Rusya’da son resmi veriler, ülkede "milli içki" votkanın tüketiminin giderek azaldığına ve tahtının sallanmaya başladığına işaret ediyor. Ulusal Tüketici Haklarını Koruma Birliğinin verilerine göre, 2019 yılında Rusya genelinde votka satışları 2018’e göre yüzde 0,6 azalarak 71 milyon dekalitreye geriledi.
Ülkede aynı dönemde şarap satışları ise yüzde 1,9 artışla 50,6 milyon dekalitreye yükseldi.
Şampanya ve köpüklü şarap satışları yüzde 0,4 artarak 16,2 milyon dekalitreye, konyak satışları yüzde 4,4 artışla 11,8 milyon dekalitreye çıktı.
Rusya’da 2019 yılının tamamında alkollü içecek satışlarının toplamı ise 211,5 milyon dekalitre olarak kaydedildi. Bu rakam 2018’e kıyasla yüzde 0,6 fazla.
'Ayık Rusya' kampanyası: "Rusya'da alkol tüketimi yarı yarıya azaldı"
Özellikle milli içkisi votkaya olan düşkünlüğü ile tanınan Rusya'da Dünya Sağlık Örgütü tarafından yayınlanan rapora göre, alkol tüketiminin 2003'ten bu yana yüzde 43 oranında azaldı. Hatta araştırma sonucunda Rusların artık daha az içki içip, daha uzun süre yaşadığı belirtildi. Euronews'in geçen ekim ayında derlediği haber şöyleydi:
Rusya Sağlık Bakanlığı verileri de Dünya Sağlık Örgütünü doğrular nitelikte. Bakanlık, son 5 yılda halkın alkol tüketiminin yarı yarıya azaldığını duyurmuştu. Ülkede 2019 itibarıyla kişi başı yıllık alkol tüketimi 9,7 litre seviyesinde. Bu rakam sadece 2017 yılında ise 14 litre civarındaydı.
Moskova Devlet Tıp Üniversitesi Psikiyatri ve Narkoloji Anabilim Dalı Profesörlerinden Yuri Sivolapa’ya göre alkol tüketimindeki düşüşte Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in alkol satışına karşı getirdiği bir dizi yasaklama ve sağlıklı yaşam tarzlarına teşvik programı oldukça etkili oldu.
"Alkolizm en büyük sorunumuz" diyen Putin geçtiğimiz yıllarda alkol reklamlarının yazılı ve internet medyasında yer almasını yasaklamıştı. Hükümet Şimdi de sert içki satın alabilme yaşını yükseltmek de dahil olmak üzere yeni bir önlem paketi hazırlığı içinde.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre Avrupa ülkelerinde kişi başına düşen yıllık alkol tüketimi listesinin başında yılda 15 litre alkol tüketimiyle Litvanya geliyor. Litvanya’yı kişi başına yılda 14,4 litre ile Çekya, 13,4 litrelik tüketimle de Almanya takip ediyor.
Bira, votkanın tahtını salladı
Rusya’da sadece alkol tüketimi azalmamış; alkollü içecek tercihleri de değişmeye başlamış. Öyle ki araştırmalar artık Rusya’da özellikle gençler arasında bira ve şarabın, votkaya oranla çok daha rağbet gördüğünü ortaya koyuyor. Moskova Devlet Tıp Üniversitesi Psikiyatri ve Narkoloji Anabilim Dalı Profesörlerinden Yuri Sivolapa göre bunun en büyük nedeni, özellikle kariyer kaygısı yaşayan gençlerin sert içecekler yerine bedenlerini yormayan bira gibi daha az alkolllü içkileri tercih etmeleri.
Resmi rakamların gerçeği yansıtmadığını düşünenler de yok değil. Özellikle üreticilere göre alkol tüketiminin azalmasına karşın, kayıt dışı alkol üretimi artıyor. Ayrıca üreticiler, kırsal kesimlerde halkın evlerinde yaptığı "samogon" adı verilen alkollü içecek ile merdiven altı koşullarda üretilen sahte içkinin istatistiklere dahil edilmediğini belirtiyor. Rusya’da sık sık sahte alkol yüzünden ölümler yaşanıyor. 2016 yılında Rusya'nın Sibirya bölgesindeki Irkutsk kentinde alkol yerine banyo yağı içen 62 kişi metil alkol zehirlenmesinden dolayı hayatını kaybetmişti.
'Ayık Rusya' hareketi
Ülkede bir grup genç de tüketimdeki düşüşe rağmen fazla alkol neticesinde binlerce insanı hastaneye yatırmaya devam eden ve hatta ölümle sonuçlanan bu ulusal alışkanlığı değiştirmeye niyetli. Kendilerini “Ayık Rusya” olarak tanımlayan bir grup eylemci, özellikle geceleri içki satışının yasak olduğu yerlerde devriye geziyor; ve kaçak içki satışı yapıldığını tespit ettikleri dükkanları polise ihbar ediyor. Eylemcilerden Anton Borovsky, “Alkol lobicileri her şeyin yolunda olduğunu söylüyor, ancak alkol her zaman ve her yerde satılabilir. Bizim hedefimiz saat 23: 00'ten sonra alkol satışını belirlemek ve ihlal edenleri cezalandırmak” diyor.
Yasadışı satışların doğrudan halk sağlığını riske attığını söyleyen gruba göre, her yıl 100 binden fazla Rus, sahte alkol içtikten sonra tıbbi yardım almakta.