Çin başta olmak üzerine önde gelen ülke ekonomilerindeki yavaşlama küresel orta sınıfın büyümesine set çekti. Allianz'ın hazırladığı Küresel Refah Raporu'na (Global Wealth Report) göre, dünyada orta sınıf nüfus büyüklüğü 1 milyar sınırında sabitlenmiş vaziyette.
Çin-ABD gerginliğinin körüklediği küresel ticaret savaşları gerginliği, orta sınıfın birikimlerindeki artışı da yavaşlattı. Buna göre, bu sınıfın elindeki aktiflerin büyüklüğü 0,1 puanlık düşüşle 172,5 trilyon dolar seviyesine geriledi. Orta sınıfın borçları ise yüzde 5,7 oranında artış gösterdi. Bu, dünyadaki genel borç artış hızı olan yüzde 3,6'dan daha yüksek bir oran. Yani orta sınıf, ortalamanın üstünde borçlandı.
Örneğin ABD'de ‘orta sınıf', ortalama gelirin yüzde 50 ila yüzde 75 üzerinde gelir elde eden haneler olarak tarif ediliyor. Yılda 42 bin ile 125 bin dolar arasında para kazananlar bu tarifin kapsamına giriyor.
Konuyu haberleştiren Kommersant gazetesi, Rusya cephesinde durumun dünya geneline kıyasla şimdilik sakin olduğunu yazıyor.
Rusya'da hane halkının elinde tuttuğu finansal aktifler 2018'de yüzde 10,7 oranında arttı. Bununla birlikte hane halkının borç yükü de yüzde 22 oranında artış gösterdi. Bu, son 5 yılda bu alanda kaydedilen en yüksek oran oldu. Borçlar nedeniyle net finansal aktiflerdeki büyüme oranı yüzde 6,7 olarak kayda geçti.
Ülkede kişi başına düşen finansal aktif değeri 4 bin 170 dolar. Bu miktar, Rusya'yı dünyadaki en müreffeh 43'ncü ülke yapıyor. İlk sırada ise ABD var. Son olarak, Allianz'ın araştırmasında, Rusya'da orta sınıf nüfusun büyüklüğü 15 milyon kişi olarak not edildi.
Ülke geneline göre "varlıklı" sayılan, tüketimin motoru sayılan "orta gelir grubu"na dair Rusya'daki son araştırmalardan biri ağustos ayında açıklanmıştı. Ria ajansı, ülke genelinde farklı bölgelerde orta sınıfın nüfusa oranını mercek altına aldı. Araştırmaya göre, Rusya’nın 71 idari bölgesinde orta gelir grubuna mensup olan kişilerin nüfusa oranı yüzde 20’nin altında.
Orta sınıfın oranının en fazla olduğu yerlerin başında Yamalo-Nenetsk Özerk Bölgesi (yüzde 45,2), Magadan (yüzde 34,5), Çukotka (yüzde 33,8), Hantı-Mansiysk (yüzde 32,1) ve Nenetsk Özerk Bölgesi (yüzde 28,9) geliyor.
Bu oran Moskova’da yüzde 26,8, St.Petersburg’da yüzde 25,7.
Orta sınıfın nüfusa oranının en az olduğu yerler ise şöyle sıralanıyor:
Dağıstan (%2,9)
Kabardino Balkariya (%4,1)
Karaçayevo-Çerkessiya (%4,4)
Kalmıkiya (%4,9)
Kırım (%5,5)
Araştırmalara göre Rusya vatandaşlarının yüzde 19'u bugün kendisini "orta sınıf" mensubu olarak görüyor.
Analiz Kredi Reyting Ajansı'nın (AKRA) verilerine göre, Moskova'da bugün "orta sınıf" gelir gurubuna dahil edilen kişiler ayda en az 121 bin ruble kazanıyor.
Taşrada ise "orta sınıf"ın en düşük aylık geliri 60 bin ruble olarak hesaplanıyor.
Bu arada Rusya’da tüketimin lokomotifi olan orta gelir grubundaki kişilerin sayısındaki azalma kaygı yaratmaya devam ediyor. Uzmanlar, gelirleri en fazla düşen toplumsal katman olan orta sınıftaki küçülmenin ekonomi için risk oluşturduğunu savunuyor.
Moskovski Komsomolets gazetesinin derlediği verilere göre, Rusya’da orta sınıfa dahil olan kişilerin nüfusa oranı son beş yılda yüzde 37’den yüzde 30’a geriledi. Rusya vatandaşlarının toplam gelirleri içinde orta sınıfın payı da aynı dönemde yüzde 48’ten yüzde 39’a indi.
Yaşam standartlarını yükselterek tüketim kabiliyetini artırma çabası gösteren, konut, otomobil satın alan, düzenli olarak tatile çıkan kişiler orta sınıfa dahil ediliyor.
Rusya’da orta sınıfta ortalama maaş 40 bin 700 - 87 bin 500 ruble aralığında (625 - 1340 dolar) gösteriliyor. Bu gelir grubundaki kişilerin yarısı otomobil sahibi. Rusya’da son 10 yılda gelirleri en fazla düşen kişiler orta sınıf mensupları. Aynı dönemde gelirler en yoksul kesimde yüzde 4, en zengin kesimde yüzde 10 arttı.
Kaygı yaratan bir diğer durumun ise, orta sınıfa dahil olan kişilerin birçoğunun son dönemde kendi işlerini bırakarak, daha risksiz olan kamu sektöründe çalışmaya başlaması olduğu belirtiliyor. Orta sınıfın gelir kaynaklarında girişimcilik faaliyetlerinin payı 2013'te yüzde 6-10 iken, 2017'de yüzde 4-6'ya geriledi.
2003 yılında orta sınıf kategorisinde hane halkı reislerinin yüzde 10’u kamu hizmetinde çalışırken, bu oran da yüzde 15’e yükseldi. Orta sınıf mensupları özellikle orduda ve savunma sanayi sektöründe çalışmaya sıcak bakıyor.
Rusya'da en fazla tüketen gelir grubu olan orta sınıfın küçülmesi ekonomik büyüme için önemli risk oluşturan faktörlerden biri olarak gösteriliyor.
23.9.2019