Satın Alma Gücü Paritesi'nde Rusya, Türkiye'nin üstünde: 29 bin 181 dolar

Sıralamaya göre ABD'linin 27 bin 875 dolar ile alabildiği ürün ve hizmet standardını Türkiye’de yaşayan bir kişi 9 bin 43 dolar ile sağlayabiliyor.

Dünya Bankası 2019 yılına ait Satın Alma Gücü Paritesi (SAGP) verilerini açıkladı. Bloomberght'den Tahsin Akça'nın haberine göre,  Türkiye dünya sıralamasında satın alma gücü bazındaki yerini korudu. Nominal sıralamaya göre 2019 tahminlerine göre 19'uncu sırada yer alan Türkiye, ülkeler arasındaki ürün ve hizmet fiyat farklılıklarını da dikkate alan satın alma gücü bazında ise 2.325 trilyon dolar Gayri Safi Milli Hasıla (SAGP GSYH) ile dünyada 13. sırada yer aldı. Türkiye bu veriyle OECD ülkeleri içinde de 7. sıraya yerleşti. Türkiye, 2018’de 2.3 trilyon dolar SAGP GSYH ile yine 13. sırada bulunuyordu.

Dünya Bankası’nın 2019 yılı Satın Alma Gücü Paritesi bazında Kişi Başı Milli Gelir rakamı ise Türkiye için 27 bin 875 dolar olarak gerçekleşti.

Türkiye’nin de dahil olduğu ve Çin, Rusya, Endonezya, Brezilya, Meksika, Malezya, Arjantin, Güney Afrika Cumhuriyeti, Sırbistan gibi ülkelerin içinde bulunduğu ‘üst orta gelir grubu’ içinde, kişi başı satın alma gücü sıralamasında Malezya 29 bin 525 dolarla birinci, Rusya 29 bin 181 dolarla ikinci, Türkiye 27 bin 875 Dolar ile üçüncü sırada bulunuyor.

Ekonomist Zeki Akıllıoğlu SAGP hesabına göre kişi başı satın alma gücü sıralamasının nominal sıralamaya göre daha önemli olduğuna dikkat çekerek, “Türkiye’de yaşayan bir kişi, Dünya Bankası tarafından açıklanan 9 bin 43 dolar ‘nominal’ kişi başı geliriyle ABD fiyatlarıyla 27 bin 875 dolar karşılığı mal ve hizmet satın alabilme gücüne sahip demektir. Yani bir Amerikalının 27 bin 875 dolar ile sahip olduğu hayat standardını Türkiye’de yaşayan bir kişi 9 bin 43 dolar ile sağlayabiliyor" diye konuştu. 

Satın Alma Gücü hesabında kullanılan ürün ve hizmet sayısının son senelerde 5 bin adete yükselmiş olduğuna dikkat çeken Akıllıoğlu, “5 bin sayısı ile, ülkelerde kullanılan aynı veya benzer kalitedeki ana ürün ve hizmet bandının tamamı kapsanmış oluyor" dedi.

Satınalma Gücü Paritesi hesabında, ürün ve hizmetlerin ülkeler arası fiyat farklılıklarını ortadan kaldırmakta kullanılan ‘PPP rate’ (SAGP kuru) kullanılıyor.

‘SAGP kuru’ hesabı ABD dolarına karşı her ülkenin kendi para birimi için hesaplanıyor. SAGP kuru, 1 ABD dolarının ABD’de satın aldığı ürün veya hizmetin, diğer ülkenin para birimiyle diğer ülkede kaça alınabildiğini gösteriyor. SAGP kuru ile hesaplandığında, 1 Dolar ile ABD’de satın alınabilen ürün veya hizmetin aynısı, Türkiye’de, 1,84 TL’ye satın alınabiliyor. SAGP kuru Türkiye’de ve ABD’de kullanılmakta olan 5 bin adet ortak temel ürün ve hizmetin her iki ülkedeki fiyatları karşılaştırılarak bulunuyor.

Geçen ay açıklanan rapora göre ise, Türkiye'nin, Satınalma Gücü Paritesi (SGP) değerine göre kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) endeks değeri, geçen yıl için 61 olarak tespit edildi.

Türkiye İstatistik Kurumu, 2019 yılına ilişkin geçici "Satınalma Gücü Paritesi" verilerini açıkladı. Avrupa Birliği İstatistik Ofisi tarafından ilan edilen SGP'ye göre, kişi başına GSYH endeks değeri, 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi için ortalama 100 birim iken, Türkiye için 61 birim oldu ve AB ortalamasının yüzde 39 altında kaldı. Karşılaştırmalarda, 27 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 5 aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk), 1 potansiyel aday ülke (Bosna-Hersek) ve Birleşik Krallık ele alındı. Söz konusu 37 ülke arasında SGP'ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 261 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 31 ile Arnavutluk olarak kayıtlara geçti.

Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg AB ortalamasının yüzde 161 üzerinde, Arnavutluk ise yüzde 69 altında değere sahip oldu. Türkiye'nin fiili bireysel tüketim düzeyi 68 oldu Kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi 27 AB ülkesi ortalaması 100 iken, Türkiye için 68 oldu ve AB ortalamasının yüzde 32 altında kaldı. Karşılaştırmalarda yer alan 37 ülke arasında kişi başına fiili bireysel tüketim değeri en yüksek ülke 135 ile yine Lüksemburg, en düşük ülke ise 40 ile Arnavutluk olarak belirlendi. Türkiye'nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi, 2019 yılı geçici sonuçlarına göre 40 oldu. Bu değer, AB ülkeleri genelinde 100 avro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin Türkiye'de 40 avro karşılığı Türk lirası ile satın alınabileceğini gösteriyor. 

7.7.2020