalesef bizde var. Ve ne hikmetse, kimse bu ayıbı gündeme getirmiyor. En azından kuşbakışı Türkiye manzarası bunu gösteriyor.
Çok uzattım, mevzuya giriyorum:
Mesela Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, bu koltuğa 27 Mart 1994'te ANAP adayı olarak seçildi. Arada farklı partilerin adayı olup, üç seçim daha kazandı. Ve 2014 Martındaki seçimlere kadar, tam 20 yıl kesintisiz belediye başkanlığı yapmış olacak.
Beni ilgilendiren kısmı Gökçek'in "neden" seçildiği değil; "nasıl" seçildiği:
Gökçek’in kazandığı seçimlerde aldıkları oylara bakalım: 1994'te yüzde 27… 1999'da yüzde 33,7... 2004'te yüzde 55... 2009'da yüzde 38.6…
Yani bir seçim hariç, Gökçek "yüzde 50'nin üzerinde oy almadan" koca başkente başkan oldu. Gökçek gibi yüzlerce örnek var tabii. Çarpık sistem sadece ona çalışmıyor.
Ama vicdan sahibi olanların sorması lazım: "Bir belediye başkanlığı seçimi neden iki turlu yapılmaz? Neden ilk turda yüzde 50'nin üstünde oy alan yoksa ikinci tura gidilmez? Böylelikle, halkın dörtte birinin oyuyla koca bir şehrin başkanı olma yetkisinin gaspına dur denilmez?"
Hemen kızmayın! Ukala dümbelekliği ile itham etmeyin! Ben tam 20 yıldır memlekete "dışarı"dan bakarım, hariçten gazel okurum. Türkiye'nin bitmeyen kayıkçı kavgalarında, siyasetin yelkenlerini şişiren hamaset üfürmelerinde yiyip bitirdiği enerjisine şaşarım. Ama bu çarpık konunun yıllardır gündem olmamasını, kimseye batmamasını ağzı açık seyrederim.
Bana kalırsa Rusya'da bu işler daha “net” ve daha samimidir. Neden mi? Çünkü Burada katı bir başkanlık rejimi vardır. Çünkü "demokrasi ve insan hakları" ne yönetenler, ne de yönetilenler nezdinde bizde olduğu kadar önemli ve öncelikli sayılmaz. Bakarsınız bir dönem gelir belediye başkanları valilikle birleştirilir, Moskova'dan atanır, sandık rafa kaldırılır.. Bir rüzgar eser, herşey tersine döner, sandık geri getirilir, mesela bu yaz olduğu gibi Moskova Belediye Başkanı yüzde 51,3 oyla seçilir.
Eğer bu ülkede bir seçim varsa, "İlk turda en fazla oyu alan kazansın" demek kimsenin aklından geçmez. Putin de bu ülkede 2000'den beri fiilen iktidardadır ama hiçbir seçimde yüzde 50'nin altında oy almamıştır. Yani "Bizim kendi demokrasi anlayışımız var, Batı'nınki bizi bağlamaz" deyip "evrensel" denilen kalıba yanaşmamasına rağmen Rusya, seçimde en azından şeklen yüzde 50'nin üstünde oy almayı şart koşar.
İşte zurnanın "zırt" dediği yer tam da burasıdır:
Demokrasiye "soğuk bakılan" memlekette bir seçim olduğunda yüzde 50'den fazla oy almadan koltuğa oturulamıyor... Demokrasinin dillere pelesenk edildiği bir başka memlekette, hem de yerel yöneticiler yüzde 27'ler, 30'larla aslanlar gibi belediye başkanı olup dört yıl bir şehrin hayatına hükmedebiliyor...
Birisi bana "Türk demokrasisinin hususiyetlerini" anlayacağım dilde anlatabilir mi? Çünkü gurbet ellerde, cevabını veremediğimiz soruların altında eziliyoruz...
Her şey bir yana, akla ziyan bir uygulamanın ağırlığıyla, Türkiye’nin 60 küsur yıllık demokrasisini, “çiçeği burnunda” Rusya’nınki ile kıyaslamak zorunda kalmak bile çok acı değil mi?
SUAT TAŞPINAR
4.12.2013
Реклама