Livaneli'nin adı doğru çevrildi mi?
![]()
‘Kardeşimin Öyküsü’ isimli romanı Rusya’da satışa sunulan yazar Zülfü Livaneli’nin adı Rusçaya doğru çevirildi mi? Edebiyat çevrelerinde bu soru tartışılıyor. Doğrusu, kitabın kapağında olduğu gibi "Зульфю Ливанели” mi, yoksa yıllardır Rus basınında ve Rusça Wikipedia’da yazıldığı gibi "Зюльфю Ливанели” mi? Yani ismi yazılırken ilk “ü”nün yerinde Rusça “y” (u) mu yoksa, “ю” (yu) mu olmalı? Sorun, Rusçada “ü” harfi olmamasında. İşte bu yüzden, yazarın isminin “en doğru yazılışı” tartışma konusu.
Konuyu ilk kez gündeme getiren çevirmen Metin Uçar, "Livaneli'nin çevrilen kitabında adı Зульфю diye yazılmış, oysa Зюльфю olmalı” diyor.
Son olarak Boris Pasternak’ın “Doktor Jivago” romanının Rusçadan Türkçeye kazandıran çevirmen Hülya Arslan ise, soruna mizahi bir açıyla giriyor ve "İsminde "ü" harfi olmasından dertli bir kişi olarak ben "Зюльфю" olması gerektiğini düşünüyorum” diye görüş beyan ediyor.
Görüşünü sorduğumuz bir diğer isim ise, son olarak Fyodor Dostoyevski’nin “Suç ve Ceza”sını çeviren Serdar Arıkan. Onun görüşü şöyle: "Yoruma açık olan bir durum değil. Her iki Türkçe ‘ü' harfinin de karşılığı ya rusça ‘yu' olmalıydı ya da ‘u'. Aynı harfi karşılamak için iki farklı Rusça harf kullanmak doğru olmamış bana göre.”
Son sözü, Livaneli’nin kitabının çevirmeni olan, Orhan Pamuk’un son romanlarını da Türkçeden Rusçaya çeviren Apollinaria Avrutina’ya (fotoğtafta Livaneli ile birlikte) veriyoruz. Avrutina'nın konuyla ilgili sorumuza verdiği yanıt şöyle:
"Yayıncısı ile Zülfü Bey 'Зульфи - Zulfi' diye çevrilmesini bile rica etti. Rus kulağına uygun gelir diye. Biliyorsunuz Rus fonetik yapısı Türkçeden farklı. ЗЮльфю şeklinde bir çeviriyi kimse telaffuz edemez. Mesela Özlem ismi: Rus tanıdıklarımdan çoğu Узлем - Uzlem olarak telaffuz ediyor. Ama isim yazılışı Zülfü Beyin onaylamasıyla çıktı. Yani burada Rus gramerine göre kesin bir kural yok, yayınevi daha popüler bir şekil seçti.”
18.6.2018
Реклама