Rusya'da casusluk ve vatana ihanet suçlamasıyla gelen bir gözaltı, büyük yankı yarattı. Rusya Uzay Ajansı (Roskosmos) Başkanı Dmitriy Rogozin’in danışmanı, eski gazeteci İvan Safronov, “vatan hainliği” suçlamasıyla gözaltına alındı. Federal Güvenlik Servisi (FSB), Safronov’u Rusya’nın “askeri, teknik, savunma ve güvenlik alanlarındaki devlet sırlarını NATO’ya sızdırmakla” suçladı. Safronov, akşam çıkarıldığı mahkemece 6 Eylül'e kadar tutuklandı.
RBC ajansı, Safronov'un 2017 yılında Kommersant'ta çalıştığı sırada Rusya'nın Ortadoğu ülkeleri ile askeri işbirliği konusundaki bazı sırları Çek istihbarat servisine aktarmakla suçlandığını duyurdu. Savcı, bu bilgilerin nihai olarak ABD isthbaratına ulaştığını iddia etti.
Safronov hakkında 12 yıldan 20 yıla kadar hapis cezası isteniyor. Gazeteci hakkındaki tüm iddiaları reddetti.
Kommersant gazetesi, Safronov'u savunmak için FSB binası önünde pankartlı eylem yapan onlarca gazetecinin de gözaltına alındığını duyurdu.
Roskosmos’tan yapılan açıklamada, Safronov’un gözaltına alınmasının "kurumdaki faaliyetleriyle ilgili olmadığı" öne sürüldü.
Bazı haberlerde ise Safronov’a yönelik suçlamaların, önceki yıllardaki gazetecilik faaliyetleriyle ilgili olabileceği iddia edildi. Safronov’un, Rusya ile Mısır arasında SU-35 jetlerinin satışıyla ilgili imzalanan sözleşmeye dair 2019 yılında kaleme aldığı makaleden dolayı gözaltına alınmış olma ihtimaline işaret edildi.
Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sözcüsü Dmitriy Peskov, Safronov’un gazetecelik faaliyetlerinden dolayı gözaltına alınmadığını düşündüğünü belirterek, “İvan son aylarda gazetecilik yapmıyordu. Maalesef hakkında bu tür suçlamalar var. Karşı istihbarat çok iyi çalışıyor” ifadelerinde bulundu.
Daha önce Kommersant ve Vedomosti gazetelerinde muhabirlik yapan 30 yaşındaki İvan Safronov, 18 Mayıs 2020’de Roskosmos Başkanı Dmitriy Rogozin’in danışmanlığına atanmıştı.
Haber ajansı Ria'nın aktardığına göre, istihbarat kurumu FSB, Safronov'un adı belirtilmeyen bir NATO ülkesi adına istihbarat toplandığını düşünüyor.
Roskosmos eski gazeteci Safronov'un tutuklanmasının, kurumlarındaki işiyle ilişkili olmadığını belirtti. Safronov bu görevinden önce ekonomi gazeteleri Kommersant ve Vedomosti'de savunma muhabirliği yapıyordu.
BBC'ye konuşan Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, "Bildiğimiz kadarıyla bunun, Safronov'un eski gazetecilik faaliyetleriyle hiçbir bağlantısı yok" dedi.
Safronov Mayıs ortasında kurumun direktörü Dimitri Rogozin'in basın danışmanı olarak Roskosmos'a katılmıştı.
Uzay ajansı, savcılara soruşturma konusunda yardımcı olduklarını duyurdu. Safronov suçlu bulunursa 20 yıla kadar hapis cezası alacak.
FSB'nin açıklamasında "Askeri-teknik işbirliği, savunma ve Rusya Federasyonu'nun güvenliği gibi konularda bilgi topladı ve gizli bilgiler iletti" dedi.
Interfax ajansına konuşan bir FSB kaynağı, Safronov'un FSB tarafından bir yıl önce ifadeye çağrıldığını fakat o dönemde hangi şüphe ile ifadeye çağrıldığının bilinmediğini söyledi.
BBC'de Sarah Rainsford imzasıyla yayınlanan bir analizde, "Kommersant gazetesi vatana ihanet suçlamasının "absürt" olduğunu ve Safronov'un yurtsever bir kişi olduğunu belirtiyor. Arkadaşları ve iş arkadaşları şeffaf ve adil bir soruşturma talep ediyor. Fakat bunun gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini bilmek çok zor" denildi.
Anlaliz şöyle devam ediyor:
"Casusluk dosyalarında bilgi edinmek hiç kolay deği ve yargılamalar genellikle kapalı kapılar ardında gerçekleşiyor.
Savunma avukatlarının en önemli kanıtlarını paylaşması bile yasak.
FSB neyin devlet sırrı sayılacağını belirlemek için kendi uzmanını atıyor ve bu kişinin kararına itiraz etmek mümkün olmuyor.
Bu duruşmaya yoğun bir ilgi olması bekleniyor. Ivan Safronov Moskova'daki gazeteci çevrelerinde iyi bilinen biri.
Genellikle hassas askeri konularda yazan biri olarak arkadaşları tarafından dürüst ve profesyonel biri olarak tarif ediliyor.
Tutuklanması da bu çevrelerde şaşkınlık ve korkuya neden oldu.
Haziran 2019'da Kommersant gazetesine, devlet sırlarını ifşa etme iddiasıyla dava açıldı.
Davaya konu olan bilgiler, Safronov'un da yazarları arasında bulunduğu ve Rusya'nın Mısır'a SU-35 savaş uçağı satışıyla ilgili bir haberdeydi.
Haber yayımlandıktan bir süre sonra Kommersant'ın internet sitesinden kaldırılmıştı.
Dava açılana kadar Safronov gazeteden kovulmuştu.
Kovulma gerekçesi ise Rusya'nın senatosu olan Federasyon Konseyi'nin başkanı Valentina Matviyenko'nun görevini bırakacağını ima eden bir haberdi.
Ivan Safronov'un babası bir binanın beşinci katındaki penceresinden düşerek hayatını kaybetmişti
Safronov'un kovulmasını protesto etmek için gazetenin bütün politika masası çalışanları da istifa etmişti.
Ivan Safronov'un babası, Kommersant'ın ünlü askeriye yorumcularından biri olan ve kendisiyle aynı ismi taşıyan Ivan Safronov'du.
Baba Safronov 2007'de Moskova'da bir binanın beşinci katından düşerek hayatını kaybetmişti.
Kommersant, baba Safronov'un öldüğü dönemde Rusya'nın İran ve Suriye'ye silah satışını araştırdığını yazmıştı.
Roskosmos nedir?
Tam adı Roskosmos Uzay Aktiviteleri için Devlet Kurumu olan uzay ajansı, günümüzdeki yapısına 2015'te kavuştu.
Kurum bugün uzay uçuşları ve programlarından sorumlu.
Roskosmos'un başına Mayıs 2018'de tartışmalı bir milliyetçi politikacı olan Dimitri Rogozin getirilmişti.
Rogozin'in kurumdaki dönemi sorunlarla başlamıştı.
2018'de Uluslararası Uzay İstasyonu'na kenetlenmesi planlanan bir Soyuz roketinin uçuşu, bir kaza nedeniyle iptal edilmişti.
Ondan hemen önce de Uluslararası Uzay İstasyonu mürettebatı, istasyonda gizemli bir delik fark etmişti.
Sonraki yıl da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in büyük önem verdiği Vostoçni Sivil Uzay Üssü'nde ortaya çıkan skandalla birlikte çok sayıda üst düzey yönetici hırsızlık ve yolsuzluk suçlamalarıyla tutuklanmıştı."