Domateste 6 bin ton kota kalmış
![]()
Türk domatesi Rusya vizesi bekliyor... Ocak ayında domates ihracatı 40 milyon 116 bin dolarla rekor kırdı, Rusya’ya kota doldu. ihracatçı kotanın kaldırılmasını istiyor. Domates ihracatçıları ise Rusya’nın uçak krizi sonrasında koyduğu 150 bin ton kotanın kaldırılmasını talep ediyor.
Dünya gazetesinin haberine göre, taze meyve sebze sektörü, 2020 yılına ihracatta parlak bir giriş yaptı. Türkiye yüzde 29’luk artışla 2019 yılı Ocak ayında 199 milyon dolar olan ihracatını, 2020 yılı Ocak ayında 256 milyon dolara taşıdı. Ege Bölgesi’nden yapılan taze meyve sebze ihracatı ise; yüzde 68’lik rekor artışla 14 milyon dolardan, 24 milyon dolara sıçradı.
İhracatın yıldızı domates oldu
Ocak ayında taze meyve sebze ihracatının yıldızı ise domates oldu. Domates, Türkiye’ye 40 milyon 116 bin dolarlık döviz kazandırdı. Domates ihracatçıları en büyük ihraç pazarları Rusya’nın uçak krizi sonrasında koyduğu 150 bin ton kotanın kaldırılmasını talep ediyor.
Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli ve Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın Rus mevkidaşları ile Rusya’ya domates ihracatında kotanın kaldırılması için yoğun bir diplomasi trafiği yürüttüklerini belirten Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Uçak, iki bakanın gayretleriyle Türkiye’nin Rusya’ya domates ihracatında kesintiye yol açmayacak bir formülün üretileceğine inandıklarını kaydetti.
“Türkiye, 2019 yılında 535 bin ton domates ihraç ederken, karşılığında 304 milyon 445 bin dolar döviz geliri elde etti” diyen Uçak, “Rusya Federasyonu; 98 bin ton Türk domatesi tercih ederken, karşılığında 86 milyon dolar ödedi. 2019 yılında Rusya’ya domates ihracatı yüzde 181 artış gösterdi. 2020 yılı Ocak ayında ise Rusya’ya 15 bin 110 ton domates ihraç ettik ve 14 milyon 175 bin dolar döviz elde ettik. Bu ihracatın 6 milyon 195 bin dolarlık kısmını Egeli ihracatçılarımız gerçekleştirdi. Türk domatesine Rusya’nın da ihtiyacı var. Coronavirüs nedeniyle Çin’den alımlarını da durdurdular, kendi üretimleri de yetersiz. Kısa sürede Türk domatesi için Rusya vizesinin çıkmasını bekliyoruz” şeklinde konuştu.
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Ocak ayında 24 milyon 270 bin dolarlık taze meyve sebze ihracatına imza attı. Birliğin 2019 yılı Ocak ayı ihracatı ise; 14 milyon 440 bin dolar olmuştu. Ege’den yapılan taze meyve sebze ihracatı yüzde 68 rekor artış gösterdi.
Domates, 11 milyon 97 bin dolarlık tutarla taze meyve sebze ihracatından aslan payını alırken, Satsuma mandalinadan 2 milyon 873 bin, Nar ihracatından 1 milyon 474 bin, Limon ihracatından 1 milyon 340 bin dolar döviz elde edildi. Egeli taze meyve sebze ihracatçıları biberden patlıcana, kabaktan soğana, portakaldan greyfurta, elmadan üzüme, hıyardan elmaya, üzümden asma yaprağına kadar onlarca tür ürünü 52 ülkeye ihraç etti.
Rusya: Kota dolmadı
Öte yandan Rusya Tarım Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Türkiye’nin henüz Rusya’ya domates sevkiyatına yönelik kotasını henüz doldurmadığını, sevkiyat hacminin şimdilik 144 bin tonu aştığı belirtildi. Kota 150 bin ton.
Rusya Tarım Bakanlığı basın dairesinden Sputnik’e yapılan açıklamaya göre, Türkiye, Rusya'ya domates sevkiyatına yönelik kotasını henüz doldurmadı.
Kaynak, "Şimdilik Türkiye’den domates sevkiyatına yönelik kotanın 144 bin tondan fazlası kullanıldı. Bakanlığın kotanın artırılmasına ilişkin talimatı imzalandı ve tescil için Adalet Bakanlığı’na gönderilmesi hazırlıkları yapılıyor" dedi.
