Rusya: Varlık içinde yokluk mu? "Yoksulsuz 13 yıl" mümkün ama "sıkı rejime" devam
![]()
Yaptırımlar yüzünden ekonomik büyümenin frene bastığı bir dönemde Rusya'dan sürpriz haber: Federal bütçede ve kara gün fonlarında 2018 yılında harcanmadan bu yıla devreden paraların toplamı 1,7 kat artarak 10,2 trilyon rubleyi, yani 155 milyar doları buldu. Sayıştay'ın raporuna göre, bunun "rekor rakam" olduğu açıklandı. 2017 yılında bütçe fazlası 6,19 trilyon ruble olmuştu.
Bu rakam, hazinenin kasasında kalan btüçe parası, petrol ve gaz gelrilerinden satın alınan döviz, Ulusal Refah Fonu'ndan toplanan paradan oluşuyor.
Bugüne kadar bu "birkim"in ulaştığı en yüksek rakam 2014 yılındaki 10,17 trilyon rubleydi. Anvak o dönem dolar kuru 30 ruble civarındaydı. Yani ruble bazındaki rekor, aslında reel olarak dolar birikiminin yarısı kadar.
"Harcamalı mı, harcamamalı mı?"
Rusya’da ekonomi yönetiminde bir yanda ipleri elinde tutan, harcama değil tasarruf isteyen “sıkı para politikası” yanlıları, diğer yanda “ekonomiyi canlandırıp yoksulluğu yenmek için daha fazla harcama” yanlıları var…
Rusya’nın petrol gelirlerinden birikim yaratılarak kurulan fonlar, özellikle son kriz döneminde Batı yaptırımlarına rağmen Rusya’yı ayakta tutmayı başardı. Bu ihtiyatlı adımların semeresinin görülmesi, Kremlin’i de, Merkez Bankası ve ekonomi-finans bakanlıklarını da “harcamaları kısma ve birikimleri arttırma” politikalarına daha sıkı bağlıyor. Özellikle önceliğin enflasyonu kontrol altında tutmaya verilmesiyle, piyasaların bol parayla canlandırıldığı eski günler uzakta.
İşte bu noktada Novıye İzvestiya gazetesine yansıyan “romantik” bir haber-analize bakılırsa, Rusya’nın şu anki birikimleri, tam 13 yıl boyunca "ülkede tek bir yoksul” kalmadan herkesin refah içinde yaşamasına yetebilir. Hatta bu hesap, “sadece mevcut birikimler harcansa ve gelecek 13 yıl boyunca bir gelir kaydedilmese bile” denilerek destekleniyor.
Gazete bu hesaba, Federal İstatistik Kurumu Rostat verileri ile ulaşıldığını yazıyor. Buna göre Rusya’da yoksulluk sınırının altına yaşayan kimse kalmaması için yılda 750-800 milyar rublelik kaynak yeterli. Öte yandan 1 Şubat 2019 itibarı ile Finans Bakanlığı’nın kontrol ettiği tüm fonlarda 10 trilyon 709 milyar ruble, yani 161,6 milyar dolar olduğu belirtiliyor. Sadece ocak ayında sağlanan ek birikimin 528 milyar ruble olduğu vurgulanıyor.
Finans Bakanlığı verilerine göre, 1 Ocak 2019’da Ulusal Refah Fonu’ndan 4,04 trilyon ruble birikti. Bakanlığın tüm fon ve diğer birikimleriyle kasasında 10.25 trilyon ruble var.
Bütçe yasasına göre, bu rezervlerin GSYİH’nin yüzde 7’sine eşit bölümüne dokunulmuyor. Bu 7 trilyon ruble ediyor. Kalan kısmını harcamak mümkün. Bakanlık ise, sıkı para politikaları uyarıca bu parayı harcamak istemiyor. Gazetedeki ifadeyle, “Habire biriktiriyor, hiç harcamak istemiyor”.
Yazıda, Çalışma Bakano Maksim Topilin’in, “Rusya’da yoksulluğu tamamen yenmek için yılda 800 milyar ruble lazım” sözleri hatırlatılıyor. Bunun 12 milyar dolar ettiği ve GSYİH’nin sadece yüz<de 0.3’üne, federal bütçenin e yüzde 1’ine tekabül ettiği belirtiliyor.
Analiz, “Şunu hesaplamak zor değil: Hesaplarda duran 10 trilyon ruble ülkenin 13 yıl boyunca yoksulluk sorununu çözüyor. Bu, geçen sürede devlet birkaç trilyon ruble daha kazanmasa bile mümkün.”
Bu muhasebeyi romantik bulanlar ve “hazıra dağ dayanmaz” diye yorumlayanlar çoğunlukta.
Ama diğer yandan, hükümetin ekonomiyi “haddinden fazla sıktığı”, harcamaları biraz arttırarak “piyasalara can, halka moral verebileceği”, borç düzeyi dünya geneline göre son derece düşük, rezervleri yeniden yarım trilyon dolar sınırında olan Rusya’nın “kemerleri biraz gevşetebilecek durumda olduğu” düşüncesinde olanlar da az değil.
Bazı analistler, düşük enflasyon ve sıkı para politikasına haddinden fazla konsantre olan, Batı yaptırımları ile yeniden “Soğuk Savaş” ortamı korkusuyla rezervleri takviye edecek bir “seferberlik” ruh haline giren yönetimin, daralan ekonomide halktan gelecek hoşnutsuzluk nedeniyle bir nebze “yumuşama” seçeneğine yönelebileceğini düşünüyor.
Rusya’da resmi istatistik kurumu Rosstat tarafından yayınlanan geçen yılki son rapora göre, nüfusu 146 milyonu bulan ülkede 19 milyon kişi “resmen” yoksulluk içinde yaşarken, nüfusun yüzde 13,3’lük kısmı “sınırın altında” yaşam kavgası veriyor.
Rusya Merkez Bankası'nın rezervleri toplam 475 milyar doları civarında.
20.2.2019
Реклама