Sputnik'in haberine göre aynı kaynak ayrıca kotanın 50 bin ton daha artırılarak 200 bine çıkarılmasının, Rusya iç pazarında kaydadeğer bir etkisi olmayacağını, miktarın piyasa için küçük olduğunu kaydetti.
Rusya, TSK tarafından Rus uçağının düşülmesinin ardından 1 Ocak 2016’da bazı Türk ürünlerine ambargo uygulamıştı. Ambargo 2016 sonbaharından sonra adım adım kaldırılmıştı. Domates yasağı ise Kasım 2017’ye kadar kalmıştı. Mayıs 2018’de 50 bin tonluk kota ile domates sevkiyatına izin vermişti. Kota daha sonra birkaç kez artırılmış ve en son geçen yıl baharda 150 bin tona çıkarılmıştı. Rusya Tarım Bakanlığı ocakta kotanın 200 bin tona çıkarılmasını teklif etmişti.
Öte yandan Rusya Ulusal Meyve Sebze Birliği Direktörü Mihail Gluşkov, koronavirüs nedeniyle sevkiyatı durdurulan Çin menşeili ürünleri ikame etmek için Türkiye’den Rusya’ya domates sevkiyatına yönelik kotanın arttırılmasının bir anlamı olmadığını ifade etti. Gluşkov’a göre, Çin’den oluşan açık, Türkiye’nin kotası arttırılmadan kapatılabilir.
Gluşkov, Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği (DKİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan’ın Rusya’ya domates sevkiyatı için ek kota istedikleri ancak henüz bir cevap alamadıkları açıklamasını değerlendirdi.
Gluşkov, “Koronavirüs nedeniyle domates eksikliği yalnızca Uzak Doğu Bölgesi’nde var. Türkiye menşeili domatesler taşımacılık hizmetleri pahalıya geldiği için oraya gitmiyor. Bu nedenle Türkiye’den domates sevkiyatı ile oradaki açığın kapatılması konusunu birbiriyle ilişkilendirmek zor” dedi.
Avrupa’dan Rusya’ya domates sevkiyatının da başarılı şekilde artırılabileceğini ifade eden Gluşkov, Vietnam, Hindistan, Tayland gibi Rusya’nın Uzak Doğu Bölgesi’ne yakın bölgelerin de alternatifler arasında saydı.
Gluşkov’a göre, belirlenen 150 bin tonluk kotanın yaklaşık yüzde 98’i dolduruldu.
Gluşkov, “Kota 2019 yılında iki katına çıkarıldı ve dolmuyor. Bu yüzden arttırılması neden gerekli anlamıyorum. Özellikle de Rusya’da sera domatesi üretimi geçen yıl yüzde 16 artmışken. Kotayı artırırsak, bu Rusya’nın Avrupa kıtasındaki topraklarına daha fazla sevkiyat yapılmasına yol açar. Buralarda da modern sera komplekslerimiz var ve Türk domatesleri ikame ediliyor” dedi.
Rusya, TSK tarafından Rus uçağının düşülmesinin ardından 1 Ocak 2016’da bazı Türk ürünlerine ambargo uygulamıştı. Ambargo 2016 sonbaharından sonra adım adım kaldırılmıştı. Domates yasağı ise Kasım 2017’ye kadar kalmıştı. Mayıs 2018’de 50 bin tonluk kota ile domates sevkiyatına izin vermişti. Kota daha sonra birkaç kez artırılmış ve en son geçen yıl baharda 150 bin tona çıkarılmıştı. Rusya Tarım Bakanlığı ocakta kotanın 200 bin tona çıkarılmasını teklif etmişti.
Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği (DKİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, Türk ihracatçıların Rusya’ya domates sevkiyatında zorluklarla karşılaştığını ifade etmişti. “İlişkiler İdlib nedeniyle bozuluyor” diyen Gürdoğan, gönderilen malların kota olmadığı gerekçesiyle geri döndüğünü belirtmişti.
Koronavirüs salgını nedeniyle Moskova, Uzak Doğu Bölgesi’nde Rusya-Çin sınırındaki geçiş noktalarını kapattı, yük taşımacılığı da durduruldu. Geçen hafta Rusya’nın en büyük perakende satış noktalarından Magnit, Çin’den meyve ve sebze sevkiyatının durduğunu duyurmuştu.
İdlib’deki gerginlikle ilgili Ankara; Şam ve Moskova’yı sivil noktalara ve Türk askerlere saldırıda bulunmakla suçluyor. Rusya ve Suriye ise bölgedeki gerginliğin nedeninin teröristler olduğunu belirtiyor. (Sputnik)
13.2.2020
Реклама